Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ … առագաստանավային սպորտ

ՖՈՏՈ

Աշխարհում կան բազմաթիվ ջրային սպորտաձևեր: Նրանց մեջ առանձնանում է առագաստանավային սպորտը, քանի որ առագաստների տակ գտնվող նավերի ջրային մակերևույթով սահելը քչերին է անտարբեր թողնում: Բայց ի՞նչ գիտեն մարդիկ այդ սպորտաձևի ծագման պատմության մասին:

Առագաստանավային սպորտը այնպիսի սպորտային նավերի, սովորաբար շխունաների մրցակցություն է, որոնք օգտագործում են առագաստանավային սարքավորումներ: Այս մարզաձևը ծագել և սկսել է զարգանալ այն երկրներում, որտեղ դրան նպաստել է երկրի աշխարհագրական դիրքը։ Դրանք հիմնականում այնպիսի եվրոպական երկրներն են, ինչպիսիք են Անգլիան և Հոլանդիան: Հենց հոլանդացիներն են 17-րդ դարում սկսել օգտագործել փոքր առագաստանավակներ ոչ միայն աշխատանքի, այլ նաև հանգստի համար: Յախտինգ տերմինը հայտնվել է 16-րդ դարի վերջին և հոլանդերենից թարգմանաբար  նշանակում է նավարկել, հետապնդել։ Անգլիական թագավոր Չարլզ II-ը Հոլանդիայում ծանոթացել է հանգստի այդ տեսակին, որտեղից էլ նա իրեն նվիրած առագաստանավն է տարել Մառախլապատ Ալբիոն:

1662 թվականն է համարվում առագաստանավային սպորտի ծննդյան տարեթիվը: Հենց այդ ժամանակ Վուլվիչ քաղաքում՝ Մառախլապատ Ալբիոնում, պատմության մեջ առաջին անգամ մրցավազք է անցկացվել միապետ Չարլզ II-ի առագաստանավի և մի հոլանդական շխունայի մասնակցությամբ։  Բրիտանացիները հաղթել են։ Դրանից հետո առագաստանավային մրցումներ սկսել են կանոնավոր կերպով անցկացվել նախ Մեծ Բրիտանիայում, այնուհետև Հին աշխարհի այն այլ երկրներում, որոնք ելք ունեն դեպի ծով։

Ընդհանրապես ընդունված է, որ առաջին առագաստանավային ակումբը նույնպես հայտնվել է Անգլիայում 1720 թվականին։ Հետագայում նմանատիպ ակումբներ սկսել են հայտնվել ամբողջ աշխարհում, 1811 թվականին ամերիկյան Նյու Յորքում, 1832 թվականին շվեդական Ստոկհոլմում, 1835 թվականին գերմանական Բեռլինում։ Ռուսական կայսրությունում առաջին առագաստանավային ակումբը բացվել է 1846 թվականին։ Մինչև 19-րդ դարի վերջը եվրոպական մայրցամաքում գործում էր մոտ երկու հարյուր առագաստանավային ակումբ։ Առագաստանավը դարձել էր հանրաճանաչ ժամանց, որը նպաստում էր պրոֆեսիոնալ առագաստանավերի թվի աճին: Ի սկզբանե կապված առագաստանավերի պահպանման վրա զգալի ֆինանսական միջոցներ ծախսելու անհրաժեշտության հետ այն հասանելի է եղել միայն արիստոկրատներին: Սակայն այն աստիճանաբար լայն տարածում է գտել ու դարձել ավելի մատչելի։

Առագաստանավային սպորտը ներառվել է Օլիմպիական խաղերի ծրագրում 1900 թվականին։ Օլիմպիական առագաստանավային մրցաշարը բաղկացած է 11 դիսցիպլիններից առագաստանավերի 9 դասերում։ Յուրաքանչյուր դասում մասնակից երկիրն իրավունք ունի ներկայացված լինել միայն մեկ առագաստանավով: Թիմը կազմված է 18 անդամից, որոնցից 4-ը պահեստային մարզիկներ են։

1907 թվականին ստեղծվել է Առագաստանավային սպորտի միջազգային միությունը, իսկ 1996 թվականին այն վերանվանվել է Առագաստանավային սպորտի միջազգային ֆեդերացիայի։ Այն ներառում է 121 ազգային ֆեդերացիաներ։ 1960-70-ական թվականներին անցկացվել են մի քանի խոշոր մրցաշարեր, ինչը մեծ նշանակություն է ունեցել այդ մարզաձևն ամբողջ աշխարհում հանրահռչակելու համար: Այսօր ԱՄՆ-ի, Մեծ Բրիտանիայի, սկանդինավյան երկրների, Իտալիայի, Արգենտինայի, Ավստրալիայի և Ֆրանսիայի մարզիկներն են իրավամբ համարվում համաշխարհային առագաստանավային սպորտի առաջատար երկրները։

Կ. Խաչիկյան

ԱՄՆ-ում դադարեցնում են Դոնալդ Թրամփի դեմ դատական գործերի ընթացքը «Լոկոմոտիվը» հաղթանակ տոնեց․ Սևիկյանը և Թիկնիզյանը մասնակցեցին հանդիպմանը Հայաստանում նախատեսվում է արգելել ֆիզիկական անձանց կողմից սնդիկի ներմուծումը և արտահանումը Լարսում սպասող հայկական բեռնատարների թիվն ավելացել է 150-ով․ «Սպուտնիկ Արմենիա» Հայտնի չէ, թե երբ է կայանալու Սնուփ Դոգի հետաձգված համերգը. Սնուփ Դոգը նշել է Երևանում նախատեսվող համերգի կարևորությունը Գեղարքունիքում պայմանագրային զինծառայողներ են վթարի ենթարկվելՌուսաստանը ձեռք է բերել մինչև 120 կմ հեռահարությամբ նոր ռումբեր Պրեմիերա. Սիլվա Հակոբյան և Վարդան Գալստյան-«Թել-թել» Մոսկվան պատրաստ է լսել Թրամփի առաջարկները՝ Ուկրաինայում իրավիճակի կարգավորման վերաբերյալ. ՌԴ ԱԳՆ Սևանա լիճ է բաց թողնվել 300 հազար մանրաձուկ Ռուս մարմնամարզուհին հանդես կգա Հայաստանի դրոշի ներքո Սուր շնչառական վարակների քանի դեպք է արձանագրվել. ինչ պատկեր է նախորդ տարվա համեմատ Ձյուն կտեղաՌուսաստանի օդային տարածքում այս գիշեր 50 անօդաչու թռչող սարք է խոցվել. ՌԴ ՊՆ Այսօրվանից ձերբակալվածներին կտեղափոխեն հատուկ մեքենաներով Ալիևը հպարտանում է, որ uտիպել է Փաշինյանին իր հայտնի` «Արցախը Հայաստան է և վե´րջ» կարգախոսը փոխարինել «Ղարաբաղն Ադրբեջան է» ձևակերպումով. Աբրահամյան Կիրանցի գյուղատնտեսական հողերի հասանելիության հարցը մնում է չլուծված Լարսում սպասող հայկական բեռնատարների թիվն հասել է 600-ի Եղեգնաձոր-Նորավանք ճանապարհին մեքենա է կողաշրջվել 2 զոհ, 4 վիրավոր․ Արտաշատում կատարված հանցագործությունը բացահայտվել է Ազգային ժողովում թեժ է լինելու. իշխանությունը պատրաստվում է արտահերթի Չորս տարի առաջ այս օրն ավարտվեց 44-օրյա պատերազմը Լատվիայի հավաքականի հայտացուցակը՝ Հայաստանի և Հս․Մակեդոնիայի ընտրանիների հետ հանդիպումների համար Կփակվի՞ Սլավոնական համալսարանը2019-ի հրդեհից հետո Փարիզի Աստվածամոր տաճարի զանգերն 1-ին անգամ ղողանջել են երեկ «Ո՞վ էր, ինչի՞ սպանեցին, ոչ մեկս չգիտենք․ 5 րոպեա տևել»․ մանրամասներ՝ 17-ամյա տղայից Ջրառատ գյուղում հրդեհից մարդ է այրվել ու մաhացել․ նոր մանրամասներՄԻՊ-ի ներկայացուցիչներն անվտանգության ոլորտի կառավարման թեմայով քննարկման են մասնակցել Նոյեմբերի 11-ին Երևանի և մարզերի որոշ հասցեներում լույս չի լինի ԱԱ․ Հայ շախմատիստների արդյունքները վերջին տուրից առաջ Մեկնարկել է ուսուցիչների կամավոր ատեստավորումը Չինաստանը թիկունք է ցույց տվել. Ռուսաստանում փակվել է ռուսների կողմից սիրված հեռուստատեսային ապրանքանիշեր արտադրող հսկայական գործարանըԵԱՏՄ երկրներում ամենաթանկ բենզինը Հայաստանում էՊետդումայում խոսել են Դոմոդեդովոյում բռնված  ուկրաինական զինված ուժերի հայաստանցի  վարձկանի մասինԹրամփի վարչակազմում Հայաստանի հետ աշխատող պաշտոնյա կլինիՈ՞վ է Նոր Խարբերդում ծեծկռտուքի հետևանքով մաhացած 17-ամյա տղան (լուսանկարներ)Ընդդիմությունը պատրաստվում է ֆորս-մաժորային սցենարների Պարտադրելով խաղաղություն. Ադրբեջանի Անվտանգության խորհրդի քարտուղարը զգուշացրել է ՀայաստանինՌԴ-ում միկրոավտոբուս է վթարվել․ 12 զոհ կաՀարցազրույց պատմաբանի հետ. Հայաստանում շարունակվում է «Նիկոլաշա-Նիդվորաշա» սերիալըԱմերիկյան ընտրությունների համաշխարհային ու տարածաշրջանային նշանակությունը․ «Փաստ»Կնքվել է Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի դադարեցման մասին եռակողմ հայտարարությունը (09 նոյեմբեր)Հայաստանում երկրաշարժ գրանցվեցԻնչո՞ւ Հայաստանը պետք է ձգտի դառնալ BRICS-ի անդամ․ «Փաստ»17-ամյա Դավիթ Տ․-ն մահացավԱՄՆ-ի ներկայությունը Հայաստանում ավելի պրագմատիկ և իրավիճակային կդառնա՞. «Փաստ»Ռուսական ռուբլին աճում էՋերմաստիճանը կրկին բարձրանում է. լավ լուր՝ եղանակից «Բան չմնաց, իննսուն օր, ինչ ուզում է լինի, տուն եմ գալու». Մաքսիմ Հովհաննիսյանն անմահացել է նոյեմբերի 2-ին Ճարտարի բարձունքում. «Փաստ»Հզոր երկրաշարժ՝ Թուրքիայում (տեսանյութ)
Ամենադիտված