Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ…ամերիկյան ֆուտբոլ

ՖՈՏՈ

Ամերիկյան ֆուտբոլը Ամերիկայի ամենահայտնի սպորտաձևն է, և միայն բեյսբոլը կարող է մրցել նրա հետ հանրաճանաչության առումով։ Դա բուհերի և քոլեջների դպրոցականների և ուսանողների սիրելի խաղն է, դա նաև Ամերիկայի հայտնի խորհրդանիշներից մեկն է։

Ամերիկյան ֆուտբոլի ծննդյան վերաբերյալ մի քանի վարկած կա։ Կարծիք կա, որ այն առաջացել է 1823 թվականին անգլիական Ռեգբի քաղաքում, երբ Ֆուտբոլի խաղի ընթացքում խաղացողներից մեկը խախտել է կանոնները և վազել դեպի մյուս թիմի դարպասը ձեռքերում պահելով գնդակը։ Հենց դա էլ այն նոր խաղերի զարգացման սկիզբն է եղել, որոնց թվում են ռեգբին և ամերիկյան ֆուտբոլը։ Ճիշտ է, կա ևս մեկ այլ, պաշտոնական վարկած, ըստ որի ամերկյան ֆուտբոլի ծնունդը եղել է 1869 թվականի նոյեմբերի 6-ին, երբ ֆուտբոլային խաղադաշտում հանդիպել են Ռութգերսի և Փրինսթոնի համալսարանների թիմերը։ Հանդիպումն անց է կացվել շատ անորոշ կանոններով, որոնք հիշեցրել են թե՛ ռեգբին, թե՛ եվրոպական ֆուտբոլը։ Ենթադրվում է, որ դա էլ ամերիկյան ֆուտբոլի առաջին խաղն է եղել։

Հետագայում նոր խաղը դուր է եկել մարդկանց, նրա ժողովրդականության սահմաններն ընդլայնվել են։ «Ամերիկյան ֆուտբոլի հայր» է համարվում Ուոլթեր Քեմփը, ով ֆիքսել է կանոններ և ներմուծել խաղի նոր չափանիշներ։ Սակայն չնայած դրան, ամերիկյան ֆուտբոլում եղել են բազմաթիվ վտանգավոր ուժային շարժումներ, որոնք հանգեցրել են խաղացողների լուրջ վնասվածքների, և նույնիսկ մահացության դեպքերի: Արդյունքում ոչ միայն հասարակությունն էր պահանջում փոխել խաղի կանոնները, այլ նաև նման պահանջ է ներկայացրել ԱՄՆ-ի նախագահ Թեոդոր Ռուզվելտը։ Արդյունքում փոխվել են կանոնները, մտցվել են կոպիտ խաղի համար խիստ տույժեր, խաղացողների թիվը 15-ից կրճատվել է մինչև 11-ի, առաջին անգամ ի հայտ է եկել պաշտպանական խաղաձևը, խաղի մարտավարությունը մաքուր ուժայինից փոխվել է արագությանը։

Ամերիկյան ֆուտբոլը թիմային խաղ է գնդակով։ Հարկավոր է հակառակորդի դաշտում գնդակը տեղափոխել դեպի վերջնամաս և միավորներ վաստակել։ Առավելագույն միավորներ հավաքած թիմը հաղթում է: Խաղն անցկացվում է 53 մ երկարությամբ և 49 մ լայնությամբ խաղադաշտում, դաշտի ծայրերում անցնում են դարպասային գծեր, որոնց միջև հեռավորությունը 100 յարդ է։ Դաշտի երկու ծայրերում (սահմանների վրա) դարպասներ են՝ բաղկացած 2 սյունից և նրանց միջև խաչաձողից՝ տեղադրված 3 մ բարձրության վրա, սյուների միջև հեռավորությունը 5-6 մետր է։ Նրանց միջև անցակետի վրայով թռչող գնդակը համարվում է գոլ: Յուրաքանչյուր թիմից խաղադաշտում լինում է 11 խաղացող, որոնք հարձակողական, պաշտպանության և հատուկ խաղացողներ են: Ամբողջ խաղի շրջանը բաղկացած է 4 հիմնական մասերից՝ յուրաքանչյուրը 15 րոպեանոց: Եթե ​​հիմնական ժամանակի վերջում հաշիվը հավասար է, ապա մրցավարը նշանակում է լրացուցիչ 15 րոպե: Հաղթանակը բաժին է ընկնում այն ​​թիմին, ով առաջինն է միավորներ վաստակում:

Ամերիկյան ֆուտբոլի տարատեսակներից են փակ և կանադական ֆուտբոլները: Փակ ֆուտբոլը տեղի է ունենում հատուկ սարքավորված դահլիճում, այլ ոչ թե խաղադաշտում, այն հանրաճանաչ է ամերիկացի ուսանողների շրջանում: Կանադական ֆուտբոլը խաղում են Կանադայի ֆուտբոլային լիգայում։ Դրա ամերիկյան ֆուտբոլից հիմնական տարբերություններն են դաշտի չափերը, խաղադաշտում խաղացողների թիվը, դարպասի գտնվելու վայրը, գնդակին տիրող թիմի փորձերի քանակը և մի քանի այլ կանոնները։

Ամերիկյան ֆուտբոլի պաշտպանիչ սարքավորումների առաջին տարրերը եղել են վահաններով վարտիքները, իսկ 1939 թվականից կաշվե սաղավարտն է դարձել պարտադիր։ Այսօր պարտադիր են նաև երկարաճիտ կոշիկները, ծնկների բարձիկները, ձեռնոցները, ակնոցները, կոնքերի պաշտպանությունը։ Բացի այդ, օգտագործվում են սարքավորումներ, որոնք պաշտպանում են մարմնի այլ մասերը, քանի որ Ամերիկյան ֆուտբոլն այսօր էլ բավականին վտանգավոր և ագրեսիվ սպորտաձև է։

Ամերիկյան ֆուտբոլում առաջին գնդակները կլոր էին և շատ անհարմար նետելու ու պահելու համար: Լավագույնը այն գնդակն էր, որն օգտագործվում էր ռեգբի խաղալու համար։ Ճիշտ է, և այդ գնդակն է փոփոխության ենթարկվել: Ամերիկյան ֆուտբոլի գնդակի ծայրերն ավելի երկարավուն են, քաշը և չափերը  պակասեցված են, բացի այդ կաշվից է շագանակագույն՝ սպիտակ գծով։

Դեռ 1920 թվականին Ամերիկայում ստեղծվել է պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլային ասոցիացիա, 1922 թվականին այն փոխել է իր անունը՝ դառնալով Ազգային ֆուտբոլային լիգա։ 40 տարի անց է հայտնվել նրա մրցակիցը՝ Ամերիկյան ֆուտբոլի լիգան։ 1970 թվականին այդ երկու լիգաները միաձուլվել են։ Ամերկյան ֆուտբոլի խաղերը ԱՄՆ-ում ամենահայտնի մրցումներն են, ունեն մեծ թվով երկրպագուներ և սիրողական ֆուտբոլիստներ, և հատկապես ուսանողության կողմից: Յուրաքանչյուր համալսարան ունի ամերիկյան ֆուտբոլի իր թիմը, որոնց ընդհանուր թիվը կազմում է ավելի քան 600: Ներկայումս  ամերիկյան ֆուտբոլը նվաճել է հարյուր միլիոնավոր երկրպագուների ժողովրդականությունը բոլոր հինգ մայրցամաքներում:

Нет описания.

Կ. Խաչիկյան

Ադրբեջանը կմասնակցի Թուրքիայում կայանալիք զորավարժություններին Երևան-Գյումրի ավտոճանապարհին 65-ամյա վարորդը «Toyota Alphard»-ով բախվել է քարերին և գլխիվայր շրջվելՆիկոլ Փաշինյանը շնորհավորել է Հռոմի նոր ընտրված Պապին 1 շաբաթ առաջ մեքենայով Դեբեդն ընկած տղամարդու մարմինը հայտնաբերվել է ՌԴ-ն չի արձագանքի իր դեմ տրիբունալ ստեղծելու ԵՄ-ի ցանկությանը. Կրեմլ Հնդկաստան-Պակիստան հակամարտությունը մեր գործը չէ. ԱՄՆ փոխնախագահ Ալիևները մեկնել են Շուշի «Չեմ կարող բացատրել, թե ինչ եմ զգացել». Մենչը՝ դստեր նախահարսանեկան արարողության մասինՆորընտիր Հռոմի Պապն առաջին պատարագն է մատուցել Սիքստինյան կապելլայումՌուսաստանը եղել է և կլինի անսասան խոչընդոտ նացիզմի, ռուսատյացության և հակասեմականության ջատագովների համար. ՊուտինՄի քանի օր առաջ ուրիշներին մեղադրում էին ՌԴ գործակալ լինելու մեջ, այսօր վազելով գնացել էր Ռուսաստան. Բագրատ Սրբազան Անչափ դժվար ժամանակներ ենք ապրում, ուղղակի պետք է ունենալ նպատակ և պայքարել անխնա. Ջուլֆալակյանը Պանամերիկայի խաղերում արծաթե մեդալ է նվաճելՎրաստանում երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կիևը շնորհակալություն է հայտնել Ալիևին՝ Մոսկվայում Հաղթանակի զորահանդեսին մասնակցելուց հրաժարվելու համար Որքա՞ն է ամենամյա նվազագույն արձակուրդի տևողությունը Թրամփը կոչով դմել է Զելենսկուն և Պուտինին Լիլիթ Աղեկյանը 20 ժամից ավելի գտնվում է անազատության մեջ․ Զարուհի Փոստանջյան Իսակովի պողոտայում բախվել են «Nissan» ու «Ford»-ը․ վիրավnրներ կան ՔՊ-«Հանրապետություն» կոալիցիան ճաքեր է տալիս Հայաստանի ծանրամարտի պատանիների հավաքականն աշխարհի առաջնության մեդալային հաշվարկում երկրորդն է Անդրանիկ Քոչարյանի թիրախում հիմա էլ գլխավոր դատախազն է Բաքվում պահվող լիբանանահայ Վիգեն Էուլջեքչյանն արդեն 15 օր է՝ հացադուլ է անում Ալիևները մեկնել են Շուշի Ուկրաինական ԱԹՍ-ն հարվածել է Բելգորոդի վարչական շենքին. պաշտոնյաներ են վիրավորվել Հնդկաստանի 24 օդանավակայան դադարեցրել է աշխատանքը. Economic Times Փաշինյանի այցը Մոսկվա կարելի է ձախողված համարել Երկիրը իրենց հորական տունը չի, որ հանձնեն ու դրա դիմաց խաղաղություն ուզեն. Բագրատ Սրբազան Սպասվում է +29 աստիճան տաքությունԵՄ-ն դեմ է Ուկրաինայի ապառազմականացմանը․ Կալլաս Խոշոր վթար. ամուսիններ են տեղափոխվել հիվանդանոց Կյանքից հեռացել է «Քարտերի տունը» ֆիլմի ռեժիսորը Փաշինյանը Պուտինին հանդիպելիս շփոթվեցՋրանջատումներ՝ նշված հասցեներումԾանոթ ու միաժամանակ անհայտ … սոֆթբոլ Հնդկաստանի և Պակիստանի պատերազմը կարող է վերածվել միջուկային պատերազմի. արդյո՞ք Ռուսաստանը կներքաշվի դրա մեջՀալվող վարկանիշ. Փաշինյանը կորցնում է հեղինակությունը, ընդդիմությունը ձեռք բերումԿամչատկայում երկու երկրաշարժ է գրանցվելՀաղթանակի օր․ պատմության այս օրը (09 մայիս)Հաղթանակի օրը մենք հիշում ու հարգանքի տուրք ենք մատուցում Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հայ և ամերիկացի հերոսներին. ԱՄՆ դեսպանատուն 99% համոզվեցինք, որ երեխային գողացել ենՓաշինյանը ժամանեց Մոսկվայի Կարմիր հրապարակ (տեսանյութ) «Մեզանից գողացվեց մեր Արցախը, բայց մենք փյունիկի պես վեր կհառնենք»․ Բագրատ Սրբազան Նոր մանրամասներ՝ ՄարմարիկիցԱրտակարգ դեպք՝ ԼոռիումԲիթքոյնի գինը գերազանցել է 100 հազար դոլարըՈղբերգական վթար․ կա 1 զոհ, 3 վիրավորՄանր եղջերավորների գործով անցնող ԱԺ պատգամավորի քրգործը մեծ աղմուկով կուղարկվի դատարան. «Ժողովուրդ» Նիկոլ Փաշինյանի ախրանան կրկին դեսանտ է իջել Սյունիքում․«Հրապարակ» Փաշինյանը նպատակ ունի վերից վար փոխել ՔՊ վարչությունը. «Ժողովուրդ» ՄԱՊ-ի Ալիկի գործարանում կադրային ջարդ է․«Հրապարակ»
Ամենադիտված