Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (15 հունվար)

ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ

ՈՐՈՇ ՏՈՆԵՐ- Վիքիպեդիայի համաշխարհային օր, Եգիպտոս՝ Ծառ տնկելու օր:

ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ

1841– վախճանվել է գերմանացի գիտնական, բնագետ, բժիշկ Ֆրիդրիխ Պարրոտը, որը 1829 թվականին Խաչատուր Աբովյանի հետ միասին բարձրացել է Արարատի գագաթը:
1855- Փարիզում հրատարակվել է «Մասեաց աղավնի» ամսագիրը (խմբագիր Գ. Այվազովսկի):
1892 – ծնվել է գրող Հրաչ Զարդարյանը: 
1911 - ծնվել է հայ խորհրդային ճարտարապետ Սոս Մանուկյանը:
1916– ծնվել է դրամատուրգ Գրիգոր Տեր-Գրիգորյանը:
1922 –ծնվել է թատերական գործիչ, ռեժիսոր Սոկրատ Աքմաքչյանը:
1924 - ծնվել է հայ խորհրդային լեզվաբան Ալեքսանդր Մարգարյանը:
1959- տեղի է ունեցել համամիութենական մարդահամար, որի տվյալներով Երևանի բնակչությունը կազմել է 509.340 մարդ:
1990-ազգամիջյան հակամարտությունը դադարեցնելու նպատակով Լեռնային Ղարաբաղ է մտցվել խորհրդային բանակ ԼՂՀ և նրան սահմանակից ադրբեջանական շրջաններ, ինչպես նաև հայկական Գորիսի շրջանում  հայտարարվել է արտակարգ դրություն, ստեղծվել է արտակարգ դրության պարետատուն:
1992-Հայաստանը դիվանագիտական հարաբերություններ է հաստատել Ավստրալիայի հետ:
1993- Առաջին ղարաբաղյան պատերազմի ժամանակ Լեռնային Ղարաբաղի հակաօդային պաշտպանության ուժերը  խփել են ադրբեջանական МиГ-21 մարտական ինքնաթիռ:
1995 —վախճանվել է օրիգինալ ժանրի արտիստ, ռեժիսյոր Սերգեյ Կաշտելյանը:
1999 - վախճանվել է քանդակագործ Սուրեն Նազարյանը:
2002- որպես բարի կամքի դրսևորում  Թուրքիան մեղմացրել է վիզային ռեժիմը Հայաստանի քաղաքացիների համար, ըստ այդմ՝ հայերը կարող են մուտքի վիզա ստանալ ցանկացած սահմանային անցակետում: Մինչ այդ գործող ընթացակարգի համաձայն, վիզաները հարկավոր էր ձեռք բերել նախապես: 
2003-Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը (ԿԸՀ) որպես նախագահի թեկնածու պաշտոնապես չի գրանցել Հայաստանի նախկին արտգործնախարար Րաֆֆի Հովհաննիսյանին՝ հիմնավորելով դա վերջին տասը տարիների ընթացքում Հովհաննիսյանի Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի չլինելով: 
2012- Երևանի տասը խաչմերուկներում սկսել են գործել խախտումներն արձանագրող տեսախցիկներ:
2016- 100-ամյա պատմություն ունեցող Արամի 30 հասցեում գտնվող հին կառույցը, որը կառավարության կողմից գերակա շահ էր ճանաչվել դեռ 8 տարի առաջ, գիշերը քանդվել է:
2020-Ոստիկանությունն ընդդեմ «քրեական ենթամշակույթի» գործողությունների շրջանակում իրավապահները «գետնին պառկեցնելու» շուրջկալներ են իրականացրել տարբեր կասկածելի վայրերում։

ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ

69 - Օթոնը Հռոմում զավթել է իշխանությունը:
730 – Բյուզանդական կայսրությունում արգելվել է սրբապատկերների պաշտամունքը, այն համարվել է հանցագործություն:
1208 —տեղի է ունեցել պապական լեգատ Պյեռ դե Կաստելնոյի սպանությունը, որը պատճառ է հանդիսացել Հռոմի պապ Ինոկենտի 3-րդի կողմից Ալբիգոնյան խաչակրաց արշավանք հայտարարելու համար:
1559 - Եղիսաբեթ 1-ինը թագադրվել է որպես Անգլիայի թագուհի:
1622 –ծնվել է  ֆրանսիացի դրամատուրգ Մոլիերը:
1759– բացվել է Լոնդոնի Բրիտանական թանգարանը, որն աշխարհի ամենամեծ թանգարաններից մեկն է:
1775 – վախճանվել է իտալացի կոմպոզիտոր Ջովաննի Սամարտինին:
1793 –ծնվել է ավստրիացի նկարիչ Ֆերդինանդ Վալդմյուլլերը:
1795 –ծնվել է  ռուս գրող Ալեքսանդր Գրիբոյեդովը:
1826- լույս է տեսել ֆրանսիական «Le Figaro» թերթի առաջին համարը:
1891– ծնվել է ռուս բանաստեղծ, թարգմանիչ և գրականագետ Օսիպ Մանդելշտամը:
1892 –դպրոցական թերթում  Ջեյմս Նեյսմիթը հրապարակել է բասկետբոլի առաջին կանոնները:
1906 —ծնվել է հույն նավատեր, միլիարդատեր Արիստոտել Օնասիսը: 
1919– ԱՄՆ-ի Բոստոն քաղաքը հեղեղվել է օշարակով, այն հորդել է ալկոհոլային գործարանի օշարակի հսկայական պահեստից, զոհվել է 21 մարդ:
1919 –մահապատժի են ենթարկվել գերմանացի կոմունիստական գործիչներ Ռոզա Լուքսեմբուրգը և Կարլ Լիբկնեխտը: 
1929– ծնվել է ամերիկացի ճարտարալեզու բապտիստ քարոզիչ Մարտին Լյութեր Քինգը, որն առաջնորդել է ԱՄՆ-ում քաղաքացիական իրավունքների զանգվածային շարժումը, արժանացել  խաղաղության Նոբելյան մրցանակի:
1943 – ավարտվել է ԱՄՆ-ի Պաշտպանության նախարարության շենքի՝ Պենտագոնի կառուցումը:
1973 —Վիետնամական պատերազմի ընթացքում կապված Փարիզում ընթացող խաղաղության բանակցությունների հետ ԱՄՆ-ի զինված ուժերը դադարեցրել են բոլոր ռազմական օպերացիաները Հյուսիսային Վիետնամի դեմ: 
1981– ծնվել է ամերիկացի ռեփեր, երգիչ-երգահան և երաժշտական պրոդյուսեր Պիտբուլը՝ Արմանդո Քրիստիան Պերեսը:
1993 —ԱՄՆ-ում NBC հեռուստաալիքում եթեր է արձակվել «Սանտա-Բարբարա» սերիալի վերջին 2137-րդ սերիան:
2001– ստեղծվել է ազատ բովանդակությամբ, բազմալեզու հանրագիտարանային նախագիծ Վիքիպեդիան:
2021-Ռուսաստանը դուրս է եկել Խաղաղ երկնքի մասին միջազգային պայմանագրից:
2023- մահացել է խորհրդային և վրացի երգիչ, դերասան ու ռեժիսոր Վախթանգ Կիկաբիձեն։

Կ. Խաչիկյան

Արարատ Միրզոյանը հանդիպել է Շվեդիայի խորհրդարանի խոսնակի հետ Ազնավուրին կրկնօրինակել է Խորեն Լևոնյանը. «Մսյո Ազնավուր» ֆիլմը կհայտնվի հայաստանյան կինովարձույթում Մինչև տարեվերջ խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը կախված է Հայաստանից. Բայրամով Չինաստանում մեքենայի՝ ամբոխի մեջ մխրճվելու հետևանքով զոհերի թիվը հասել է 35-ի Ճամբարակում բախվել են բեռնատարն ու «Mercedes»-ը Կրիպտոարժույթների շուկայական կապիտալիզացիան պատմության մեջ առաջին անգամ հասել է 3 տրիլիոն դոլարի 3,5կգ թմրամիջոցի մաքսանենգություն և ապօրինի իրացում․ կան կալանավորվածներ (տեսանյութ) Բեյոնսեն «Գրեմմի»-ի անվանակարգերում առաջադրման թվի ռեկորդ է սահմանել Հնդկաստանը Հայաստան է ուղարկել «Աքաշ» ԶՀՀ-ի առաջին մարտկոցը. The New Indian Express Կրթական ուղևորություն Դուբայ. «Երաժշտություն հանուն ապագայի» հիմնադրամի բացառիկ առաջարկըՀայտնի է Իսպանիայի 2023/24թթ․ առաջնության լավագույն ֆուտբոլիստը «Այս գեղեցիկ տղամարդը 50 տարեկան է». Բրեդ Փիթը շնորհավորել է Դի Կապրիոյի ծննդյան տարեդարձը Հաագայի դատարանը ՀՀ-ն ընդդեմ Ադրբեջանի գործով վճիռը կհրապարակի այսօր ՌԴ-ում զինծառայողը 1 մլն ռուբլի է ստացել գերմանական Leopard տանկը խոցելու համար 4 տարի առաջ այս օրը սկիզբ դրվեց իմ ընտանիքի տանջանքներին․ Բաքուն Գևորգ Սուջյանին դատապարտել է 15 տարով Հասանք որոշ նպատակների, բայց ավելին էինք ուզում. Մեսսի Չինաստանում մեքենան մխրճվել է մարդկանց բազմության մեջ․ 35 զոհ կաՀրդեհ-վթար՝ Գեղարքունիքի մարզում 41-ամյա գոգարանցին ապօրինաբար ծառեր է հատել Ալիևը հայտարարել է, թե որոշ շրջանակներ Բաքվում COP29-ի դեմ բոյկոտ են իրականացնում Ջերմաստիճանը կնվազիՆոր ռեկորդ. բիթքոինի գինը հասել է 89,000 դոլարի Հայտնի է, թե ովքեր են ձերբակալվելՈւշադրություն․ Մաշտոցի պողոտայի մի հատվածում երթևեկություն կդադարեցվի Նոյեմբերի 15-ի գազանջատման հասցեներըԿենտրոն վարչական շրջանի աշխատակազմում մարդիկ են ձերբակալվել․ մանրամասներՄինչև դեկտեմբերի 1-ը պահանջը չկատարելու դեպքում կտուգանվեքՎահան Հ.-ն շտապօգնության մեքենայում մահացել է Ոստիկանությունը հորդորում էՇատ շուտով Ուկրաինայում պատերազմը կավարտվի. Կոբախիձե Պեմզաշենի սահմռկեցուցիչ uպանությունից երկու տարի անց. ի՞նչ զարգացումներ կան Հայաստանի մեծ մասում լույս չի լինի Հայաստանում ամերիկյան ակտիվության մասինՍանդուի հետքերով. Հայաստանը կարող է կրկնել մոլդովական ընտրական հնարքըԶանգեզուրի միջանցքը. Ալիևը կոչ է անում Փաշինյանին ուշքի գալ «քանի դեռ ուշ չէ»«Պետք չէ զբաղվել ինքնախաբեությամբ, Արևմուտքի միջնորդությամբ խաղաղություն չի լինի». «Փաստ»Հայաստանի համար փոփոխություններ են կանխատեսել Թրամփի վերընտրությունից հետոՀայաստանում Թրամփի գալով ակնկալում են Ռուսաստանի Դաշնության հետ հարաբերությունների «ջերմացում». «Դիրքորոշումը կմեղմացնեն»   Ուջանում բախվել են «Mazda»-ն ու «ЗИЛ 130»-ը․ կա վիրավորՓաշինյանի ռուսական ռևերանսները Ամեն ինչ միշտ ոչ ժամանակին ու ոչ տեղին է արվում. «Փաստ»Փաշինյանի Հայաստանում մարդ ծեծող ոստիկանին չեն պատժում Քննիչ հանձնաժողովի զեկույցը՝ հաղթաթուղթ Անդրանիկ Քոչարյանի ձեռքին «Մենք այդքան բան արեցինք, որ այդ հողը տա՞ն». Ռադիկ Թաթոսյանն անցել է 44-օրյա պատերազմով և անմահացել ծառայությունը շարունակելիս. «Փաստ»Բաքվի գագաթնաժողովը ձախողման եզրին. ի՞նչ ռիսկեր կան Հայաստանում արձանագրվել է «խոզի գրիպով» հիվանդացության դեպքեր․ պատմության այս օրը (12 նոյեմբեր)Ավիացիոն ոլորտի տխուր վիճակը. «Փաստ»Պարզվել են 17-ամյա Դավիթ Պողոսյանին կյանքից զրկելու հանգամանքները«2025 թ. պետական բյուջեն անիրատեսական է. մյուս տարի մոտ 800 միլիարդ լրացուցիչ պարտք ենք վերցնելու». «Փաստ»Բարձր փոխարժեքներ սահմանվեցին
Ամենադիտված