Ադրբեջանը կդառնա Իսրայելում դեսպանատուն ունեցող առաջին շիա մահմեդական երկիրը
ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸLechaim.ru–ն գրում է, որ Ադրբեջանը պետք է դառնա առաջին շիա մահմեդական պետությունը, որը դեսպանություն կբացի Իսրայելում այն բանից հետո, երբ որոշումը կհաստատվի խորհրդարանի կողմից։ Նոր դեսպանատունը, որի շինարարությունը սկսվել է անցյալ ամիս, ըստ The Jerusalem Post-ի, կլինի Թել Ավիվում, որտեղ երկիրն արդեն ունի զբոսաշրջության գրասենյակ և առևտրի գրասենյակ։ Իսրայելն ու Ադրբեջանը հարաբերություններ են պահպանում 30 տարի, իսկ 1993 թվականից Իսրայելի դեսպանատունն է գտնվում Բաքվում։ Վարչապետ Յաիր Լապիդը բարձր է գնահատել այդ որոշումը Ադրբեջանին անվանելով «կարևոր գործընկեր Իսրայելի համար և տուն, որտեղ ապրում է մահմեդական աշխարհի ամենամեծ հրեական համայնքներից մեկը»: «Դեսպանություն բացելու որոշումը արտացոլում է երկրների միջև հարաբերությունների խորությունը,- հավելել է Լապիդը,– այդ քայլը մահմեդական աշխարհի հետ դիվանագիտական ամուր կամուրջներ կառուցելու Իսրայելի կառավարության ջանքերի արդյունքն է»:
Բաքվի որոշումը կայացվել է Թեհրանի հետ հարաբերություններում լարվածության ֆոնին։ Ադրբեջան-Իսրայել բարեկամության խմբի անդամ պատգամավոր Արզու Նագիևը իր տված հարցազրույցում Իրանի հետ Իսրայելում դեսպանության բացումը կապել է Հայաստանի հետ Իրանի սերտ կապերի պնդմամբ և լրացուցիչ հյուպատոսություն բացելու հետ: Ադրբեջանական մեծ փոքրամասնություն ունեցող Իրանում պետական հեռուստատեսությունը հեռարձակել է Իսրայելին և Ադրբեջանին սպառնացող երգ. «Իսրայել… մի փորիր քո գերեզմանը… Իրանը դա ասում է, որ Ադրբեջանն իմանա և հասկանա… ով սխալ է նայում Իրանին՝ պետք է ոչնչացվի»: Իրանն ու Ադրբեջանը կիսում է 420 մղոնանոց սահմանը, և վաղուց լուրեր են պտտվում, որ Իսրայելն Իրանում գաղտնի գործողություններ է իրականացնում հյուսիսային հարևանի տարածքից:
Իրանի արտգործնախարար Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահյանը Իսրայելին մեղադրել է «Ադրբեջանի մի քանի շրջաններում իր ներկայությունը հաստատելու մեջ», ինչը Բաքուն հերքել է։ Շուտով Իրանը հազարավոր զինվորների մասնակցությամբ զորավարժություններ է անցկացրել սահմանի երկայնքով։ Ի պատասխան Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը լուսանկարվել է իսրայելական Harop կամիկաձե անօդաչու սարքերի հետ, որոնք արտադրվում են նրա երկրում։ Վերջին շաբաթներին Թեհրանը նոր զորավարժություններ է անցկացրել Ադրբեջանի հետ սահմանի մոտ։
Նախագահ Յիցհակ Հերցոգն այս տարվա սկզբին նամակ է գրել Իսրայելի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների 30-ամյակի կապակցությամբ և Ալիևին հրավիրել այցելել Իսրայել և դեսպանություն բացել։ Ադրբեջանը նախկինում տատանվում էր դեսպանատուն բացելու հարցում, մասամբ այն պատճառով, որ չէր ցանկանում օտարել մահմեդական այլ պետություններին կամ սադրել Իրանին, սակայն Աբրահամի համաձայնագրերը և Իսրայելի և Թուրքիայի մերձեցումը, որին մասնակցել է Ալիևը, այդ ամենը նվազեցրել է: Իսրայելն ու Ադրբեջանը սերտ պաշտպանական կապեր ունեն: Արտասահմանյան տեղեկությունների համաձայն Երուսաղեմը Բաքվին անօդաչու սարքեր է մատակարարել, որոնք օգտագործվել են Հայաստանի դեմ պատերազմում։ Ստոկհոլմի Խաղաղության միջազգային հետազոտությունների ինստիտուտը պարզել է, որ 2016-2020 թվականներին ադրբեջանական զենքի ներմուծման 69%-ը կատարվել է Իսրայելից, որը կազմել է այդ ժամանակահատվածում իսրայելական զենքի արտահանման 17%-ը։ Բացի դա Իսրայել ներկրվող նավթի մոտ 40%-ը գալիս է Ադրբեջանից։
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը