Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ … Համմեր
ՖՈՏՈԵրևի թե ամենահայտնի ամենագնացը, որը ունի ավտոմեքենաների մեջ ամենալավ անցողականությունը, հանդիսանում է Համմերը։ Չնայած «ավտոմեքենա» բնորոշման մեջ այդ տրանսպորտային միջոցը որոշակիորեն չի տեղավորվում։ Ավելի շուտ նրան կարելի է անվանել ամենագնաց, քանի որ նա ունակ է անցնել այնպիսի խոչընդոտներ, որոնք անցնել չի կարող տվյալ դասի ցանկացած տրանսպորտային այլ միջոց։ Իր կարճ պատմության ընթացքում (մոտ մեկ քառորդ դար) Համմերը իրեն ներկայացրել է ոչ միայն որպես հրաշալի ավտոմոբիլ, այլ նաև նաև որպես կյանքի որոշակի ոճ, որը ասոցացվում է տղամարդկայնության և նշանակելիության հետ։ Hummer-ի պատմությունը սկսվում է նման ռազմական մեքենա ստեղծելու գաղափարից։ Այն հանդիսանում է ԱՄՆ-ի Պաշտպանության նախարարության նոր անվային տրանսպորտային միջոցներ ստեղծելու նախագծի մի մասը։ Ընդ որում այնպիսի տրանսպորտային միջոցի, որը ունի մեծ շարժունակություն, հուսալիություն և վերանորոգումից հետո կարող է շարունակել պիտանի լինել շահագործման համար։ Ավտոմեքենան իր անունը ստացել է անգլերենով իր անվանման առաջին տառերից՝ High Mobility Multipurpose Wheeled Vehicl (HMMWV)։ Կարճացրած կերպով այն կոչել են «համվի», իսկ ավելի ուշ սովորական է դարձել մեզ արդեն հայտնի «համմերը»։ Այս ավտոմեքենան բավականին կարճ ժամկետներում (մեկ տարուց էլ պակաս ժամկետում) ստեղծվել է General Motors ընկերությունում։ Առաջին մոդելը անվանվել է HMMWV М998։ Այն ստացվել է շատ հաջողված և բավարարել է Պենտագոնի բոլոր ներկայացրած պահանջներին։ Ավտոմեքենան ստացվել է շատ պարզ կառավարվող և ունակ իր վրա կրել հետևակի աջակցությունը ապահովող ցանկացած զինատեսակ։ Համմերին մեծ փառք է բերել «Փոթորիկ անապատում» օպերացիան Իրաքում, որտեղ նա հանդես է եկել որպես ԱՄՆ-ի բանակի թեթև զրահավորված տեխնիկա։ Աշխարհի բոլոր հեռուստաալիքները ցուցադրել են կադրեր, որտեղ երևում է, թե ինչպես է այդ ամենագնացը հեշտությամբ տեղաշարժվում Պարսից Ծոցի ավազներով։ Որպես արդյունք այն ընդգրկված է շատ երկրների սպառազինությունների ցանկում։ 1992 թվականից General Motors ընկերությունը մշակել և սկսել է արտադրել Համմերի քաղաքացիական տարբերակը Hummer H1 անվանումով։ Արդյունքում այն մեծ ժողովրդականություն է ձեռք բերել։ Դրան նպաստել է նաև այն փաստը, որ այդ ամենագնացի առաջին տերերից մեկը հանդիսացել է Առնոլդ Շվարցնեգերը, և ստացվել է, որ Համմերը արժանի է իսկական տղամարդուն։ Այնուամենայնիվ անգամ ամերիկացիների համար այդ ամենագնացը շատ թանկ ավտոմեքենա է և նրա գինը տատանվում է 70-85 հազար դոլլարի սահմաններում։ Բացի դա այդ ամենագնացի շահագործումը ևս շատ թանկ է ինչպես պահեստամասերի այնպես էլ վառելիքի ծախսի տեսակետից։ Ընդ որում առաջին տարիներին General Motors-ը ամեն տարի արտադրել է այդ ամենագնացներից մոտ 2 000 հատ, այսինքն այնքան ինչքան թողարկվում են Ferrary-ի հանրահայտ մոդելները։ Այնուամենայնիվ չնայած այդ ամենին ներկայումս էլ այդ ամենագնացը պահանջված է։ Ընդ որում դրանց ամենամեծ սպառողները հանդիսանում են Ռուսաստանը և Մերձավոր Արևելքը։ Նոր Համմեր գնելը այնքան էլ հեշտ չէ, քանի որ այդ ամենագանցները ստեղծվում են ըստ պատվերի։ Ընդ որում սկզբից անհրաժեշտ է մուծել հարյուր տոկոսանոց կանխավճարը, իսկ հետո սպասել թե երբ կստեղծեն պատվերը։ Այս ամենը ևս մեկ անգամ հաստատում է, որ այդ ամենագնացները առանձնահատուկ են իրենց տեսակի մեջ։
Կ. Խաչիկյան