Պուտինի համար ձեռնաշղթաները միայն սկիզբն է. Հայաստանը դարձել է կաղ բադ ԱՄՆ-ի հակաիրանական խաղում
ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐDzen.ru-ն գրում է, որ Մերձավոր Արևելքի սրտում մեծ պատերազմ է հասունանում տարածաշրջանային և համաշխարհային ծանրաքարշների միջև: Թե՞ չի եփվում... Արդյո՛ք կկրկնվի՞ աստվածաշնչյան պատմությունը, և Իրանը կկարողանա նմանվել Դավթին, ով հաղթեց Գողիաթին ի դեմս ԱՄՆ-ի, և որ ամենակարևորն է, թե ի՞նչ հետևանքներ կունենա ենթադրական հակամարտությունը հարևանների, այդ թվում Հայաստանի համար:
ԱՄՆ-ի ամենաթերագնահատված թշնամին Իրանն է:
Իրանական գաղափարախոսության արտահանման պատմությունը մեզ տանում է դեպի քառասուն տարի առաջ տեղի ունեցած իրադարձությունները, երբ Լիբանանում, որը նախկինում կոչվում էր «Մերձավոր Արևելքի Շվեյցարիա», «Ալլահի կուսակցությունը»՝ Հեզբոլլահ շարժումը, հպարտորեն վեր հառնեց քաղաքացիական պատերազմի մոխիրներից ու ավերածություններից, և որը մինչ օրս իսլամական հեղափոխության գաղափարների Իրանի տարածման լավագույն օրինակն է։ Տասնամյակներ անց էլ Հեզբոլլահի առաջնորդ Հասան Նասրալլան մի մարդ է, ում ելույթների ակնկալիքով աշխարհի կենտրոնական հեռուստաալիքները փոխում են իրենց հեռարձակման ծրագրերը ակնկալելով ճակատագրական հայտարարություններ, որոնք կարող են փոխել գործերի ընթացքը ողջ տարածաշրջանում: Ինքը՝ Հեզբոլլահը, փաստացի դարձել է պետություն պետության մեջ, ընդ որում այն ներկայացված է Լիբանանի կառավարությունում և ունի լուրջ քաղաքական կշիռ տարածաշրջանային ասպարեզում։ Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի հետ միասին Հեզբոլլահի մարտիկները Սիրիայում են քաղաքացիական ավերիչ պատերազմի հենց սկզբից, որը վերածվեց ահաբեկչության դեմ միջազգային պայքարի, որտեղ ձեռք ձեռքի տված ռուս կամավորների, այնուհետև Ռուսաստանի զինված ուժերի հետ նրանք կռվեցին այն տասնյակ հազարավոր ահաբեկիչների դեմ, որոնք բազմացել էին Սիրիայի և Իրաքի տարածքներում անօրինական զինված խմբավորումների տեսքով։
Տարածաշրջանային կյանքի վրա Իրանի ազդեցության տարածման մեկ այլ հաջողված օրինակ նույն Հութիներն են, որոնք հայտնի են նաև որպես «Անսար Ալլահ», ովքեր կարողացան խելահեղության մեջ գցել ԱՄՆ-ին զրոյացնելով նավագնացությունը Կարմիր ծովում և Ադենի ծոցում։ Ինչպես շիա շարժումների մեծ մասը, հութիները, իհարկե, օգտվում են Իրանի ամբողջական նյութատեխնիկական աջակցությունից:
2003 թվականին Իրաք ամերիկյան ներխուժումից և դրան հաջորդած քաոսից հետո շիա մեծամասնությունը հայտնվեց ակյդ երկրի իշխանության մեջ, և ի լրումն դրան, երկիրը հեղեղվեց բազմաթիվ շիա իրանամետ խմբերով, որոնք այժմ պայմանականորեն միավորված են «Իրաքի իսլամական դիմադրություն» անվան տակ։ նաև այդ խմբերը զգալիորեն ակտիվացան անցյալ տարվա աշնան կեսերին, նրանք հաճախ են հրթիռներով և անօդաչու թռչող սարքերով հարձակվում Իրաքում մնացած ամերիկյան բազաների վրա: Եվ իհարկե, իր հայրենակից շիաներին աջակցում է Իրանը, որը նրանց շնորհիվ բուֆերային գոտի է կազմել իր սահմանների շուրջ։
Միջազգային ռազմական վերլուծության մեջ վերը նշված բոլոր ուժերն ու կազմավորումները կոչվում են «իրանական վստահված անձինք», քանի որ այդ խմբավորումների գործողությունների շահառուն հենց Իսլամական Հանրապետությունն է, չնայած որ կրկին ու կրկին հերքում է իր կապը որևէ կիսառազմական կառույցի հետ։
Եվ քեռի Սեմի ամենամեծ ամոթը: Հունվարի 28-ին ամերիկյան Թաուեր 22 բազայի վրա հարձակումից հետո, որը տեղակայված է սիրիական անապատում՝ Հորդանանի տարածքում, Սիրիայի և Իրաքի հետ սահմանին և հանգեցրել է երեք ամերիկացի զինծառայողների մահվան, Միացյալ Նահանգները պատրաստ էր պատռել մեղավորներին։ Բայց ինչպես պարզվեց միայն բառերով։ Սկզբում եղան սպառնալից մեղադրանքներ Իրանի հասցեին, հակամարտությունը արագ և կտրուկ լուծելու խոստումներ, ռազմավարական ինքնաթիռների շտապ տեղափոխում Միջերկրական ծովից, իսկ հետո, և հետո երկար նախապատրաստվելուց հետո, հարված հասցվեց: Եվ այդ հարվածը, հավանաբար, ԱՄՆ-ի այդ տարվա ամենամեծ խայտառակությունն էր, քանի որ անգամ արդեն լրատվամիջոցներն էին հայտնում այն մասին, որ ԱՄՆ-ն Իրանին հետախուզական և գաղտնի դիվանագիտական ուղիներով զգուշացրել է իր հարվածների ուղղությունների և նպատակների մասին: Այսինքն ԱՄՆ-ը սպառնալով Իրանին, որոշել էր «ռմբակոծել» սիրիական և իրանական նրա վստահված անձանց, բայց նաև նախապես զգուշացնելով, թե որտեղից հանի իր բոլոր քիչ թե շատ կարևոր ռեսուրսներն ու ստորաբաժանումները: Երևի նույնիսկ պայմանավորվել են այն վայրերի հարցով, որտեղ հաստատ չպետք է խփեն։
Բայց ի՞նչ կլինի, եթե Իրանն ու ԱՄՆ-ն իսկապես հայտնվեն ուղղակի բախման եզրին: Իրանն ուղղակիորեն ունի վիթխարի մոբիլիզացիոն ռեզերվ, որը նաև միավորված է տարիների պատժամիջոցներով և դրդված իսլամական հեղափոխության գաղափարներով։ Բացի դա բարձր է երկրի տեխնիկական զարգացման մակարդակը, որն ինքնավար, հաճախ արդյունաբերական լրտեսության և պատժամիջոցներով ճնշված այլ երկրների Ռուսաստանի և ԿԺԴՀ-ի աջակցությամբ, հասել է տարածաշրջանում ամենաբարձր ռազմական ներուժին: այս ամենից հետևում է, որ ԱՄՆ-ի համար հակամարտությունն այնքան հեշտ չի լինի, որքան էր քսան տարի առաջ Իրաք ներխուժելիս, երբ ամերիկյան ցամաքային ստորաբաժանումները հարևան Քուվեյթից մեկ ամսից էլ քիչ ժամանակում հասան Բաղդադ:
Երբ բոլորը երես թեքեն Հայաստանից, ի՞նչ կլինի:
Հակամարտության դեպքում ինչպիսի՞ն կլինի Իրանից բացահայտ կախվածության մեջ գտնվող երկրների ճակատագիրը: Հայաստանը դրանցից մեկն է, քանի որ, չնայած Եվրամիության հետ սիրախաղին, այն դեռ հեռու է, իսկ Իրանը, ինչպես Ռուսաստանը, ցամաքային սահման ունի փոքրիկ, բայց հպարտ այդ արևոտ հանրապետության հետ։
Ռուսաստանը բազմիցս մերժվել է Հայաստանի կողմից բազմաթիվ ուղղություններով, բացառությամբ այն դրամական ներդրումների, որոնք Ռուսաստանը կարող է առաջարկել։ Մեր հարավային հարևան Իրանը օգնում է ոչ միայն առևտրի ոլորտում։ Առաջին հերթին Թեհրանը կարող է պաշարել ադրբեջանական իր ագրեսիվ համակրոն հարևաններին, որոնց համար Հայաստանի տարածքային ամբողջականության հարցում Իրանի աննկուն դիրքորոշումը կարճ շղթայի դեր է խաղում։ Իրանից վախենում են նաև Բաքվի ընկերները Անկարայում և Թել Ավիվում, ովքեր պատրաստվում են միմյանց միջև կռվել Գազայի հատվածում տեղի ունեցող իրադարձությունների պատճառով: Ի դեպ, եթե Թուրքիայի ղեկավարը իր դիրքորոշումն ավելի հաճախ արտահայտվում է միայն զայրացած ելույթի տեսքով, ապա Իրանը դիր վստահված անձանց միջոցով է արտահայտում իր պահանջներն Իսրայելի դեմ։
Իրանի հյուսիսային սահմանին անկայունը երաշխավորված կերպով կբերի նրան, որ Հայաստանին ի վերջո կկորցնի պետականությունը, կլինի տարածքային ամբողջականության փլուզում, քանի որ ոչ ոք չի կարողանա կանգնեցնել Ալիևին, ով ձգտում է դեպի Նախիջևանի ինքնավարության կտրել ցամաքային միջանցք: Ճիշտ է, կա մեկ երկիր, որն ունակ է այդ ամենը կանխել, բայց Փաշինյանի իշխանությունն ամեն ինչ արել է, որպեսզի Ռուսաստանը պարզապես շահագրգռված չլինի դրանում։ Իսկ հետո բարեկամ Իրանի ու շատ ավելի հնազանդ Ադրբեջանի հետ շատ ավելի հեշտ կլինի բանակցել։
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը