Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ … Ջեմպր վերնազգեստ
ՖՈՏՈԸստ էության ջեմպրի պատմությունը անքակտելիորեն կապված է նրա նախահայրի՝ սվիտերի պատմության հետ։ Դրանք սովորական մարդկանց՝ ձկնորսների հագուստներն էին, որոնք պատրաստվում էին ոչխարների, այծերի և լամաների բրդից։ Ի դեպ, սվիտերն ամերիկացի հայտնի գրող Էռնեստ Հեմինգուեյի սիրելի հագուստն էր։ Ժամանակի ընթացքում հագուստի այդ տարրը զարգացել է աշխարհին բացահայտելով ջեմպրը, ռեգլանը, ժիլետը և իր այլ տեսակները: Ջեմպրը հայտնվել է 19-րդ դարի վերջին որպես սպորտային հագուստի տարր։ Անգլերենից թարգմանված «jumper» նշանակում է «թռչող», և այն եղել է թեթև ատլետ մարզիկների սիրելի հագուստը: Ջեմպրը նույն սվիտերն է միայն թե առանց հաստ օձիքի։ Նրա հիմնական առավելություններն են պարզությունն ու թեթևությունը։ Ժամանակի ընթացքում այն ձեռք է բերել ժողովրդականություն և դարձել տղամարդկանց և կանանց զգեստապահարանների անբաժանելի մասը: Հավանաբար, այսօր աշխարհում քիչ մարդիկ կան, ովքեր առօրյա կյանքում չեն կրում ջեմպր վերնազգեստ։
Ջեմպրը հիանալի տարբերակ է ժամանցի համար: Ստանդարտ ջեմպրին զուգընթաց լայն տարածում է գտել պոլո ջեմպրը՝ դա գնդակով խաղի համար նախատեսված գործովի արտադրանք է ծալվող օձիքով և կոճակային ամրացումներով, պարանոցի շրջանում V աձև կտրվածքով և մինչև ծնկները հասնող։
Հայտնի նորաձևության դիզայներ Կոկո Շանելի շնորհիվ է ջեմպրը դարձել կանանց հագուստի ամենասիրելի տարրերից մեկը։ Ամերիկացի դերասանուհի Մերլին Մոնրոն այն համարել է իր զգեստապահարանի անփոխարինելի մասը։ Այն հիանալի ընդգծում էր նրա գեղեցիկ կազմվածքը։ Ջեմպրի և այլ գործովի վերնազգեստների հիմնական տարբերությունը պարանոցի շրջանում կտրվածքն է, որը հնարավորություն է տալիս այն հագնել գլխի վրայով: Կոկո Շանելը համարձակորեն համադրել է այդ գործվածքը կիսաշրջազգեստի կամ կարդիգանի հետ։ Ուսանողները ևս սիրել են այդ հագուստը, այն դարձել է ուսանողական ոճի մի մասը։ Իսկ 20-րդ դարի կեսերից ջեմպրը դարձել է բիզնես ոճի ատրիբուտ ինչպես տղամարդկանց, այնպես էլ կանանց համար։ Այդ ժամանակից ի վեր ջեմպրները հաստատապես են տեղավորվել ամենամոլի նորաձևության սիրահարների զգեստապահարաններում:
Նորաձևության փոփոխության հետ մեկտեղ փոխվել են նաև ջեմպրների պարանոցի կտրվածքները (կլոր, V-աձև, քառակուսի), երկարությունը և թևերը: Այսպիսով, 2012 - 2013 թվականների ձմեռային սեզոնը նշանավորվել էր օվալաձև դեկոլտեով ջեմպերներով, իսկ դրա նկարազարդումները արևելյան մոտիվներն էին, կենդանական և երկրաչափական նախշերի տեսքով։ Նորաձև են դարձել նաև մինչև կոնքերը կարճեցված, որոշակի գունային գամմայով, ազատ կտրվածքով ջեմպրները։ Նորաձևության իտալական Prada ընկերությունը նորաձևության մեջ է ներմուծել երեք քառորդ երկարությամբ թևերով մորթյա ջեմպրները, որոնք հմտորեն համակցվում են տարբեր երկարության կիսաշրջազգեստների, կարճ շորտերի, նեղ կամ լայն տաբատների հետ: Կան նաև ջեմպրների մերկ մարմնին, վերնաշապիկի վրայից, գոտիով կամ պարզապես բրոշով կրելու տարբեր տարբերակներ։ Շատ հայտնիներ այսօր էլ դեռ նախընտրում են ջեմպրը իր հարմարության և բազմակողմանիության համար: 2013-2014 թվականներին նորաձևություն մեջ են մտել ջեմպր-զգեստները, այսինքն երկար՝ մինչև ծնկները հասնող։ Այնուամենայնիվ ներկայումս ամենատարածվածը տղամարդկանց ոճի ջեմպրներն են, բայց ով գիտի, թե ինչպես կփոխվի ջեմպրի նորաձևությունը ժամանակի ընթացքում։
Կ. Խաչիկյան