Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ…երաժշտական գործիք ֆլեյտա

ՖՈՏՈ

Ֆլեյտան փայտե փողային երաժշտական գործիք է։ Ի տարբերություն լեզվակավոր փողային գործիքների ֆլեյտան աերոֆոն է։ Հնչողությունը ստեղծվում է ֆլեյտահարի առաջացրած ձայնային տատանումներից (վիբրացիա), երբ ձայնը օդի մղումով դուրս է գալիս անցքերից։Արտաքին տեսքով, գործիքը հիշեցնում է գլանաձեւ խողովակ, որի ներսում կա օդային անցք: Հազարամյակների ընթացքում այդ զարմանահրաշ գործիքը շատ էվոլյուցիոն փոփոխությունների է ենթարկվել մինչև մեր աչքի համար սովորական իր տեսքը ստանալը: Կարելի է ասել, որ ֆլեյտան ամենահին երաժշտական գործիքն է: Նախնադարյան հասարակության մեջ ֆլեյտայի նախորդը եղել է  սուլիչը, որն օգտագործել են ծիսական արարողությունների, ռազմական արշավների և այլնի ժամանակ: Սուլիչը նաև սիրված մանկական խաղալիք է եղել: Այն պատրաստել են փայտից, կավից, ոսկորներից, և իրենից ներկայացրել է անցքով փոքրիկ խողովակ: Սուլիչը փչելիս առաջացրել է բարձր հաճախականության ձայներ: Ժամանակի ընթացքում մարդիկ սկսել են մատների համար անցքեր բացել սուլիչների վրա: Նմանատիպ գործիքի օգնությամբ, որը կոչվում է սուլիչ-ֆլեյտա, մարդը սկսել է արտաբերել տարբեր հնչյուններ և մեղեդիներ: Հետագայում խողովակը երկարացվել է, անցքերի քանակն ավելացվել, ինչը հնարավորություն է տվել ավելացնել այդ գործիքով նվագած մեղեդիները: Հնէաբանները կարծում են, որ այդ ամենահին երաժշտական գործիքը գոյություն է ունեցել մ.թ.ա. մոտ 40 հազարամյակ: Հին Եվրոպայում և Տիբեթի ժողովուրդների մոտ եղել են կրկնակի և եռակի սուլիչ ֆլեյտաներ, իսկ հնդկացիները, Ինդոնեզիայի և նույնիսկ Չինաստանի բնակիչները ունեցել են անգամ ռնգային ֆլեյտաներ, որտեղ  ձայնն առաջանում է քթով արտաշնչելիս: Գոյություն ունեն պատմական փաստաթղթեր, որոնք վկայում են, որ մոտ հինգ հազար տարի առաջ Հին Եգիպտոսում եղել են ֆլեյտաներ: Հին փաստաթղթերում հայտնաբերվել են երկայնական ֆլեյտաներ՝ մատների համար մի քանի անցքերով: Ֆլեյտայի մեկ այլ տեսակը՝ լայնակի ֆլեյտան գոյություն է ունեցել Հին Չինաստանում ավելի քան երեք հազար տարի առաջ, Հնդկաստանում և Ճապոնիայում մոտ երկու հազար տարի առաջ:

Եվրոպայում երկար ժամանակ օգտագործել են երկայնական ֆլեյտա: 17-րդ դարի վերջին ֆրանսիացի վարպետները կատարելագործել են արևելքից եկած լայնակի ֆլեյտան նրան  տալով ձայնային արտահայտչություն ու հուզականություն: Իրականացված արդիականացման արդյունքում արդեն 18-րդ դարում բոլոր նվագախմբերում սկսել են հնչել լայնակի ֆլեյտաներ: Ավելի ուշ լայնակի ֆլեյտան բազմիցս կատարելագործվել է: Հայտնի ֆլեյտահար, երաժիշտ և կոմպոզիտոր Թեոբալդ Բոեմն է այդ գործիքին իր վերջնական ժամանակակից ձևը տվել: 15 երկար տարիներ նա կատարելագործել է այդ գործիքը կատարելով բազմաթիվ օգտակար նորամուծություններ: Այն ժամանակ արծաթն է օգտագործվել որպես ֆլեյտայի պատրաստման նյութ, չնայած եղել են նաև փայտե գործիքներ: 19-րդ դարում փղոսկրե ֆլեյտան է մեծ տարածում գտել, եղել են նույնիսկ ապակե ֆլեյտաներ: Ներկայումս կան ֆլեյտաների 4 տեսակներ՝ մեծ (սոպրանո), փոքր (պիկոլո), բաս և ալտ: Ռումինացի երաժիշտների վիրտուոզ նվագի շնորհիվ Եվրոպայում լայն տարածում է գտել լայնակի ֆլեյտայի այնպիսի տարատեսակը, ինչպիսին է պան-ֆլեյտան: Այդ գործիքն իրենից ներկայացնում է տարբեր երկարությունների և նյութերի խողովակների շարք: Անտիկ ժամանակներում այն համարվել է հին հունական Պան աստծո անփոխարինելի երաժշտական ​​գործիքը, և կոչվել է սիրինգա: Լայնորեն հայտնի են պան ֆլեյտաների այնպիսի տարատեսակներ, ինչպիսիք են ռուսական կուգիկլին, հնդկական սամպոնիան, վրացական լարչեմին և այլն: 19-րդ դարում ֆլեյտա նվագելը համարվել է նուրբ էթիկետի և բարձր հասարակությանը պատկանալու նշան:

Нет описания.

Կ. Խաչիկյան

Շատ բան ունեմ պատմելու. Հենրիխ Մխիթարյանը գիրք է գրումԱշխատասենյակում հայտնաբերվել է ՀՀ ՆԳՆ ոստիկանության ՊՊԳՎ Նոր Նորքի պահպանության բաժնի ռազմականացված ջոկատի պետի մարմինը Հրդեհ ավտոտնակում. այրվել է 2 «Լեքսուս» մակնիշի մեքենա Ինչու՞ Նիկոլ Փաշինյանը ցրեց Հայաստանի ուժային բլոկի ամբողջ վերնախավը Ռուսների ծանր գիշերը. Ուկրաինան ինտենսիվ գրոհել էՌումինիայում մեկնարկել են նախագահական ընտրություններըԱնգամ նախնիների հիշատակն է դավաճանվել. Փաշինյանի թիմը Հայաստանը տանում է դեպի աղետՏարադրամի փոխարժեքն՝ այսօրԱդրբեջանական Զակատալի և Շեքի քաղաքներում տեղի են ունեցել հայկական ջարդեր. պատմության այս օրը ( 24 նոյեմբեր) Ինչ իրավիճակ է ճանապարհներինԱրտակարգ իրավիճակ Բյուրեղավան քաղաքում. կեղտաջրերը ողողել են մի ամբողջ թաղամաս Սպասվում են տեղումներ, ջերմաստիճանը կնվազի Շահագործման է հանձնվել հերթական զինվորական ճաշարանը. ՊՆ Յամալի նոր պայմանագիրը կկնքվի 6 տարի ժամկետով Հռոմում տեղի է ունեցել Արցախի սրբավայրերի պահպանմանը նվիրված գիտաժողով Էրդողանը «խիզախ» է որակել Նեթանյահուին կալանավորելու մասին Միջազգային քրեական դատարանի որոշումը «Ինձ հետ այդքան էլ հեշտ չէ, որքան թվում է կողքից». Քրիստինե Պեպելյան Մեծ Բրիտանիայում գործող HSBC բանկը դադարեցրել է վճարումներ ընդունել Ռուսաստանից և Բելառուսից Պենտագոնի ղեկավարը վերահաստատել է ԱՄՆ անսասան հանձնառությունը Իսրայելի անվտանգության հարցում ՌԴ ՊՆ-ն հրապարակել է Ուկրաինայի զինված ուժերի` ՄիԳ-29 ինքնաթիռի կործանման կադրերը (տեսանյութ) «Արմավիր» ՔԿՀ-ի դատապարտյալի համար բերված աղցաններում հայտնաբերվել են թմրամիջոցներ․ հանձնուք բերած կինը ձերբակալվել է Չեմ պատրաստվում Մբապեին սովորեցնել, թե ինչպես հանդես գալ հարձակման գծում․ Անչելոտի «Եթե ես արվեստին մոտ չլինեի, գուցե նրան բեմում տեսնելիս խանդի տեսարաններ սարքեի». Նարեկ Բավեյանը՝ ամուսնալուծության և 2-րդ ամուսնության մասին Դիվանագիտական սկանդալ` Թեհրանի և Մոսկվայի միջև Ուկրաինան կորցրել է Կուրսկում գրաված տարածքի ավելի քան 40 տոկոսը. Reuters ՀՀ ԶՈՒ հավաքականը թիմային աղյուսակում հունահռոմեական ոճում զբաղեցրել է 3-րդ հորիզոնականը. ՀՀ ՊՆ «Գոյ» թատրոնի փակման փորձերը սպառնում են ազգային և առաջադեմ մշակութային կենտրոնների գոյությանը Բազմաթիվ հասցեներում 24 ժամ ջուր լինիՀյուսիսկորեական 170 մմ-ոց ինքնագնաց «Չուչխե-պո» հաուբիցն աշխարհի ամենահեռահարներից մեկն է Հայաստանի կառավարությունում հրաժարականների մասինՀայաստանի վարչապետը հայտարարել է, որ Ռուսական կայսրությունը և ԽՍՀՄ-ը հայերին խորթ պետություններ են եղելՊետդումայում գնահատել են Փաշինյանի հայերի հակապետական ենթագիտակցության մասին հայտարարությունը. «Պատմական դավաճանություն» Փաշինյանը «պատահականության մեթոդով» փոխում է նախարարներին  ԽԾԲՏ՝ քպական ձևով. Կոնջորյանի կնոջը բարձր վարձատրվող աշխատանք են տվել Պադավատապետության «հայրը» բողոքում է պադավատներից. Փաշինյանի երկերեսանությունը Աղազարյանը մերժելու է. Փաշինյանի խնդրանքը կմնա՞ անպատասխան Փաշինյանը խոստովանում է իր կատարած հանցագործությունը Ծառերի սպանդ՝ ԵրևանումԹուրքիայում ուժեղ քամու պատճառով փլուզումներ են եղել ՌԴ-ում զորահավաքի նոր «ալիքի» սպասե՞լ. Կրեմլի պարզաբանումըԱրագածոտնում «ԳԱԶ 31»-ը գլխիվայր հայտնվել է երթևեկելի գոտուց դուրս, վիրավnրներ կան Շիրակի Ամասիայի տներից մեկի բակում խոշոր հրդեհ է եղել․ Shamshyan Ադրբեջանում գրանցված երկրաշարժը զգացվել է նաև Սյունիքում Հայաստանի ԱԺ պատգամավորները կգործուղվեն Մոսկվա Ձյունը ծածկել է Լենինգրադի մարզըՄյասնիկյան պողոտայում բախվել են «Range Rover»-ն ու «BMW X6»-ը, վիրավnր կա․ Shamshyan Իսրայելը հարվածներ է հասցրել Բեյրութի հարավին Ադրբեջանը Հայաստանի դեմ երրորդ հայցն է ներկայացրել ՄՔԴ. «Փաստ»Լամին Յամալը նոր պայմանագիր կկնքի «Բարսելոնայի» հետ Հունգարիայի մայրաքաղաքում սկսվել է հայ սպա Գուրգեն Մարգարյանին դաժանաբար կացնահարած ադրբեջանցի սպա Ռամիլ Սաֆարովի նկատմամբ դատավարությունը․ պատմության այս օրը (23 նոյեմբեր)
Ամենադիտված