Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ծանոթ ու միարժամանակ անհայտ … դակիչ

ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Դակիչը մեխանիկական սարք է, որը նախատեսված է թղթի վրա անցքեր բացելու համար։ Սովորաբար դակիչը երկու կլոր անցք է բացում թղթի վրա՝ փաստաթղթերն արագակարում պահպանելու համար, սակայն արտադրվում են նաև դակիչներ, որոնք մեկ անցք են բացում։ Ենթադրվում է, որ դակիչը հորինել է Բոննում ապրող գերմանացի  Ֆրիդրիխ Զյոննեկենը: Նա առաջինն է 1886 թվականի սեպտեմբերի 14-ին դակիչի համար արտոնագրման դիմում ներկայացրել: Այնուամենայնիվ, Քյոնինսբերգի (ներկայիս Կալինինգրադ) բնակիչ փիլիսոփա Իմմանուիլ Կանտը շատ ավելի վաղ է հորինել դակիչը: Նա այն օգտագործել է իր փաստաթղթերը կարելու համար: Բանն այն է, որ նրա փաստաթղթերի  վրա առկա են կոկիկ անցքեր, որոնք չկան ուրիշների մոտ: 1799 թվականի դեկտեմբերով թվագրված փաստաթղթերում են առաջին  անգամ նկատվում 11,6 մմ-ոց անցքեր: Համարվում է, որ հենց այս ամսաթիվն էլ հանդիսանում է Կանտի կողմից հորինված դակիչի առաջին օգտագործումը: Բայց դակիչը առաջինը արտոնագրել է մեկ այլ անձ: Այսպիսով, ամեն ինչ սկսվել է 1886 թվականին, երբ մի  տգեղ երիտասարդ դիմել է Բոննի քաղաքային արտոնագրային գրասենյակ: Նրա ձեռքերին եղել է անսովոր թղթապանակ, որի մեջ եղել են թաքնված ամրացման մեխանիզմով կարված փաստաթղթեր: Թղթի թերթերը հագցված են եղել հաստ պողպատե մետաղալարի  ձողերի վրա: Նա ներկայացել է Ֆրիդրիխ Զյոննեկեն անուն ազգանունով և  ցույց է տվել իր թղթապանակը, որը միարժամանակ նաև գյուտն էր: Իսկ թղթապանակում կարված են եղել բոլոր անհրաժեշտ փաստաթղթերը, գծագրերը և դրանց էության բացատրությունները: Թղթապանակի ամենակարևոր մասը եղել են մետաղալարերը, որոնց երկու ծայրերը միացված են մեկ կետում, և նման կերպ հնարավորություն են տալիս թղթերին ազատ տեղաշարժվել:

Արտոնագրման գրասենյակի աշխատողներին այդ ամենը խիստ հետաքրքրել է, և նրանց հատկապես հետաքրքրել է թղթապանակի հետ ներկայացված դակիչը: Դակիչը ազմված է երկու կլոր ձողով դանակներից (անհարթ ձևերի եզրերը սահուն կտրող), որոնք ձեռքի սեղմումով իջեցվում են թղթի մակերևույթին։ Դանակի տակ բացվածք կա, որտեղ կուտակվում են կտրտված թղթի կտորները։ Դանակներն ամրացված են բռնակին, որը ծառայում է որպես լծակ (դանակները մոտ են պտտման առանցքին)։ Բռնակի տակ գտնվում է զսպանակը, որը թուղթը կտրելուց հետո սարքը բերում է նախնական դիրքին։

Ուշադիր ուսումնասիրելով փաստաթղթերի բովանդակությունը, արտոնագրային գիտնականները գոհ են մնացել և որպես արդյունք  գրանցել են և թղթապանակը և դակիչը: Ներկայումս էլ ժամանակակից դակիչները համարյա չեն փոխվել: Փոխվել են միայն արտաքին ձևերը և ուրվագիծերը, իսկ աշխատող մեխանիզմը նույնն է: Ներկայումս կան նաև մեկ անցքանի դակիչներ, որոնք թույլ են տալիս ցանկացած խորության անցքեր բացել։ Ինչպես նաև կան դակիչներ, որոնք դակում են տարբեր տեսակի ձևավոր անցքեր: Ստեղծվել է նաև դակիչ, որը ստանդարտ թղթի վրա միանգամից անում է 11 անցք։ Այն թույլ է տալիս առանց զսպանակի և արագակարի գրքույկից հանել և նրա վրա ավելացնել թերթեր՝ շնորհիվ բացվածքի բարդ ձևի։

Հավանաբար ՍՍՀՄ-ի ժամանակներում աշխատած վարորդները ևս հիշում են ոստիկանության աշխատողների կողմից զգուշացման կտրոնների վրա դակիչով դակած անցքերը, որոնցով նշվում էին երթևեկության կանոնների լուրջ խախտումները։

 

 

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը

www.1or.am

700 հայկական բեռնատար է կուտակվել Վերին Լարսի անցակետի մոտ Պուտինը մեկնաբանել է ՀԱՊԿ գագաթնաժողովին Հայաստանի բացակայությունը Եկող տարի Աբխազիայում կկայանան ընտրություններ Մասկը «F-35»-ը համարում է ոչնչով աչքի չընկնող վագոն Globe Soccer Awards․ Տարվա լավագույն ֆուտբոլիստի հավակնորդները 37 փաթեթ թմրամիջոց իրացնելու համար 2 անձ է կալանավորվել ՀԱՊԿ-ը պարտավոր չէր պատերազմել Ղարաբաղի համար, Հայաստանը այն չէր ճանաչել որպես անկախ պետություն. Պուտին «Երբեմն կյանքն, իրոք, ավելի լավը չի կարող լինել»․ Իվետա Մուկուչյանը նոր ֆոտոշարքում շեշտել է իր կազմվածքի առավելությունները Մեքենաների կատալիզատորների արտահանման արգելքը երկարաձգվեց Ավտովթար Երևանում՝ 4 մեքենայի մասնակցությամբ Բորելն ավարտում է աշխատանքը ԵՄ դիվանագիտության ղեկավարի պաշտոնում Հայաստանը եղել է, կա և մնում է մեր դաշնակիցը. ՀԱՊԿ-ի գլխավոր քարտուղար ՊՍՎ-ն ՉԼ-ի ռեկորդ է սահմանել Հայաստանը Հունգարիայում դեսպանություն կբացի. կառավարությունը հավանություն տվեց որոշմանը Կարգելվի առանց ձմեռային անվադողերի մեքենաների երթևեկությունը, վարորդների համար լրացուցիչ ծախս ենք նախատեսում, բայց անհրաժեշտ է. վարչապետ Արդշինբանկը նվիրաբերում է 120 մլն. ՀՀ դրամ «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամին Սասունիկ գյուղում կեղտաջրերը հոսում են խմելու ջրի համար նախատեսված տեղովՌոբերտ Քոչարյանին նոր մեղադրանք առաջադրելու միջնորդություն ներկայացվեցՆոյեմբերի 27-28-ը ոստիկանները բացահայտել են հանցագործության 92 դեպք ԲԴԽ նախագահ չի հաջողվել ընտրել Նշվել է Հայաստանում համացանցի ներդրման եւ .am-ի ստեղծման 30-ամյա հոբելյանըԻ՞նչ է ցույց տալիս ՀՀ–ի բացակայությունը. Լուկաշենկոն` ՀԱՊԿ–ի մասին Փաշինյանը որոշեց փոխել ՀՀ օրհներգը «Հող հանձնող» գեներալին՝ նոր պաշտոն․ այս իշխանության օրոք դա օրինաչափ է «Ձնառատ»․ Գագիկ Սուրենյանը տեսանյութ է հրապարակվելՀնարավո՞ր է ռուսական «Օրեշնիկ» հրթիռը խոցել Անկախը կրկնակի է վճարում. Հայաստանը հեռու չի գնա առանց ռուսական գազի «Դավաճանական չեզոքություն». Հայաստանի իշխանությունները ՄԱԳԱՏԷ-ում չեն աջակցել ԻրանինՓաշինյանը պայքարում է Անկախության հռչակագրի դեմ«Երևանի բաքվեցումը». Փաշինյանի թիմը դափի տակ պարելով կկործանի Հայաստանը11-ամյա Վարդան Մ.-ն հրաշքով փրկվեց«Գոյ» թատրոնի գործով փաստաբանի ասուլիսը Սորոսի սանը հայ ժողովրդին մտցրել է փակուղի, իսկ փակուղուց ելքը տեսանելի չէ. «Փաստ»Հայաստանը շարունակում է հակառուսական կուրսը Ռուսական հատուկ ծառայությունը երկրորդ անգամ է զգուշացնում Դուրս կբերվի Աստվածամուխ Սուրբ Գեղարդը․ մանրամասներ Numbeo-ի վարկանիշը. ոչ արժանահավատ թվերով փորձում են մանիպուլացնել«Միայն ավելի վատ կլինի». «Փաստ»Ինչո՞ւ է աճում դոլարի փոխարժեքը Զանգեզուրում սկսվել են եռօրյա մարտեր. պատմության այս օրը (28 նոյեմբեր)«Ռուբենն արդարամիտ էր, բարի, պարտաճանաչ». Ռուբեն Պողոսյանն անմահացել է հոկտեմբերի 12-ին Ջուվառլու բնակավայրում, տուն «վերադարձել»... մեկ տարի երկու ամիս անց. «Փաստ»Գերեզմանոցում ծեծի են ենթարկել 16-ամյա տղայինԴավիթի սպանությունից հետո փորձել են այրել կասկածյալներից մեկի տունըԿսահմանվի մանկապատանեկան մարզադպրոցների անվանակոչության կարգ. «Փաստ»Պարտքն անընդհատ ավելացնում են, իսկ պետության ու ժողովրդի համար էական կամ կարևոր որևէ խնդիր չեն լուծել. «Փաստ»Հայտնի են հոսանքազրկման հասցեներըԻնչո՞ւ է օրվա իշխանություններին այդքան անհանգստացնում հայության ինքնության և պատմական հիշողության հարցը. «Փաստ»Ադրբեջանում ավտովթարի հետևանքով 5 զինվորական է մահացելՌուբլին կրկին էժանացել է«Կարծես թե գործ ունենք խուճապային գործողությունների հետ հարկային վարչարարության տեսքով». «Փաստ»
Ամենադիտված