ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (12 մարտ)
ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸՈՐՈՇ ՏՈՆԵՐ- Չինաստան՝ Ծառ տնկելու օր, Գաբոն՝ Նորացման օր, Կանադա՝ Համագործակցության օր, Զամբիա՝ Երիտասարդության օր, Ռուսաստան՝ Քրեակատարողական հիմնարկների աշխատողների օր, ԱՄՆ՝ Աղջիկ-սկաուտների օր։
ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ
1900 - ծնվել է հայկական կրկեսի հիմնադիր Վաղարշակ Արզումանյանը։
1905 –վախճանվել է դերասան, դրամատուրգ Ռոմանոս Սետեֆճյանը։
1917 - ծնվել է ինժեներ-շինարար Վարդան Հասրաթյանը։
1918-հայ-թուրքական պատերազմի ժամանակ Թուրքական բանակը գրավել է Կարինը։
1920- հայ-ադրբեջանական պատերազմի ժամանակ Խալիլ Բեյի կողմից կազմակերպված ադրբեջանական աշխարհազորին օգնելու նպատակով Բաքվից Ղարաբաղ է տեղափոխվել մոտ 90 վագոն ադրբեջանցի զինվոր և զինտեխնիկա։ Հարուստ հայ ընտանիքները սկսել են լքել Շուշին։
1922- Անդրկովկասի երեք հանրապետությունների ներկայացուցիչների կոնֆերանսը հաստատել է դաշնային պայմանագիրը, որով իսկ հիմնադրվել է նրանց ֆեդերացիան՝ Անդրկովկասի Խորհրդային Ֆեդերատիվ Սոցիալիստական Հանրապետությունը։
1938— ծնվել է թատրոնի և կինոյի դերասան Վլադիմիր Մսրյանը։
1981- Թեհրանում հայ ահաբեկիչների մի խումբ հարձակվել է թուրքական դեսպանատան վրա, որի արդյունքում զոհվել են դեսպանատան երկու պահապաններ։
1982 - վախճանվել է արձակագիր Ալեքսանդր Արաքսմանյանը։
2004- Հայաստանի Գիտությունների ազգային ակադեմիայի (ԳԱԱ) տարեկան ժողովում ակադեմիկոսներից շատերի համար անսպասելիորեն տեղի է ունեցել նախագահի ընտրություններ: Առաջադրված միակ թեկնածու Ֆադեյ Սարգսյանը վերընտրվել է ձայների ճնշող մեծամասնությամբ:
2009- Փարիզի կենտրոնում բացվել է Փարիզի քաղաքապետ Բերտրան Դելանոեի նախաձեռնությամբ ստեղծված Երևանի պուրակը:
2015 - վախճանվել է սոցիոլոգ, քաղաքագետ, պատմաբան Մանուել Սարգսյանցը։
2019-Ստեփանակերտում կայացել է Հայաստանի և Արցախի Անվտանգության խորհուրդների համատեղ նիստը։
ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ
604— վախճանվել է Հռոմի Պապ, կաթոլիկ եկեղեցու սուրբ Գրիգոր 1-ինը։
1169 —Անդրեյ Բոգոլյուբսկին զավթել է Կիևը և այրել այն։
1229- Խաչակիրները գրավել են Երուսաղեմը։
1519— իսպանացի նշանավոր կոնկիստադոր Էռնան Կորտեսը իր խմբով մտել է ներկայիս Մեքսիկայի տարածք։
1685— ծնվել է անգլիացի փիլիսոփա, Իռլանդիայի եպիսկոպոս Ջորջ Բերկլին։
1710 - ծնվել է անգլիացի կոմպոզիտոր Թոմաս Արնը։
1824 - ծնվել է գերմանացի ֆիզիկոս Գուստավ Ռոբերտ Կիրխհոֆը։
1863 - ծնվել է ռուս գիտնական Վլադիմիր Վերնադսկին։
1881 —Ֆրանսիան գերիշխանություն է հաստատել Թունիսի նկատմամբ։
1889 —Էլմոն Ստրոուդժերը ԱՄՆ-ում արտոնագրել է ավտոմատ հեռախոսակայանը։ 1896 —Պետերբուրգի համալսարանի շենքում շնորհիվ Պոպովի ստեղծած սարքի հաղորդվել է աշխարհում առաջին հեռագիրը։
1911 —Ռոկֆելլերի համալսարանի դոկտոր Ֆլետչերը բացահայտել է մանկական ցերեբրալ պարալիչի (ДЦП) պատճառը։
1912 —ԱՄՆ-ում հիմնադրվել է «The Girl Guides» շարժումը (հետագայում վերանվանվել է սկաուտական շարժման)։
1913— Ավստրալիայի մայրաքաղաքն է դարձել Կամբերրան։
1918- Մոսկվան 215 տարվա ընդմիջումից հետո կրկին դարձել է Ռուսաստանի մայրաքաղաք։
1940 —ավարտվել է խորհրդա-ֆիննական պատերազմը։ ԽՍՀՄ-ը և Ֆինլանդիան կնքել են խաղաղության պայմանագիր, ըստ որի ԽՍՀՄ-ին են անցել Վիբորգը և Արևմտյան Կարելիան։
1942— ծնվել է Ռատկո Մլադիչը, որը Սերբական Հանրապետության բանակի հրամանատարն էր 1992-1995 թվականների Բոսնիական պատերազմի ժամանակ։
1946 - ծնվել է ամերիկացի դերասանուհի, երգչուհի Լայզա Մինելլին։
1968— Մավրիկիոսը ձեռք է բերել անկախություն, իսկ 1992 թվականի նույն օրը դարձել հանրապետություն։
1969- Փոլ Մաքքարթնին ամուսնացել է Լինդա Իսթմենի հետ։
1974— «Մարս-6» խորհրդային տիեզերական կայանը իջել է Մարս մոլորակի վրա՝ առաջին անգամ Երկիր հաղորդելով այդ մոլորակի ընդերքի և մթնոլորտի վերաբերյալ տեղեկություններ։
1999- Հյուսիսատլանտյան դաշինքին անդամակցել են Լեհաստանը, Հունգարիան և Չեխիան։
2001 - վախճանվել է օս լեզվաբան, օսագետ, իրանագետ Վասիլի Աբաևը։
2005- Կարոլոս Պապուլիասը դարձել է Հունաստանի նախագահ։
2011— Ճապոնիայում տեղի ունեցած ուժեղ երկրաշարժի և ցունամիի հետևանքով «Ֆուկուսիմա-1» ատոմակայանում տեղի է ունեցել վթար։ Արդյունքում ռադիացիայի մակարդակը գերազանցել է նորման 20 անգամ։
2018 - վախճանվել է ռուս հանրահայտ դերասան Օլեգ Տաբակովը։
Կ.Խաչիկյան