Ադրբեջանն ասում է, որ Հայաստանի հետ խաղաղություն հնարավոր է. POLITICO
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Ադրբեջանական բարձրաստիճան պաշտոնյաները հերքել են այն պնդումները, թե Հայաստանի հետ նոր հակամարտություն է սպասվում՝ հերքելով այն ենթադրությունները, որ Բաքուն կարող է ուժ կիրառել հարևան երկրի ներսում ռազմավարական կարևոր տրանսպորտային միջանցքը գրավելու համար՝ փոխարենը պնդելով, որ շուտով կարող է կնքվել կայուն խաղաղության պայմանագիր, գրում է եվրոպական POLITICO պորտալը։
«Երեքշաբթի իր ռուս գործընկերոջ հետ բանակցություններից հետո Ադրբեջանի արտգործնախարար Ջեյհուն Բայրամովն ասել է, որ «կարճ ժամկետներում Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության պայմանագիր կնքելու իրական հնարավորություններ կան»։
Առաջարկվող համաձայնագիրը վերջ կդնի երեսնամյա հակամարտությանը, որում ներգրավված են այնպիսի համաշխարհային գերտերություններ, ինչպիսիք են Ռուսաստանը, ԵՄ-ն և Միացյալ Նահանգները: Դրանով նա վիճարկում է այն ենթադրությունները, որ Ադրբեջանը կարող է ռազմական ուժ կիրառել այսպես կոչված «Զանգեզուրի միջանցքի» ապահովման համար:
POLITICO-ի հետ զրույցում Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի արտաքին քաղաքականության գլխավոր օգնական Հիքմեթ Հաջիևը հայտարարել է, որ իր երկիրը մտադիր չէ գրավել Սյունիքը այն բանից հետո, երբ երկու կողմերը չեն կարողացել համաձայնության հասնել միջանցքի բցման հարցում: Նախագիծը, նրա խոսքով, «կորցրեց իր գրավչությունը մեզ համար, փոխարենը մենք կարող ենք դա անել Իրանի հետ»:
«Մեր օրակարգը միայն երկկողմանի փոխգործակցության շրջանակներում տրանսպորտային կապերի և կապի ստեղծումն էր», - ասել է Հաջիևը։ «Այդ հարցը դեռ քննարկման փուլում է, բայց հայկական կողմից կպահանջվի ցույց տալ, որ իրենք իսկապես շահագրգռված են դրանում»։
Այս ամսվա սկզբին Ադրբեջանը Թեհրանի հետ համաձայնագրի շրջանակում սկսել է նոր ճանապարհի կառուցումը հարեւան երկրի տարածքով։ Այնուամենայնիվ, հույս կա, որ տրանսպորտային կապերը կարող են վերականգնվել որպես խաղաղության պայմանագրի առաջընթացի մաս, բայց առանց «արտատարածքային» զիջումների, որոնք թույլ կտան Ադրբեջանին շրջանցել Հայաստանի սահմանային վերահսկողությունը: Սահմաններն այս պահին փակ են։
«Հայաստանի դիրքորոշումը միշտ էլ հստակ է եղել տարածաշրջանային հաղորդակցությունների ապաշրջափակման հարցում»,- ասել է ՀՀ ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Անի Բադալյանը։ «Դա պետք է հիմնված լինի պետությունների ինքնիշխանության և իրավազորության, ինչպես նաև փոխադարձության և հավասարության սկզբունքների վրա»: Հայ պաշտոնյաները հրաժարվել են մեկնաբանել խաղաղ բանակցությունների ընթացքը, որոնք վերջին մի քանի ամիսների ընթացքում տարբեր ժամանակներում միջնորդել են ԱՄՆ-ն, ԵՄ-ն, Ռուսաստանը և Իրանը:
Այնուամենայնիվ, ԵՄ-ում Հայաստանի նոր դեսպան Տիգրան Բալայանն ասել է, որ իր կառավարությունը ներխուժում է սպասում «շաբաթների ընթացքում»:
Սեպտեմբերին Լեռնային Ղարաբաղի ճգնաժամին հաջորդած հայտարարության մեջ, երբ տասնյակ հազարավոր էթնիկ հայեր լքեցին իրենց տները Ադրբեջանի ռազմական հարձակման հետևանքով, ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենն ասել է, որ «խորապես մտահոգված է Ադրբեջանի ռազմական գործողություններով» և պնդել է, որ «վեճերը լուծելու համար ուժի կիրառումն անընդունելի է»։
Այս ամսվա սկզբին Բլինքենը հեռախոսով խոսել է ամերիկացի օրենսդիրների հետ՝ քննարկելու հակամարտությունը: Զրույցին ծանոթ երկու հոգի POLITICO-ին ասել էին, որ բարձրաստիճան դիվանագետն ասել էր, որ Վաշինգտոնը հետեւում է Հայաստանի սահմաններում հակամարտության հնարավորությանը, մինչդեռ Պետդեպարտամենտը հրաժարվել է մեկնաբանություններից: Հաղորդվում է, որ մամուլի քարտուղար Մեթյու Միլլերը մի քանի օր անց վիճարկել է այդ պնդումները տեղական լրատվամիջոցներին տված ճեպազրույցում, սակայն պաշտոնյաները հրաժարվել են հաստատել կամ ճշտել իրենց դիրքորոշումն այդ հարցում:
Ֆրանսիան հայտարարել է, որ զենք կտրամադրի Հայաստանին իր ինքնիշխանությունը պաշտպանելու համար, մի որոշում, որն Ալիևի կարծիքով Փարիզին մեղավոր կդարձնի հետագա բռնությունների դեպքում:
Այնուամենայնիվ, ԵՄ-ի դերը որպես հակամարտությունում միջնորդ այժմ վտանգի տակ է, քանի որ այս ամիս Բրյուսելում նախատեսված բանակցությունները հետաձգվել են Իրանի խաղաղ համաձայնագրի շուրջ բանակցություններից օրեր անց, որին մասնակցել է Ռուսաստանը: ԵՄ բարձրաստիճան պաշտոնյան, ով ցանկացել է անանուն մնալ, պնդել է, որ ԵՄ-ն չի կորցնում իր ազդեցությունը, այլ պարզապես ավելի շատ ժամանակ է հատկացնում միջոցառումներ կազմակերպելու համար»:
