Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ … դինամիտ

ՖՈՏՈ

Որպես ինժեներ և գյուտարար Էմանուել Նոբելի որդին՝ Ալֆրեդը մանկուց հետաքրքրված էր տեխնոլոգիաներով, մասնավորապես պայթուցիկների արտադրությամբ։ Դրան նպաստել էր նաև այն, որ հայրը հաջողությունների էր հասել պայթուցիկ նյութերի արտադրության մեջ։ Երիտասարդ տարիներին Ֆրանսիա ճանապարհորդելիս Ալֆրեդ Նոբելը հանդիպել է Ասկանիո Սոբրերոյին, ով 1847 թվականին հայտնաբերել էր նիտրոգլիցերինը։ Չնայծ ինքը՝ Սոբրերոն, դեմ էր պայթուցիկ նյութերի արտադրության մեջ նիտրոգլիցերինի օգտագործմանը, քանի որ համարում էր, որ այդ նյութը դժվար է կառավարել, այնուամենայնիվ Նոբելը վերցրեց նրա գյուտը։
Նոբելը հաստատվեց Փարիզում, նա սիրում էր Ֆրանսիան և սկսեց անել այն, ինչ գիտեր՝ հայտնագործել։ Ավելի քան 200 փորձերի արդյունքում Նոբելը նիտրոգլիցերինի հիմքով ստացավ պլաստիկ դինամիտ։ Անգամ կա մի կիսառասպելական պատմություն, որ փորձերի ժամանակ Ալֆրեդը լրջորեն վնասել է մատը կամ ձեռքը, և այն բուժել կոլոդիոնով, որը հիմնված է ալկոհոլի և կոլոքսիլինի վրա: Այդ գիշեր նա չի կարողացել քնել ցավից, բայց ժամանակ է ունեցել մտածելու, և որոշել է օգտագործել կոլոքսիլինը և հասել է արդյունքի: Ավելի իրատեսական տարբերակն այն է, որ Նոբելը փորձել է տարբեր նյութերի համադրություն և ի վերջո նիտրոգլիցերինին կոլոքսիլին ավելացրել: Ստացված նյութն ունեցել է դոնդողանման ձև, և հայտնի է դարձել որպես պլաստիկ դինամիտ, պաշտոնապես արտոնագրվել է 1876 թվականին։ Այն վաճառքի է հանվել տարբեր անվանումներով՝ սկսած «Դինամիտ Էքստրա»-ից մինչև «Պայթուցիկ ժելատին»: Նույնիսկ գիտնական Նիլս Աբելը, ով երկար ժամանակ խանգարում էր Նոբելի աշխատանքին Բրիտանիայում, պլաստիկ դինամիտն անվանել է կատարյալ ամեն իմաստով: Աշխարհի տարբեր երկրներում դինամիտի և դրանց գործարանների համալիրի վաճառքից ստացված շահույթը Նոբելին դարձրել է իր ժամանակի ամենահարուստ մարդկանցից մեկը։
Ալֆրեդ Նոբելի գյուտը 19-րդ դարում հեղաշրջում է կատարել հանքարդյունաբերության ոլորտում։ Բելինի խոսքերով, վառոդի լիցքերով օգտակար հանածոների արդյունահանումը խնդրահարույց էր և, որ ամենակարևորն է, ոչ անվտանգ: Վառոդին փոխարինող դինամիտը տասնամյակներ շարունակ է օգտագործվել, բայց հետո ինչ-որ պահի այն սկսել է հնանալ և փոխարինվել է ավելի առաջադեմ փայթուցիկերով: Բանն այն է, որ արտադրության տնտեսական արդյունավետության առումով դինամիտները զգալիորեն զիջում են ամոնիումի նիտրատի հիման վրա հիմնված ավելի ժամանակակից պայթուցիկներին։ 
Դինամիտը ժամանակին օգտագործվել է նաև պատերազմներում, բայց դժկամությամբ և զգուշությամբ: Դա պայմանավորված է այդ պայթուցիկի զգայունությամբ, այն կարող է հեշտությամբ պայթել, եթե պահվում է ոչ պատշաճ կերպով:
Ներկայումս որոշ երկրներում դինամիտը մինչ օրս էլ արտադրվում է, բայց սահմանափակ քանակությամբ։ Այն արտադրվում է, օրինակ, Ֆինլանդիայում և ԱՄՆ-ում։ ԱՄՆ-ում արտադրությամբ զբաղվում է միայն մեկ ընկերություն։ Դինամիտը սովորաբար երբեմն օգտագործվում է տարբեր չափերի «փամփուշտներում», որոնք լցվում են պլաստիկ կամ փոշիացված պայթուցիկով: Դինամիտը նաև դեռ օգտագործվում է հանքարդյունաբերության մեջ կամ շենքերի քանդման համար:
 Нет описания.
Կ. Խաչիկյան

Աշխատասենյակում հայտնաբերվել է ՀՀ ՆԳՆ ոստիկանության ՊՊԳՎ Նոր Նորքի պահպանության բաժնի ռազմականացված ջոկատի պետի մարմինը Հրդեհ ավտոտնակում. այրվել է 2 «Լեքսուս» մակնիշի մեքենա Ինչու՞ Նիկոլ Փաշինյանը ցրեց Հայաստանի ուժային բլոկի ամբողջ վերնախավը Ռուսների ծանր գիշերը. Ուկրաինան ինտենսիվ գրոհել էՌումինիայում մեկնարկել են նախագահական ընտրություններըԱնգամ նախնիների հիշատակն է դավաճանվել. Փաշինյանի թիմը Հայաստանը տանում է դեպի աղետՏարադրամի փոխարժեքն՝ այսօրԱդրբեջանական Զակատալի և Շեքի քաղաքներում տեղի են ունեցել հայկական ջարդեր. պատմության այս օրը ( 24 նոյեմբեր) Ինչ իրավիճակ է ճանապարհներինԱրտակարգ իրավիճակ Բյուրեղավան քաղաքում. կեղտաջրերը ողողել են մի ամբողջ թաղամաս Սպասվում են տեղումներ, ջերմաստիճանը կնվազի Շահագործման է հանձնվել հերթական զինվորական ճաշարանը. ՊՆ Յամալի նոր պայմանագիրը կկնքվի 6 տարի ժամկետով Հռոմում տեղի է ունեցել Արցախի սրբավայրերի պահպանմանը նվիրված գիտաժողով Էրդողանը «խիզախ» է որակել Նեթանյահուին կալանավորելու մասին Միջազգային քրեական դատարանի որոշումը «Ինձ հետ այդքան էլ հեշտ չէ, որքան թվում է կողքից». Քրիստինե Պեպելյան Մեծ Բրիտանիայում գործող HSBC բանկը դադարեցրել է վճարումներ ընդունել Ռուսաստանից և Բելառուսից Պենտագոնի ղեկավարը վերահաստատել է ԱՄՆ անսասան հանձնառությունը Իսրայելի անվտանգության հարցում ՌԴ ՊՆ-ն հրապարակել է Ուկրաինայի զինված ուժերի` ՄիԳ-29 ինքնաթիռի կործանման կադրերը (տեսանյութ) «Արմավիր» ՔԿՀ-ի դատապարտյալի համար բերված աղցաններում հայտնաբերվել են թմրամիջոցներ․ հանձնուք բերած կինը ձերբակալվել է Չեմ պատրաստվում Մբապեին սովորեցնել, թե ինչպես հանդես գալ հարձակման գծում․ Անչելոտի «Եթե ես արվեստին մոտ չլինեի, գուցե նրան բեմում տեսնելիս խանդի տեսարաններ սարքեի». Նարեկ Բավեյանը՝ ամուսնալուծության և 2-րդ ամուսնության մասին Դիվանագիտական սկանդալ` Թեհրանի և Մոսկվայի միջև Ուկրաինան կորցրել է Կուրսկում գրաված տարածքի ավելի քան 40 տոկոսը. Reuters ՀՀ ԶՈՒ հավաքականը թիմային աղյուսակում հունահռոմեական ոճում զբաղեցրել է 3-րդ հորիզոնականը. ՀՀ ՊՆ «Գոյ» թատրոնի փակման փորձերը սպառնում են ազգային և առաջադեմ մշակութային կենտրոնների գոյությանը Բազմաթիվ հասցեներում 24 ժամ ջուր լինիՀյուսիսկորեական 170 մմ-ոց ինքնագնաց «Չուչխե-պո» հաուբիցն աշխարհի ամենահեռահարներից մեկն է Հայաստանի կառավարությունում հրաժարականների մասինՀայաստանի վարչապետը հայտարարել է, որ Ռուսական կայսրությունը և ԽՍՀՄ-ը հայերին խորթ պետություններ են եղելՊետդումայում գնահատել են Փաշինյանի հայերի հակապետական ենթագիտակցության մասին հայտարարությունը. «Պատմական դավաճանություն» Փաշինյանը «պատահականության մեթոդով» փոխում է նախարարներին  ԽԾԲՏ՝ քպական ձևով. Կոնջորյանի կնոջը բարձր վարձատրվող աշխատանք են տվել Պադավատապետության «հայրը» բողոքում է պադավատներից. Փաշինյանի երկերեսանությունը Աղազարյանը մերժելու է. Փաշինյանի խնդրանքը կմնա՞ անպատասխան Փաշինյանը խոստովանում է իր կատարած հանցագործությունը Ծառերի սպանդ՝ ԵրևանումԹուրքիայում ուժեղ քամու պատճառով փլուզումներ են եղել ՌԴ-ում զորահավաքի նոր «ալիքի» սպասե՞լ. Կրեմլի պարզաբանումըԱրագածոտնում «ԳԱԶ 31»-ը գլխիվայր հայտնվել է երթևեկելի գոտուց դուրս, վիրավnրներ կան Շիրակի Ամասիայի տներից մեկի բակում խոշոր հրդեհ է եղել․ Shamshyan Ադրբեջանում գրանցված երկրաշարժը զգացվել է նաև Սյունիքում Հայաստանի ԱԺ պատգամավորները կգործուղվեն Մոսկվա Ձյունը ծածկել է Լենինգրադի մարզըՄյասնիկյան պողոտայում բախվել են «Range Rover»-ն ու «BMW X6»-ը, վիրավnր կա․ Shamshyan Իսրայելը հարվածներ է հասցրել Բեյրութի հարավին Ադրբեջանը Հայաստանի դեմ երրորդ հայցն է ներկայացրել ՄՔԴ. «Փաստ»Լամին Յամալը նոր պայմանագիր կկնքի «Բարսելոնայի» հետ Հունգարիայի մայրաքաղաքում սկսվել է հայ սպա Գուրգեն Մարգարյանին դաժանաբար կացնահարած ադրբեջանցի սպա Ռամիլ Սաֆարովի նկատմամբ դատավարությունը․ պատմության այս օրը (23 նոյեմբեր)Պալատական հեղաշրջումից պաշտպանվելու և քաղաքացիներին խաբելու հերթական պոպուլիստական փորձ. «Փաստ»
Ամենադիտված