Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ…դահուկային երկամարտ
ՖՈՏՈԴահուկային երկամարտը ձմեռային մարզաձև է, որի մասնակիցները մրցում են դահուկային ցատկում և դահուկավազքում: Այդ մարզաձևը ծագել է 19-րդ դարի վերջին Նորվեգիայում։ 1892 թվականին Հոլմենկոլենում անցկացվել է ձմեռային փառատոն, որտեղ մասնակիցները մրցել են դահուկային սպորտի երկու բնագավառում՝ դահուկավազք և դահուկային ցատկ: Նման մրցույթը պահանջում էր զգալի տոկունություն, ուստի այդ ժամանակ դրանց կարող էին մասնակցել միայն տղամարդիկ։ Ժամանակի ընթացքում այդ նորվեգական փառատոնը ձեռք է բերել միջազգային կարգավիճակ։ 20-րդ դարի սկզբին, տարածվելով սկանդինավյան այլ երկրներում, դահուկային երկամարտը ներառվել է Հյուսիսային խաղերի ծրագրում։
1924 թվականին ֆրանսիական Շամանում անցկացվող մրցումների ժամանակ այդ «հյուսիսային համադրությունը»՝ դահուկային երկամարտը, դարձել է օլիմպիական ծրագրի մի մասը: 9 երկրների 30 մարզիկներ մրցել են 70 մ բարձրության տրամպլինից թռիչքում և 18 կմ դահուկավազքում: Նորվեգացի Թուրլեյֆ Հաուգն է նվաճել այդ սպորտաձևի առաջին օլիմպիական ոսկին: Նշենք, որ այդ սպորտաձևում առաջատարը եղել է Նորվեգիան։ Հետագա Օլիմպիական խաղերը նրան բերել են 13 ոսկե, 9 արծաթե, 8 բրոնզե մեդալներ:
Դահուկային երկամարտի կանոնները պարբերաբար են փոխվել: Մրցույթը նախատեսված է եղել մրցանակների երկու հավաքածուի համար՝ անհատական և թիմային առաջնություններում։ Մրցույթը տեղի է ունենում երկու օրվա ընթացքում։ Ծրագիրը բաղկացած է 2 փուլից՝ առաջինը՝ 90 մետր բարձրությամբ դահուկային ցատկ, երկրորդը՝ 15 կմ դահուկավազք։ Օգտագործվում է գնահատման համակարգ հաշվի առնելով ցատկի երկարությունը և որակը։ Երկրորդ փուլի մասնակցի մեկնարկի տեղը կախված է ցատկելու համար ստացված միավորների քանակից: Ավանդաբար հաղթում է այն մարզիկը, ով առաջինն է դահուկավազքում հասնում եզրագծին: Յուրաքանչյուր թիմից թիմային մրցումներին մասնակցում է 4 ներկայացուցիչներ։ Եզրափակիչ փուլը 4x5 կմ փոխանցումավազք է։
Դահուկային երկամարտի մարզիկի համար պահանջում է հատուկ սարքավորումներ՝ դահուկային քսուկներ, կոստյումներ, տարբեր տեսակի կապանքներ, կոշիկներ: Մարզիկները մշտապես են փորձարկումներ իրականացնում սարքավորումների հարցով: Այսօր մասնակիցներն օգտագործում են երկու տեսակի սարքավորումներ՝ համապատասխանաբար դահուկացատկի ու դահուկավազքի համար:
Կ. Խաչիկյան