Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Թուրքիայի Դիարբեքիրում վերաբացվել է Մերձավոր Արևելքի ամենամեծ հայկական եկեղեցին

ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ

Blagovest-info.ru-ն գրում է, որ Թուրքիայի հարավարևելյան Դիարբեքիր քաղաքում վերականգնումից հետո մայիսի 7-ին բացվել է Մերձավոր Արևելքի ամենամեծ հայկական եկեղեցին։ Արարողությանը մասնակցել են Կոստանդնուպոլսի Հայոց պատրիարքը և թուրքական իշխանությունների ներկայացուցիչները։

Սուրբ Կիրակոս եկեղեցին ծանր ճակատագիր է ունեցել: Այն կառուցվել է Դիարբեքիրում (պատմական Տիգրանակերտ) դեռ 16-րդ դարում, փակվել է 20-րդ դարի սկզբին, կարճ ժամանակով վերաբացվել 2012 թվականին, սակայն երեք տարի գործելուց հետո կրկին փակվել, քանի որ 2015 թվականի կեսերից քաղաքը դարձել է թուրքական բանակի և Քրդստանի աշխատավորական կուսակցության ստորաբաժանումների կատաղի մարտերի թատերաբեմ։ 2016 թվականի մարտին թուրքական իշխանությունները հրամայել են օտարել Դիարբեքիրի պատմական կենտրոնում գտնվող հինգ եկեղեցիները և մոտ 6000 տուն։ Ռազմական գործողությունների ժամանակ հնագույն տաճարը վնասվել է։

 Եկեղեցու բացման ժամանակ իր ելույթում Թուրքիայի մշակույթի և զբոսաշրջության նախարար Մեհմեդ Նուրի Էրսոյը նշել է, որ Դիարբեքիրում «տարբեր մշակույթներ և կրոններ խաղաղ գոյակցում են», և տարբեր համայնքներ ազատ են կրոնի հարցերում։ Նախարարը հույս է հայտնել, որ վերականգնված տաճարը «ամբողջ Անատոլիայում բոլորի հարգանքի և եղբայրական զգացմունքների նշան կդառնա»։ Հայտարարելով, որ կիսում է հայ համայնքի ուրախությունը թուրք քաղաքական գործիչը հիշեցրել է Սբ. Կիրակոս եկեղեցու պատմական նշանակությունը. «Մենք գիտենք, թե որքան կարևոր է այս եկեղեցին ոչ միայն այս քաղաքի բնակիչների, այլ նաև համաշխարհային մշակութային ժառանգության համար: Վերաբացվել է Մերձավոր Արևելքի ամենամեծ հայկական եկեղեցին: Վստահ եմ, որ վերականգնումը, որն արժեցել է 32 միլիոն թուրքական լիրա, մեծ նշանակություն ունի մշակութային ժառանգության պահպանման համար»։

Իր հերթին, Պոլսո Հայոց պատրիարք Սահակ Երկրորդ Մաշալյանն ընդգծել է, որ Դիարբեքիրում եկեղեցու վերականգնումն ու բացումը հնարավոր է դարձել միայն թուրքական կառավարության մասնակցության շնորհիվ։ «Անկասկած, տաճարի բացումն իսկական տոն է Դիարբեքիրի հայերի համար,- ասել է սրբազանը, – չնայած այս քաղաքում քրիստոնյաների թվի կրճատմանը, եկեղեցու բացումը կարող է յուրատեսակ «փրկարար օղակ» դառնալ։ Այն կրում է բարեկամության կարևոր ուղերձ կապված թուրք-հայկական հարաբերությունների բարելավման հետ»։ Սահակ Պատրիարքը վերականգնված եկեղեցում երկար ընդմիջումից հետո առաջին պատարագն է մատուցել։

Ըստ Վիքիպեդիայի Ամիդա քաղաքն է եղել հին ժամանակներում ներկայիս Դիարբեքիրի տեղում։ Մ.թ.ա. 77 թվականին Հայոց հին թագավոր Տիգրանը որոշել է այդտեղ կառուցել նոր մայրաքաղաքը՝ Տիգրանակերտը։ Տիգրանի ծրագրով քաղաքը պետք է դառնար հայկական մշակույթի և քաղաքակրթության նոր կենտրոնը։ Սակայն արդեն մ.թ.ա 69 թվականին քաղաքը գրավել են հռոմեական զորքերը։ Հետագայում այն ​​հերթափոխով պատկանել է պարսիկներին և հռոմեացիներին։ 640 թվականին արաբների նվաճումից հետո Տիգրանակերտը կոչվել է Դիարբեքիր։ 958 թվականին բյուզանդացիները վերականգնել են վերահսկողությունը քաղաքի նկատմամբ։ 1001 թվականին քաղաքը դարձել է քրդական Մերվանյան դինաստիայի նստավայրը։ 1085 թվականին այն անցել է թուրքմենների ձեռքը։ 1534 թվականին այն գրավել է սուլթան Սուլեյման 1-ինը և մտցրել Օսմանյան կայսրության կազմի մեջ։

Դեռ մինչև  20-րդ դարի սկիզբը Դիարբեքիրի բնակչության մեծ մասը քրիստոնյաներ էին, այդ թվում՝ հայեր և ասորիներ։ 1915 թվականին Օսմանյան կայսրությունում քրիստոնյաների ցեղասպանության ժամանակ հայ և ասորի բնակչությունը տեղահանվել կամ բնաջնջվել է։ Քեմալականները Դիարբեքիրը իրենց վերահսկողության տակ են վերցրել 1923 թվականին: 1937 թվականին Աթաթուրքն անձամբ է այցելել քաղաք և հրամայեց քրդական «Դիարբեքիր» տարածված անունը փոխարինել «Դիարբակի» անունով (թուրքական «bakır» - «պղինձ» բառից)։ 1981-2002 թվականներին Դիարբեքիրը փակ քաղաք է եղել կապված թուրքական բանակի և Քրդստանի աշխատավորական կուսակցության միջև ռազմական գործողությունների հետ:

 

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը

www.1or.am

700 հայկական բեռնատար է կուտակվել Վերին Լարսի անցակետի մոտ Պուտինը մեկնաբանել է ՀԱՊԿ գագաթնաժողովին Հայաստանի բացակայությունը Եկող տարի Աբխազիայում կկայանան ընտրություններ Մասկը «F-35»-ը համարում է ոչնչով աչքի չընկնող վագոն Globe Soccer Awards․ Տարվա լավագույն ֆուտբոլիստի հավակնորդները 37 փաթեթ թմրամիջոց իրացնելու համար 2 անձ է կալանավորվել ՀԱՊԿ-ը պարտավոր չէր պատերազմել Ղարաբաղի համար, Հայաստանը այն չէր ճանաչել որպես անկախ պետություն. Պուտին «Երբեմն կյանքն, իրոք, ավելի լավը չի կարող լինել»․ Իվետա Մուկուչյանը նոր ֆոտոշարքում շեշտել է իր կազմվածքի առավելությունները Մեքենաների կատալիզատորների արտահանման արգելքը երկարաձգվեց Ավտովթար Երևանում՝ 4 մեքենայի մասնակցությամբ Բորելն ավարտում է աշխատանքը ԵՄ դիվանագիտության ղեկավարի պաշտոնում Հայաստանը եղել է, կա և մնում է մեր դաշնակիցը. ՀԱՊԿ-ի գլխավոր քարտուղար ՊՍՎ-ն ՉԼ-ի ռեկորդ է սահմանել Հայաստանը Հունգարիայում դեսպանություն կբացի. կառավարությունը հավանություն տվեց որոշմանը Կարգելվի առանց ձմեռային անվադողերի մեքենաների երթևեկությունը, վարորդների համար լրացուցիչ ծախս ենք նախատեսում, բայց անհրաժեշտ է. վարչապետ Արդշինբանկը նվիրաբերում է 120 մլն. ՀՀ դրամ «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամին Սասունիկ գյուղում կեղտաջրերը հոսում են խմելու ջրի համար նախատեսված տեղովՌոբերտ Քոչարյանին նոր մեղադրանք առաջադրելու միջնորդություն ներկայացվեցՆոյեմբերի 27-28-ը ոստիկանները բացահայտել են հանցագործության 92 դեպք ԲԴԽ նախագահ չի հաջողվել ընտրել Նշվել է Հայաստանում համացանցի ներդրման եւ .am-ի ստեղծման 30-ամյա հոբելյանըԻ՞նչ է ցույց տալիս ՀՀ–ի բացակայությունը. Լուկաշենկոն` ՀԱՊԿ–ի մասին Փաշինյանը որոշեց փոխել ՀՀ օրհներգը «Հող հանձնող» գեներալին՝ նոր պաշտոն․ այս իշխանության օրոք դա օրինաչափ է «Ձնառատ»․ Գագիկ Սուրենյանը տեսանյութ է հրապարակվելՀնարավո՞ր է ռուսական «Օրեշնիկ» հրթիռը խոցել Անկախը կրկնակի է վճարում. Հայաստանը հեռու չի գնա առանց ռուսական գազի «Դավաճանական չեզոքություն». Հայաստանի իշխանությունները ՄԱԳԱՏԷ-ում չեն աջակցել ԻրանինՓաշինյանը պայքարում է Անկախության հռչակագրի դեմ«Երևանի բաքվեցումը». Փաշինյանի թիմը դափի տակ պարելով կկործանի Հայաստանը11-ամյա Վարդան Մ.-ն հրաշքով փրկվեց«Գոյ» թատրոնի գործով փաստաբանի ասուլիսը Սորոսի սանը հայ ժողովրդին մտցրել է փակուղի, իսկ փակուղուց ելքը տեսանելի չէ. «Փաստ»Հայաստանը շարունակում է հակառուսական կուրսը Ռուսական հատուկ ծառայությունը երկրորդ անգամ է զգուշացնում Դուրս կբերվի Աստվածամուխ Սուրբ Գեղարդը․ մանրամասներ Numbeo-ի վարկանիշը. ոչ արժանահավատ թվերով փորձում են մանիպուլացնել«Միայն ավելի վատ կլինի». «Փաստ»Ինչո՞ւ է աճում դոլարի փոխարժեքը Զանգեզուրում սկսվել են եռօրյա մարտեր. պատմության այս օրը (28 նոյեմբեր)«Ռուբենն արդարամիտ էր, բարի, պարտաճանաչ». Ռուբեն Պողոսյանն անմահացել է հոկտեմբերի 12-ին Ջուվառլու բնակավայրում, տուն «վերադարձել»... մեկ տարի երկու ամիս անց. «Փաստ»Գերեզմանոցում ծեծի են ենթարկել 16-ամյա տղայինԴավիթի սպանությունից հետո փորձել են այրել կասկածյալներից մեկի տունըԿսահմանվի մանկապատանեկան մարզադպրոցների անվանակոչության կարգ. «Փաստ»Պարտքն անընդհատ ավելացնում են, իսկ պետության ու ժողովրդի համար էական կամ կարևոր որևէ խնդիր չեն լուծել. «Փաստ»Հայտնի են հոսանքազրկման հասցեներըԻնչո՞ւ է օրվա իշխանություններին այդքան անհանգստացնում հայության ինքնության և պատմական հիշողության հարցը. «Փաստ»Ադրբեջանում ավտովթարի հետևանքով 5 զինվորական է մահացելՌուբլին կրկին էժանացել է«Կարծես թե գործ ունենք խուճապային գործողությունների հետ հարկային վարչարարության տեսքով». «Փաստ»
Ամենադիտված