Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ապրիլյան պատերազմի դասերը․ նոր պատերազմը գրեթե անխուսափելի է

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ

1994 թվականի մայիսին մենք ստորագրեցինք զինադադարի մասին համաձայնագիր։ Դրան հետևեցին բանակցությունների երկարուձիգ տարիները, որոնք այնքան երկար ու ձիգ էին, որ այս ընթացքում փոխվեց իրականություն։ Արդյունքում՝ 2017 թվականին ձևավորված ռեալիաները այնքան են տարբերվում 1997 թվականի ռեալիաներից, որ մի տեսակ զավեշտալի էլ է դարձել հող հանձնել-չհանձնելու պոլեմիկան։ Ամենաակտուալ իրադարձությանը անդրադառնանք՝ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հարցազրույցին։ 

Ըստ իս՝ Տեր-Պետրոսյանի կողմից արված իրավիճակի վերլուծությունը, ընդհանուր առմամբ, ճիշտ է։ Անհամաձայնություն առաջացնում են նրա առաջարկած լուծման տարբերակները և այն փաստարկները, որոնցով նա փորձում է հիմնավորել դրանք։ Սթափ գնահատենք իրավիճակը։ Ի՞նչ ցույց տվեց Ապրիլյան պատերազմը։ Ի թիվս այլ բաների՝ մենք սերտեցինք մեկ կարևոր դաս․ ի հեճուկս բոլոր փաստաթղթերի, միջազգային ատյանների ու նախկինում ձեռք բերված պայմանավորվածությունների՝ Ադրբեջանում ուժով հարցի լուծմանը հասնելու հարցում տաբու չկա։ Ասել է թե՝ եթե լինի հավանականություն 800-1800-3800 հեկտարներով տարածքներ հետ բերելու, Ադրբեջանը կգնա դրան։ Եթե զգան, որ իրական հավանականություն կա ամբողջը հետ բերելու, ապա տոտալ պատերազմի էլ կգնան ու մի հատ օֆ էլ չեն անի։ 

Ինչո՞ւմ էր ճիշտ Տեր-Պետրոսյանը։ Նրանում, որ իրավիճակը մտել է փակուղի, ու փաստացի ունենք մի իրավիճակ, երբ կա՛մ պետք է առաջնորդվենք Տեր-Պետրոսյանի առաջարկած տարբերակով, որը ոչ այլ ինչ է, քան կապիտուլյացիա, կա՛մ նոր պատերազմի նախապատրաստվենք։ Ազատագրված տարածքները բուֆերային գոտու ու առևտրի առարկայի կարգավիճակ իրոք ունեին 1994 թվականին, 1997-ին ու անգամ 2001-ին։ Հիմա դա էլ այդպես չէ, որովհետև 25 տարում դրանք դարձել են մեր էշելոնացված պաշտպանության ողնաշարը, ինչպես նաև լրջագույն հոգեբանական գործոն։ Եթե 97-ին դեռ հնարավոր էր ողջամիտ կոմպրոմիսի հասնել՝ դրանք հանձնելով, ապա հիմա դա հնարավոր չէ։ 

Այստեղից հետևություն՝ փոխզիջումը ենթադրում է, որ մենք էլ ենք ինչ-որ բան զիջելու, իրենք էլ։ Միևնույն ժամանակ, մենք ո՛չ հոգեբանորեն, ո՛չ էլ պրագմատիկ հաշվարկներից ելնելով՝ չենք կարող զիջել այս ազատագրված տարածքները, հետևաբար, մեզ պետք են ազատագրված նոր տարածքներ, որոնք էլ կդառնան նոր բուդերային գոտի ու առևտրի նոր առարկա։ 

Բայց այս սցենարն էլ ունի իր ռիսկերն ու ճգնաժամային կողմերը, որոնցից կառանձնացնեի երկուսը․ 

1․ Ի հեճուկս պաթոսիկների լալահառաչ զեղումների՝ իրականում չկա ոչ մի երաշխիք, որ մենք կարող ենք որոշիչ պարտությունների մատնել ադրբեջանական բանակին ու բավարար քանակությամբ հողեր վերցնել։ Ասեմ ավելին՝ փոքր չէ հավանականությունը, որ կարող ենք նաև տարածքային կորուստներ ունենալ։

2․ Մենք առ այսօր հոգեբանորեն պատրաստ չենք պատերազմական լուրջ գործողությունների անխուսափելի հետևանքներից մեկին՝ բազմաթիվ զոհերին։ Դրա համար պետք է, «ոչ մի թիզ հող» գոռալուց բացի, հանրային գիտակցությանը հասցնել նաև, որ այդ դիրքորոշումն իր գինն ունի, որն արտահայտվում է տասնյակ ու հարյուրավոր կյանքերով։ Պետք է ցածրացնել զգայականության այդ սանդղակը և իսկապես պաթետիկ «ոչ մի թիզ հող և ծովից ծով Հայաստան»-իզմից բացի՝ հանրային հոգեբանությունը բերել պրագմատիկ դաշտ։

Պուտինն անձամբ է վերահսկում Ուկրաինայի հետ կապված հարցերը, չենք նախատեսում Ուկրաինայի հարցով հատուկ բանագնաց նշանակել. Պեսկով Շրջափակման մեջ ավելի լավ ենք եղել, քան ստեղ. արցախցի (տեսանյութ)Առաջին անգամ Հայաստանի բասկետբոլի հավաքական է հրավիրվել իտալական «Տորտոնա» ակումբի խաղացող Քրիստիան Վիտալը Հուսով եմ, որ Թրամփն «Ամերիկան հզորացնելու» իր ծրագիրը չի իրագործի` վնասելով ամբողջ աշխարհը․ Լուկաշենկո Պատրաստ չենք բանակցել ճնշման և ահաբեկման ներքո. Իրանի ԱԳ նախարարը՝ Արևմուտքին Անցած տարի՝ 2022թ.-ի համեմատ շմոլ գազից թունավորման դեպքերը նվազել են Կարդացի Անկախության հռչակագիրն ու սարսափելի եզրահանգման եկա՝ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ. Նիկոլ Փաշինյան (տեսանյութ) «Մի քանի անգամ պատահաբար հանդիպել ենք, նորմալ բարևել, շփվել ենք». Իրինա Այվազյանը՝ բաժանումների ու անձնական կյանքի մասին ՌԴ ԶՈւ-ն վերահսկողության տակ է վերցրել ԴԺՀ-ի Վոզնեսենկա բնակավայրը. ՊՆ Փաշինյանն ու Եվրոպական ներդրումային բանկի փոխնախագահը կարևորել են Հյուսիս-հարավ ավտոճանապարհի, Երևանի էներգաարդյունավետության բարձրացման ծրագրերի կյանքի կոչումըAndron-ը՝ Tomorrow Mobility World Congress 2024-ի մասնակից Global Soccer Awards. Ռոնալդուն հավակնում է Մերձավոր Արևելքի լավագույն խաղացողի կոչմանը Իսրայելն ամեն պահի կարող է հարձակվել Թուրքիայի վրա. ԳյուլերԲիթքոինը հասել է պատմական նոր առավելագույնի Լեգենդների Էլ Կլասիկո․ «Բարսելոնա»-ի և Մադրիդի «Ռեալ»-ի լեգենդները կհանդիպեն Տոկիոյում՝ Ինյեստայի հրաժեշտի հանդիպմանը Զոհվածների ծնողներին «փնթիներ» անվանած ՔՊ-ականը նշանակվեց Աջափնյակի թաղապետԱրփի գյուղի բնակիչը համագյուղացիներից գողացել է գումար և բենզասղոց Պուտինն անձամբ է վերահսկում Ուկրաինայի հետ կապված հարցերը, չենք նախատեսում Ուկրաինայի հարցով հատուկ բանագնաց նշանակել. Պեսկով 26-ամյա մայրն ու մեկ տարեկան երեխան մահացել են․ ՌԴԲախվել են «Nissan X-Trail»-ն ու բեռնատար գնացքը, վիրավnրը դպրոցի նախկին տնօրենն էԵրևանում տղամարդը գողացել է ՋՕԸ-ին պատկանող մոտ 32 միլիոն դրամ արժողությամբ մետաղյա խողովակներ Պայթյուն՝ Չարենցավանի բնակարաններից մեկում ՊՊԾ աշխատակիցը ձեռքիցս քաշեց, որ նախարարին հարց չտամ․ ԱԺ-ում լրագրողը մարմնական վնաuվածք է ստացել Քրիստինե Խ․-ն և Անահիտ Հ.-ն մահացել են Ընկերները սպանել են ծննդյան օրը՝ տոնակատարության ժամանակԲժիշկը նշել է ճշգրիտ տարիքը, երբ պետք է դադարեցնել գարեջուր օգտագործելը և ահա թե ինչու  Մարմնի վրա ոչ մի հետք չկա՝ բացի վզի հատվածից․ գյուղապետԱճ, որը բոլորովին էլ դրական չէՓաշինյանը հերքելով հաստատում է Ադրբեջանի հետ իր գործարքը Ժամեր շարունակ լույս չի լինելուԹրամփի վարչակազմում հայամետ գործիչների թիվն աճում է ՄԻՊ-ը Սյունիքում այցելել է Սահմանապահ զորքերի ստորաբաժանումներ, քննարկել զինծառայողների իրավունքներին վերաբերող հարցեր Գյումրիում «Քաղպայմանագրին» նոր փորձություն է սպասվումՎեդիում մսային կիսապատրաստվածքի արտադրամասի գործունեություն է կասեցվել Փորձագետն ասել է, որ ԱՄՆ-ն ցանկանում է օգտագործել Հայաստանն Իրանի վրա ճնշում գործադրելու համարԱրևմուտքն արագացնում է Հայաստանի խզումը ՌուսաստանիցԻրանում երկրաշարժ է գրանցվել Գորիսի բարձրադիր գոտիներում մառախուղ էԻնչպես են Հայաստանի ու Ադրբեջանի իշխանությունները քննարկում խաղաղությունն առանց ժողովուրդների մասնակցության. «Փաստ»«Աշխարհաքաղաքական փակուղի Անդրկովկասում». քաղաքագետը բացատրել է, թե Արևմուտքն ինչու է Հայաստանին մղում դեպի «ազգային ինքնասպանություն»Որո՞նք են ռուսական հենակետերը Կովկասում. «Փաստ»««Խաղաղության խաչմերուկը» Հարավային Կովկասում, կամ ինչպես է Հայաստանը փորձում դառնալ լոգիստիկ հանգույց»Իրանն ու Ռուսաստանը Կովկասում դաշնակիցներ չեն. ՀՀ-ում Իրանի դեսպան ԽՍՀՄ Գերագույն խորհուրդն ընդունել է հռչակագիր, ըստ որի անօրինական և դատապարտելի է համարվել ազգերի բռնի տեղահանումները. պատմության այս օրը (14 նոյեմբեր)«Սա միասնություն է, տարբեր ԱրԱրողների համակարգ, ուժեղ ես-երից կազմված Մենք». «ԱրԱրի» նախաձեռնության նպատակն է մարզերում տարածել ազգային մշակույթը. «Փաստ»Մահվան ելքով վթար՝ ՍոթքումՆոր մանրամասներ են ի հայտ եկել Նարեկ Գրիգորյանի մահվան դեպքից «Դուրս գալ խավարից ու գնալ լույսի հետևից». «Ձեր լռությունը խոսել գիտի» միջոցառումը նվիրվում է պատերազմներում անմահացածներին. «Փաստ»Ռուբլին այսօր կտրուկ աճեցՄիայն ճառ ասելու և գլուխ գովալու մեջ են լավ. «Փաստ»
Ամենադիտված