ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (23 հոկտեմբեր)
ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸՈՐՈՇ ՏՈՆԵՐ-Հարավային Ամերիկայի քիմիկոսներ՝ Մոլի օր (ոչ պաշտոնական), Հունգարիա՝ Հանրապետության օր, Լիբիա՝ Հաղթանակի և ազատության օր, Ռուսաստան՝ Գովազդի աշխատողների օր:
ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ
1905- ծնվել է խորհրդահայ դիրիժոր Ալեքսանդր Մելիք-Փաշայանը:
1907 –ծնվել հայ խորհրդային զորահրամանատար Նվեր Սաֆարյանը:
1919- հայ-ադրբեջանական պատերազմի ընթացքում Զանգեզուրի ինքնապաշտպանության կոմիտեն Երևան է ուղարկել իր ներկայացուցիչին նպատակ ունենալով համոզել Հայաստանի կառավարությանը Ղարաբաղ ուղարկել սպաների խումբ, որոնք չեն թողնի Ադրբեջանին ուղղակի կառավարում իրականացնել այնտեղ:
1913 – ծնվել է հայ խորհրդային դերասան Գարուշ Խաժակյանը:
1915 –ծնվել է ջութակահար Ռուբեն Գրիգորյանը:
1928– ծնվել երաժշտագետ, դիրիժոր Հովհաննես Չեքիջյանը:
1953– ծնվել է թուրք գիտնական Թաներ Աքչամը, որը բացահայտ ընդունում և քննարկում է Հայոց ցեղասպանության հարցը:
1959- վախճանվել է հայազգի սովետական կոմպոզիտոր Սերգեյ Աղաբաբովը:
1963 – ծնվել է քանդակագործ Նունե Թումանյանը:
1993 –ղարաբաղյան առաջին պատերազմի ժամանակ հայկական բանակը հակահարձակման է անցել ռազմաճակատի հարավային ուղղությամբ և ազատագրել կարևորագույն ստրատեգիական կետ համարվող Հորադիզ քաղաքը։ Շրջափակման մեջ են ընկել ադրբեջանական բանակի Կովսականի և Կուբատլուի զորամասերը, որոնք տեղաբաշխված են եղել Ադրբեջանի Զանգելանի, Ջեբրաիլի և Կուբաթլիի շրջաններում:
1994- վախճանվել է հայ խորհրդային կինոռեժիսոր Գրիգոր Մելիք-Ավագյանը:
1997– վախճանվել է հայազգի գյուտարար Լյութեր Ջորջ Սիմջյանը, որը ունի 200-ից ավելի գյուտերի արտոնագիր:
1999 – վախճանվել է կանադահայ պատմաբան, իրավագետ, սոցիոլոգիայի և իրավունքի դոկտոր Գևորգ Բաղջյանը:
2006- Հայաստանի նոր օրհներգի համար հայտարարված մրցույթում հաղթող է ճանաչվել Արամ Խաչատրյանի երաժշտությունը, որը որպես հիմն հնչել է խորհրդային տարիներին:
2008- Նախագահ Սերժ Սարգսյանը հրամանագիր է ստորագրել մարտի 1-2-ի իրադարձությունների պատճառների վերհանմանն ու բացահայտմանն ուղղված փաստերի հավաքումն իրականացնող Փորձագետների փաստահավաք խմբի ստեղծման և դրա գործունեության կազմակերպման կարգը հաստատելու մասին:
2009- Թուրքիայում Անթալիայի «Ոսկե նարինջ» կինոփառատոնում հայկական «Սահման» ֆիլմը միջազգային ֆիլմերի մրցույթում արժանացել է գլխավոր մրցանակի:
2013- վախճանվել է Հայաստանի առաջին կին ճարտարապետ Աննա Տեր-Ավետիքյանը:
2014- Ազգային ժողովում ընդունվել է սահմանամերձ գյուղերին արտոնություններ տվող օրինագիծ:
2018- Երևան-Գյումրի մայրուղին փակել են Հյուսիս-հարավ մայրուղու շինարարները, որոնք պահանջել են իրենց աշխատավարձերը:
ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ
787 —քրիստոնեական եկեղեցիների տիեզերական համաժողովը ընդունել է սրբապատկերների հարգման կարգը, որը պահպանվում է մինչև մեր օրերը:
1086 —Ալմորավիդների և իսպանական մուսուլմանների բանակը Զալլակեի ճակատամարտում ջախջախել է թագավորներ Լեոնի և Կաստիլիան Ալֆոնսո 6-րդի բանակներին:
1545- 32 չելնա-չայկա նավերով զապորոժցի կազակները մոտեցել են թուրքական Աչի-Կալե (Օճակով) ամրոցին և գրավել այն:
1698 –ծնվել է ֆրանսիացի ճարտարապետ Ան-Ժակ Գաբրիելը:
1715 – ծնվել է Պետրոս 2-րդը, որը 1727-ից մինչև իր մահանալը եղել է Ռուսաստանի ցար:
1792 –ծնվել է բնագետ Ֆրիդրիխ Պարրոտը:
1803 —Ջոն Դալտոնը հաշվարկել է 21 քիմիական էլեմենտների և միացությունների ատոմային մասսաները:
1814 - Լոնդոնում վիրաբույժ Ջոզեֆ Կարպյուն իրականացվել է քթի ձևի վերականգնման վիրահատություն, որը համարվում է աշխարհում կատարված առաջին պլաստիկ վիրահատությունը:
1826 — ԱՄՆ-ի Նյու-Յորքի թատրոնում առաջին անգամ օգտագործվել է գազային լուսավորվածություն:
1844– ծնվել է ֆրանսիացի նշանավոր դերասանուհի Սառա Բեռնարը:
1850 - Կոստանդնապոլսի նավահանգստում խարսխված Neisi Shevkat գծանավի վրա տեղի ունեցած ուժգին պայթյունի զոհ են դարձել ավելի քան հինգ հարյուր մարդ:
1868 —ծնվել է անգլիացի ինժիներ Ֆրեդերիկ Լանչեստերը, որը հանդիսանում է բրիտանական առաջին ավտոմեքենայի ստեղծողներից մեկը:
1904-ծնվել է ռուս նկարիչ և մտածող Սվյատոսլավ Ռերիխը:
1940– ծնվել է բրազիլացի աշխարհահռչակ ֆուտբոլիստ Պելեն, որը համարվում է «ֆուտբոլի արքան»:
1944– Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ ԱՄՆ-ը, Անգլիան և Խորհրդային Միությունը ճանաչել են գեներալ Շառլ դը Գոլի գլխավորած Ֆրանսիայի ժամանակավոր կառավարությանը:
1946 —կայացել է ՄԱԿ-ի գլխավոր անսամբլեայի առաջին նիստը:
1956- Հունգարիայում սկսվել է հակախորհրդային ապստամբությունը:
1984 —ԽՄԿԿ կենտկոմի պլենումը որոշում է ընդունել Սիբիրի գետերի հոսքը ուղղել հարավ:
2000- չին հնեաբանները պեղել են Խան դինաստիայի ժամանակաշրջանի ավելի քան 2000 տարվա հնություն ունեցող երաժշտական գործիքների թանգարան:
2001– թողարկվել է iPod շարժական մեդիա փլեյերը:
2002- Մոսկվայում Դուբրովկայի թատերական կենտրոնում ընթացող «Նորդ-Օստ» մյուզիքլի ժամանակ ներխուժելով դահլիճ չեչեն ահաբեկիչները պատանդ են վերցրել մոտ 900 մարդու:
2011 —Լիբիայում հայտարարվել է, որ հաղթանակ է տոնվել Մուամար Քադդաֆիի ռեժիմի նկատմամբ:
2022 —ավարտվել է Չինաստանի Կոմունիստական կուսակցության համագումարը, ՉԿԿ–իԳԽ–ի գլխավոր քարտուղար է երրորդ անգամ ընտրվել Սի Ցզինպինը, այսինքն փաստացի Չինաստանի ղեկավար:
Կ. Խաչիկյան