Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ … գրպանի մեխանիկական հաշվիչ Curta

ՖՈՏՈ

Շատերը դեռ հիշում են, թե ինչպես էին դպրոցում սովորեցնում հաշվել փայտե հաշիվների վրա: Բայց ոչ բոլորը գիտեին և անգամ հիմա, որ ժամանակին եղել է նման մեխանիկական Curta անվանումով հաշվիչ: Այդ սարքն օգտագործվել է մինչև էլեկտրոնային համակարգիչների հայտնվելը: Չնայած այն հանգամանքին, որ այն ավելի շատ նման է եղել փոքրիկ սրճաղացի, բայց այն եղել է ամենահարավետ և կոմպակտ գրպանի հաշվիչ: Դրանց լավն այն էր, որ դրա հետ աշխատելու համար ոչ մի մարտկոց էլ պետք չի եղել: Հաշվարկներն անելիս պարզապես պետք էր պտտել սարքը:
Այդ սարքի գյուտարարը վիեննացի գործարարի որդի Կուրտ Հերցշտարկն է, որը ղեկավարել է բարձր ճշգրտության մեխանիկական սարքեր արտադրող մի ընկերություն: Այնտեղ է երիտասարդ գյուտարարը սովորել մեխանիկայի հիմունքները: Այն ժամանակ արդեն եղել են մեխանիկական հաշվիչները, որոնց միջոցով հնարավոր է եղել միայն գումարում և հանում իրականացնել: Կուրտը նպատակ է ունեցել ստեղծել մի սարք, որով հնարավոր է իրականացնել բոլոր չորս թվաբանական գործողությունները: Նա կարողացել է իր առաջին նման սարքը ստեղծել 1938 թվականին, բայց մասսայական արտադրություն չի սկսվել, քանի որ սկսված պատերազմը կանխել է դա:
1943 թվականին Կուրտը ձերբակալվել է հրեաներին օգնելու համար: Նա եղել է մի բանտում, ապա մեկ այլ բանտում, մինչև տեղափոխվել է Բուխենվալդի համակենտրոնացման ճամբար: Ճամբարի ղեկավարին հայտնել են, որ նրանց մոտ է եկել նա, ով հորինել է մեխանիկական հաշվիչը, և նա որոշել է, որ լավ կլինի նման սարք ներկայացնել Ֆյուրերին: Կուրտ Հերցշտարկին հրամայվել է վերհիշել հաշվիչի կառուցվածքը: Նա կարողացել է այն վերստեղծել հիշողությունով, բայց սարքը  պատրաստել չի հաջողվել, քանի որ 1945 թվականին ամերիկյան զորքերի շնորհիվ Բուխենվալդի ճամբարի բոլոր բանտարկյալներն ազատ են արձակվել:
Քանի որ Կուրտն ազատ է արձակվել գծագրերի պատրաստի հավաքածուով, արդեն 1947 թվականին նրան հաջողվել է սկսել մեխանիկական հաշվիչի սերիական արտադրությունը: Սզբում սարքը կոչվել է «Lilliput», բայց ոչ երկար: Curta անունը հաշվիչը ստացել է 1948 թվականին առևտրի տոնավաճառից հետո, երբ դրա մասնակիցներից մեկը ուշադրություն է դարձրել այն փաստի վրա, որ Հերցշտարկի համար այդ մեքենան համարյա դուստր է, և Curta անունը նրան շատ է սազում: Քանի որ դա ստեղծող հայրը Կուրտն է, ուրեմն թող «դուստրը» լինի Կուրտան:
Curta-ն երբևէ եղած ամենափոքր մեխանիկական գրպանի հաշվիչն է: 100 գրամ է այդ սարքի քաշը: Նա գիտի, թե ինչպես ոչ միայն գումարել, հանել, բազմապատկել և բաժանել, այլ նաև աշխատում է քառակուսի արմատներով: Curta-ի մեխանիկական հաշվիչները եղել են երկու տեսակի` Curta I  և Curta II, ինչը հնարավոր է դարձել 1954 թվականին: Կուրտ Հերցշտրակի հաշվիչում օգտագործվում է «լրացուցիչ աստիճանական հարվածային թմբուկ»: Այն մեկ ալգորիթմի համաձայն կարողացել է կատարել տարբեր թվաբանական գործողություններ, չնայած սարքի աշխատանքը խիստ պարզեցված է: Օրինակ  հանումը կարող է վերածվել գումարման:
Իհարկե, հարց է առաջանում ՝ ինչպե՞ս է դա պատահում: Պարզվում է  շատ պարզ: Ի դեպ, ժամանակակից էլեկտրոնային հաշվիչներում հանումը տեղի է ունենում ճիշտ նույն ալգորիթմի համաձայն, բայց դրանցում օգտագործվում է երկուական թվային համակարգ:
 Нет описания.

Կ. Խաչիկյան

Հրդեհ ավտոտնակում. այրվել է 2 «Լեքսուս» մակնիշի մեքենա Ինչու՞ Նիկոլ Փաշինյանը ցրեց Հայաստանի ուժային բլոկի ամբողջ վերնախավը Ռուսների ծանր գիշերը. Ուկրաինան ինտենսիվ գրոհել էՌումինիայում մեկնարկել են նախագահական ընտրություններըԱնգամ նախնիների հիշատակն է դավաճանվել. Փաշինյանի թիմը Հայաստանը տանում է դեպի աղետՏարադրամի փոխարժեքն՝ այսօրԱդրբեջանական Զակատալի և Շեքի քաղաքներում տեղի են ունեցել հայկական ջարդեր. պատմության այս օրը ( 24 նոյեմբեր) Ինչ իրավիճակ է ճանապարհներինԱրտակարգ իրավիճակ Բյուրեղավան քաղաքում. կեղտաջրերը ողողել են մի ամբողջ թաղամաս Սպասվում են տեղումներ, ջերմաստիճանը կնվազի Շահագործման է հանձնվել հերթական զինվորական ճաշարանը. ՊՆ Յամալի նոր պայմանագիրը կկնքվի 6 տարի ժամկետով Հռոմում տեղի է ունեցել Արցախի սրբավայրերի պահպանմանը նվիրված գիտաժողով Էրդողանը «խիզախ» է որակել Նեթանյահուին կալանավորելու մասին Միջազգային քրեական դատարանի որոշումը «Ինձ հետ այդքան էլ հեշտ չէ, որքան թվում է կողքից». Քրիստինե Պեպելյան Մեծ Բրիտանիայում գործող HSBC բանկը դադարեցրել է վճարումներ ընդունել Ռուսաստանից և Բելառուսից Պենտագոնի ղեկավարը վերահաստատել է ԱՄՆ անսասան հանձնառությունը Իսրայելի անվտանգության հարցում ՌԴ ՊՆ-ն հրապարակել է Ուկրաինայի զինված ուժերի` ՄիԳ-29 ինքնաթիռի կործանման կադրերը (տեսանյութ) «Արմավիր» ՔԿՀ-ի դատապարտյալի համար բերված աղցաններում հայտնաբերվել են թմրամիջոցներ․ հանձնուք բերած կինը ձերբակալվել է Չեմ պատրաստվում Մբապեին սովորեցնել, թե ինչպես հանդես գալ հարձակման գծում․ Անչելոտի «Եթե ես արվեստին մոտ չլինեի, գուցե նրան բեմում տեսնելիս խանդի տեսարաններ սարքեի». Նարեկ Բավեյանը՝ ամուսնալուծության և 2-րդ ամուսնության մասին Դիվանագիտական սկանդալ` Թեհրանի և Մոսկվայի միջև Ուկրաինան կորցրել է Կուրսկում գրաված տարածքի ավելի քան 40 տոկոսը. Reuters ՀՀ ԶՈՒ հավաքականը թիմային աղյուսակում հունահռոմեական ոճում զբաղեցրել է 3-րդ հորիզոնականը. ՀՀ ՊՆ «Գոյ» թատրոնի փակման փորձերը սպառնում են ազգային և առաջադեմ մշակութային կենտրոնների գոյությանը Բազմաթիվ հասցեներում 24 ժամ ջուր լինիՀյուսիսկորեական 170 մմ-ոց ինքնագնաց «Չուչխե-պո» հաուբիցն աշխարհի ամենահեռահարներից մեկն է Հայաստանի կառավարությունում հրաժարականների մասինՀայաստանի վարչապետը հայտարարել է, որ Ռուսական կայսրությունը և ԽՍՀՄ-ը հայերին խորթ պետություններ են եղելՊետդումայում գնահատել են Փաշինյանի հայերի հակապետական ենթագիտակցության մասին հայտարարությունը. «Պատմական դավաճանություն» Փաշինյանը «պատահականության մեթոդով» փոխում է նախարարներին  ԽԾԲՏ՝ քպական ձևով. Կոնջորյանի կնոջը բարձր վարձատրվող աշխատանք են տվել Պադավատապետության «հայրը» բողոքում է պադավատներից. Փաշինյանի երկերեսանությունը Աղազարյանը մերժելու է. Փաշինյանի խնդրանքը կմնա՞ անպատասխան Փաշինյանը խոստովանում է իր կատարած հանցագործությունը Ծառերի սպանդ՝ ԵրևանումԹուրքիայում ուժեղ քամու պատճառով փլուզումներ են եղել ՌԴ-ում զորահավաքի նոր «ալիքի» սպասե՞լ. Կրեմլի պարզաբանումըԱրագածոտնում «ԳԱԶ 31»-ը գլխիվայր հայտնվել է երթևեկելի գոտուց դուրս, վիրավnրներ կան Շիրակի Ամասիայի տներից մեկի բակում խոշոր հրդեհ է եղել․ Shamshyan Ադրբեջանում գրանցված երկրաշարժը զգացվել է նաև Սյունիքում Հայաստանի ԱԺ պատգամավորները կգործուղվեն Մոսկվա Ձյունը ծածկել է Լենինգրադի մարզըՄյասնիկյան պողոտայում բախվել են «Range Rover»-ն ու «BMW X6»-ը, վիրավnր կա․ Shamshyan Իսրայելը հարվածներ է հասցրել Բեյրութի հարավին Ադրբեջանը Հայաստանի դեմ երրորդ հայցն է ներկայացրել ՄՔԴ. «Փաստ»Լամին Յամալը նոր պայմանագիր կկնքի «Բարսելոնայի» հետ Հունգարիայի մայրաքաղաքում սկսվել է հայ սպա Գուրգեն Մարգարյանին դաժանաբար կացնահարած ադրբեջանցի սպա Ռամիլ Սաֆարովի նկատմամբ դատավարությունը․ պատմության այս օրը (23 նոյեմբեր)Պալատական հեղաշրջումից պաշտպանվելու և քաղաքացիներին խաբելու հերթական պոպուլիստական փորձ. «Փաստ»Արարատում 1-ամյա երեխան այրվածքներով հոսպիտալացվել է
Ամենադիտված