Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ…դիրիժաբլ

ՖՈՏՈ

«Դիրիժաբլ» բառը գալիս է ֆրանսերեն «dirigeable» բառից և նշանակում է «վերահսկվող»: Այդ օդային նավերը ստեղծվում են նույն սկզբունքով, ինչ օդապարիկները։ Նրանց կառուցվածքը հիմնված է գազով լցված կոնտեյների և ուղևորա–բեռնատար զամբյուղի վրա: Բայց ի տարբերություն օդապարիկի, դիրիժաբլն ունի կառավարելիության բարձր մակարդակ։ Դա պայմանավորված է շարժիչների, թևերի առկայությամբ և օդաշրջանցիկությամբ: Իրենց կառուցվածքի շնորհիվ ժամանակակից դիրիժաբլները շատ ավելի արագ են, ավելի մանևրող և ավելի անվտանգ, քան օդապարիկները: Նրանք կարող են թռչել 200 կմ/ժ արագությամբ և այնքան կայուն են, որ չեն վախենում անգամ ուժեղ քամուց։

Ինչպես ենթադրում է անունը, դիրիժաբլը ֆրանսիացիների մտահղացումն է: Առաջին դիրիժաբլի նախագիծը առաջարկվել է ռազմական ինժեներ Ժան-Բատիստ Մարի Մյունյեի կողմից 1784 թվականին: Այդ սարքը պետք է ունենար երկշերտ պատյան, իսկ պտուտակը գործի դրվեր 80 հոգու մեխանիկական ուժով: Դա իրագործելի չէր, և նախագիծը մնացել է թղթի վրա։ Բայց նույն տարում նրա հայրենակիցները՝ Ռոբեր եղբայրները, վերջնական տեսքի են բերել Մյունյեի գաղափարը։ Նրանք ոչ միայն ստեղծել են իրենց սարքը, այլ նաև դրա վրա կատարել առաջին թռիչքը։ Թռիչքը բավականին կարճ է ստացվել՝ գազի ճնշումը բարձրացել է կրիտիկական մակարդակի, և ստիպված օդապարիկը անջատել են զամբյուղից։ Չնայած դրան՝ վայրէջքը բարեհաջող է եղել, իսկ թռիչքը համարվել է հաջողված։

Շարժիչով հագեցած առաջին դիրիժաբլը օդ է բարձրացել 1852 թվականի սեպտեմբերի 24-ին: Այն վարել է ֆրանսիացի Անրի Գիֆարդը։ Դա եղել է 44 մետրանոց դիրիժաբլ 3 ձիաուժ հզորությամբ շոգեշարժիչով։ Այն թռել է 27 կմ 3 ժամ 25 րոպեում։ Ուղիղ 20 տարի անց ավստրիացի Պոլ Հենլայնն իր դիրիժաբլի վրա տեղադրել է 5 լիտր տարողությամբ չորս մխոցանի ներքին այրման շարժիչ։ Սարքը մի քանի անգամ օդ է բարձրացել, բայց երկարատև թռիչքներ չի կատարել՝ չի եղել բավարար գումար։ Որոշ ժամանակ անց՝ 1875 թվականին, առաջին անգամ դիրիժաբլի վրա տեղադրվել է էլեկտրական շարժիչ։ Օդաչուն, իհարկե, եղել է ֆրանսիացի՝ Գաստոն Տիսանդիերը։ Ցավոք սրտի, ինչպես և օդապարիկների դեպքում, դիրիժաբլերի վաղ նախագծումները շատ պայթյունավտանգ են եղել: 19-րդ դարի վերջին և 20–րդ դարի սկզբին օդաչուների, անձնակազմի և ուղևորների մահը բավականին սովորական է եղել։ Այդ կապակցությամբ հանրությունը սկսել է կտրուկ դեմ արտահայտվել դիրիժաբլերի օգտագործման մասին։

Դիրիժաբլերը նաև այլ անուն ունեն՝ «ցեպելին»։ Սկզբունքորեն, այդ անունը վերաբերել է որոշակի կառուցվածքի դիրիժաբլերին, որոնք ստեղծվել են գերմանացի ինժեներ կոմս Ֆերդինանդ Ցեպելինի մշակումների շնորհիվ: 1900 թվականից սկսած կոմս Ցեպելինը սկսել է շահագործել իր դիրիժաբլերը:ՍկզբիցնալողացողանգարէստեղծելԿոնստանցալճիվրա՝իրսարքերըօդբարձրացնելուհամար:  Նրա սարքի առաջին մոդելը լավ չի ենթարկվել կառավարմանը և վթարի է ենթարկվել երրորդ թռիչքի ժամանակ։ «LZ-2»-ը ևս անհաջող է եղել։ Բայց երրորդ մոդելն այնքան հաջող է ստացվել, որ 1909 թվականին այն գնվել է բանակի կողմից։ Դա այն առաջին դիրիժաբլն էր, որի մասսայական արտադրություն է սկսվել։

Այդ ժամանակվանից ի վեր դիրիժաբլները ամուր տեղ են գրավել տարբեր երկրների ռազմական տեխնիկայի շարքում։ Դրանք օգտագործվել են և՛ որպես անկախ մարտական ​​ստորաբաժանում, և՛որպես մաս ավիացիոն ստրաբաժանումների, իսկ ավելի ուշ՝ ինքնաթիռների փոխադրամիջոցներ։ Պետք է հարգանքի տուրք մատուցել կոմս Ցեպելլինին։ Նա ստեղծել է ոչ միայն ռազմական (թեև նրանք մեծամասնություն էին կազմում), այլ նաև քաղաքացիակա դիրիժաբլեր։ Օրինակ, նրա LZ-5 և LZ-6 մոդելները զուտ ուղևորատար են եղել։ Այս մոդելներն ապացուցել են, որ չափազանց հուսալի են. գրանցվել է ընդամենը 3 պատահար , իսկ մարդկային զոհեր չեն եղել: Իր գոյության

ընթացքում այդ քաղաքացիական Ցեպելինները տեղափոխել են 34000 մարդ։ 1919 թվականին կատարվել է առաջին անդրատլանտյան թռիչքը։ Բրիտանական «R-34» դիրիժաբլը Հին աշխարհից դեպի Նոր և հակառակ թռիչք է կատարել 183 ժամ 8 րոպեում՝ անցնելով 10 187 կմ։

Нет описания.

Կ. Խաչիկյան

ՀՀ ՊՆ-ն հաղորդագրություն է տարածելՀրաժարականները Հայաստանում. Վեց պաշտոնյաների հրաժարականի պատճառների մեկնաբանություն Երկու տարեկան աղջիկը լուրջ այրվածքներ է ստացել ինքնաթորիչին դիպչելու հետևանքով, ապա հոսպիտալացվել ծանր վիճակում. ՌԴ Երևանում բախվել են թիվ 36 երթուղու ավտոբուսն ու բեռնատարըԵրևանում բախվել են թիվ 36 երթուղու ավտոբուսն ու բեռնատարըՇատ բան ունեմ պատմելու. Հենրիխ Մխիթարյանը գիրք է գրումԱշխատասենյակում հայտնաբերվել է ՀՀ ՆԳՆ ոստիկանության ՊՊԳՎ Նոր Նորքի պահպանության բաժնի ռազմականացված ջոկատի պետի մարմինը Հրդեհ ավտոտնակում. այրվել է 2 «Լեքսուս» մակնիշի մեքենա Ինչու՞ Նիկոլ Փաշինյանը ցրեց Հայաստանի ուժային բլոկի ամբողջ վերնախավը Ռուսների ծանր գիշերը. Ուկրաինան ինտենսիվ գրոհել էՌումինիայում մեկնարկել են նախագահական ընտրություններըԱնգամ նախնիների հիշատակն է դավաճանվել. Փաշինյանի թիմը Հայաստանը տանում է դեպի աղետՏարադրամի փոխարժեքն՝ այսօրԱդրբեջանական Զակատալի և Շեքի քաղաքներում տեղի են ունեցել հայկական ջարդեր. պատմության այս օրը ( 24 նոյեմբեր) Ինչ իրավիճակ է ճանապարհներինԱրտակարգ իրավիճակ Բյուրեղավան քաղաքում. կեղտաջրերը ողողել են մի ամբողջ թաղամաս Սպասվում են տեղումներ, ջերմաստիճանը կնվազի Շահագործման է հանձնվել հերթական զինվորական ճաշարանը. ՊՆ Յամալի նոր պայմանագիրը կկնքվի 6 տարի ժամկետով Հռոմում տեղի է ունեցել Արցախի սրբավայրերի պահպանմանը նվիրված գիտաժողով Էրդողանը «խիզախ» է որակել Նեթանյահուին կալանավորելու մասին Միջազգային քրեական դատարանի որոշումը «Ինձ հետ այդքան էլ հեշտ չէ, որքան թվում է կողքից». Քրիստինե Պեպելյան Մեծ Բրիտանիայում գործող HSBC բանկը դադարեցրել է վճարումներ ընդունել Ռուսաստանից և Բելառուսից Պենտագոնի ղեկավարը վերահաստատել է ԱՄՆ անսասան հանձնառությունը Իսրայելի անվտանգության հարցում ՌԴ ՊՆ-ն հրապարակել է Ուկրաինայի զինված ուժերի` ՄիԳ-29 ինքնաթիռի կործանման կադրերը (տեսանյութ) «Արմավիր» ՔԿՀ-ի դատապարտյալի համար բերված աղցաններում հայտնաբերվել են թմրամիջոցներ․ հանձնուք բերած կինը ձերբակալվել է Չեմ պատրաստվում Մբապեին սովորեցնել, թե ինչպես հանդես գալ հարձակման գծում․ Անչելոտի «Եթե ես արվեստին մոտ չլինեի, գուցե նրան բեմում տեսնելիս խանդի տեսարաններ սարքեի». Նարեկ Բավեյանը՝ ամուսնալուծության և 2-րդ ամուսնության մասին Դիվանագիտական սկանդալ` Թեհրանի և Մոսկվայի միջև Ուկրաինան կորցրել է Կուրսկում գրաված տարածքի ավելի քան 40 տոկոսը. Reuters ՀՀ ԶՈՒ հավաքականը թիմային աղյուսակում հունահռոմեական ոճում զբաղեցրել է 3-րդ հորիզոնականը. ՀՀ ՊՆ «Գոյ» թատրոնի փակման փորձերը սպառնում են ազգային և առաջադեմ մշակութային կենտրոնների գոյությանը Բազմաթիվ հասցեներում 24 ժամ ջուր լինիՀյուսիսկորեական 170 մմ-ոց ինքնագնաց «Չուչխե-պո» հաուբիցն աշխարհի ամենահեռահարներից մեկն է Հայաստանի կառավարությունում հրաժարականների մասինՀայաստանի վարչապետը հայտարարել է, որ Ռուսական կայսրությունը և ԽՍՀՄ-ը հայերին խորթ պետություններ են եղելՊետդումայում գնահատել են Փաշինյանի հայերի հակապետական ենթագիտակցության մասին հայտարարությունը. «Պատմական դավաճանություն» Փաշինյանը «պատահականության մեթոդով» փոխում է նախարարներին  ԽԾԲՏ՝ քպական ձևով. Կոնջորյանի կնոջը բարձր վարձատրվող աշխատանք են տվել Պադավատապետության «հայրը» բողոքում է պադավատներից. Փաշինյանի երկերեսանությունը Աղազարյանը մերժելու է. Փաշինյանի խնդրանքը կմնա՞ անպատասխան Փաշինյանը խոստովանում է իր կատարած հանցագործությունը Ծառերի սպանդ՝ ԵրևանումԹուրքիայում ուժեղ քամու պատճառով փլուզումներ են եղել ՌԴ-ում զորահավաքի նոր «ալիքի» սպասե՞լ. Կրեմլի պարզաբանումըԱրագածոտնում «ԳԱԶ 31»-ը գլխիվայր հայտնվել է երթևեկելի գոտուց դուրս, վիրավnրներ կան Շիրակի Ամասիայի տներից մեկի բակում խոշոր հրդեհ է եղել․ Shamshyan Ադրբեջանում գրանցված երկրաշարժը զգացվել է նաև Սյունիքում Հայաստանի ԱԺ պատգամավորները կգործուղվեն Մոսկվա Ձյունը ծածկել է Լենինգրադի մարզը
Ամենադիտված