Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ … թերմոս

ՖՈՏՈ

 Թերմոսը  մթերքի ջերմաստիճանը մինչև 24 ժամ հաստատուն պահող անոթ է։ Իսկ որտեղի՞ց է մեր կյանք մտել «թերմոս» բառը և ամուր նստել մեր կենցաղում: Այն թե ով է այն մարդը, որն  առաջինն է այդ անոթին տվել թերմոս անունը՝ հայտնի չէ: Այնուամենայնիվ, եթե  մտածենք այն մասին, որ այդ ջերմաստիճանը պահպանող անոթի  անունը համընկնում է անգլիական «THERMOS» ընկերության անվան հետ՝ որոշ բաներ պարզ են դառնում:

Պարզվում է ամենակարևորը` «թերմոս»  սովորական բառն առաջացել է «Թերմոս» հատուկ  անունից:  Իսկ ինչպես է եղել դա: Թերմոսների պատմությունը սկսել է շոթլանդացի ֆիզիկոս և քիմիկոս սեր Ջեյմս Դևվարը  1892 թվականին, երբ գիտական հասարակության դատին է ներկայացրել կրկնակի պատերով հետաքրքիր մի անոթ, որի պատերի միջև գտնվող  ծավալից  օդը դուրս էր մղված: Ինչի՞  համար էր ստեղծված արհեստականորեն վակուում: Պարզվում է, որ ստեղծված վակուումի պատճառով արտաքին պատերի ջերմաստիճանը դադաղ է ազդում անոթի ներքին ծավալի ջերմաստիճանի վրա, քանի որ նրանց միջև չկա ջերմությունը փոխանցող մատերիա: Հետևաբար վստահորեն կարելի է փաստել, որ  անոթի մեջ լցվող հեղուկն անկախ արտաքին ջերմաստիճանից երկար ժամանակ կպահպանի իր նախկին   ջերմաստիճանը:

Այնուամենայնիվ, գործնականում «Դևարի անոթ»-ի սկզբունքով պատրաստված ջերմամեկուսիչ անոթները ամբողջականորեն չեն պահպանում ներքին անոթի ջերմաստիճանը, քանի որ  երկու անոթները գործնականում ի վերջո միաձուլվում են միմյանց  հետ, որն էլ հենց հնարավոր է դարձնում ջերմափոխանցումը:

Բայց THERMOS-ի ինժեներների համար սա անլուծելի խնդիր չէր և նրանք հաղթահարել են դա: Ընկերությունը մշակել է բազմաթիվ եզակի տեխնոլոգիաներ: Իր կառուցողական գտածոների և տարբեր հատուկ նյութերի օգտագործման շնորհիվ THERMOS-ի արտադրանքը գրեթե մրցակիցներ չունի: Այն ժամանակ ոչ Դևարը, և ոչ էլ գիտական համայնքը չէին կարծում, որ նոր գյուտը լայնորեն կօգտագործվի առօրյա կյանքում: Ապրանքների արդյունաբերական արտադրության մեջ «Դևարի անոթի»  սկզբունքի օգտագործման արտոնագրային իրավունքը կարողացել է գրանցել Ռեյնոլդ Բերգերը 1904 թվականին: Նա հարմարավետության համար կատարելագործել է «Դևարի անոթը»՝ այն ծածկել մետաղական պատյանով, ստեղծել հերմետիկ կափարիչ և անգամ արտաքին կափարիչ-բաժակ:

Ապա Բերգերը մրցույթ  է հայտարարել նոր հայտնագործության արտադրության ապրանքային նշանը որոշելու համար: Հաղթել է Մյունխենի մի բնակիչ, որն առաջարկել է  Тhermos անվանումը (հուներեն  therme — տաք): Բերգերը հիմնել Тhermos-Gesellschaft m.b.H. (Тhermos GmbH) ընկերությունը, որը 1904 թվականի մարտից սկսել է գործել և արտադրել ներկայումս մեզ շատ ծանոթ  թերմոսները:
 
Կ. Խաչիկյան

ԱՄՆ-ում դադարեցնում են Դոնալդ Թրամփի դեմ դատական գործերի ընթացքը «Լոկոմոտիվը» հաղթանակ տոնեց․ Սևիկյանը և Թիկնիզյանը մասնակցեցին հանդիպմանը Հայաստանում նախատեսվում է արգելել ֆիզիկական անձանց կողմից սնդիկի ներմուծումը և արտահանումը Լարսում սպասող հայկական բեռնատարների թիվն ավելացել է 150-ով․ «Սպուտնիկ Արմենիա» Հայտնի չէ, թե երբ է կայանալու Սնուփ Դոգի հետաձգված համերգը. Սնուփ Դոգը նշել է Երևանում նախատեսվող համերգի կարևորությունը Գեղարքունիքում պայմանագրային զինծառայողներ են վթարի ենթարկվելՌուսաստանը ձեռք է բերել մինչև 120 կմ հեռահարությամբ նոր ռումբեր Պրեմիերա. Սիլվա Հակոբյան և Վարդան Գալստյան-«Թել-թել» Մոսկվան պատրաստ է լսել Թրամփի առաջարկները՝ Ուկրաինայում իրավիճակի կարգավորման վերաբերյալ. ՌԴ ԱԳՆ Սևանա լիճ է բաց թողնվել 300 հազար մանրաձուկ Ռուս մարմնամարզուհին հանդես կգա Հայաստանի դրոշի ներքո Սուր շնչառական վարակների քանի դեպք է արձանագրվել. ինչ պատկեր է նախորդ տարվա համեմատ Ձյուն կտեղաՌուսաստանի օդային տարածքում այս գիշեր 50 անօդաչու թռչող սարք է խոցվել. ՌԴ ՊՆ Այսօրվանից ձերբակալվածներին կտեղափոխեն հատուկ մեքենաներով Ալիևը հպարտանում է, որ uտիպել է Փաշինյանին իր հայտնի` «Արցախը Հայաստան է և վե´րջ» կարգախոսը փոխարինել «Ղարաբաղն Ադրբեջան է» ձևակերպումով. Աբրահամյան Կիրանցի գյուղատնտեսական հողերի հասանելիության հարցը մնում է չլուծված Լարսում սպասող հայկական բեռնատարների թիվն հասել է 600-ի Եղեգնաձոր-Նորավանք ճանապարհին մեքենա է կողաշրջվել 2 զոհ, 4 վիրավոր․ Արտաշատում կատարված հանցագործությունը բացահայտվել է Ազգային ժողովում թեժ է լինելու. իշխանությունը պատրաստվում է արտահերթի Չորս տարի առաջ այս օրն ավարտվեց 44-օրյա պատերազմը Լատվիայի հավաքականի հայտացուցակը՝ Հայաստանի և Հս․Մակեդոնիայի ընտրանիների հետ հանդիպումների համար Կփակվի՞ Սլավոնական համալսարանը2019-ի հրդեհից հետո Փարիզի Աստվածամոր տաճարի զանգերն 1-ին անգամ ղողանջել են երեկ «Ո՞վ էր, ինչի՞ սպանեցին, ոչ մեկս չգիտենք․ 5 րոպեա տևել»․ մանրամասներ՝ 17-ամյա տղայից Ջրառատ գյուղում հրդեհից մարդ է այրվել ու մաhացել․ նոր մանրամասներՄԻՊ-ի ներկայացուցիչներն անվտանգության ոլորտի կառավարման թեմայով քննարկման են մասնակցել Նոյեմբերի 11-ին Երևանի և մարզերի որոշ հասցեներում լույս չի լինի ԱԱ․ Հայ շախմատիստների արդյունքները վերջին տուրից առաջ Մեկնարկել է ուսուցիչների կամավոր ատեստավորումը Չինաստանը թիկունք է ցույց տվել. Ռուսաստանում փակվել է ռուսների կողմից սիրված հեռուստատեսային ապրանքանիշեր արտադրող հսկայական գործարանըԵԱՏՄ երկրներում ամենաթանկ բենզինը Հայաստանում էՊետդումայում խոսել են Դոմոդեդովոյում բռնված  ուկրաինական զինված ուժերի հայաստանցի  վարձկանի մասինԹրամփի վարչակազմում Հայաստանի հետ աշխատող պաշտոնյա կլինիՈ՞վ է Նոր Խարբերդում ծեծկռտուքի հետևանքով մաhացած 17-ամյա տղան (լուսանկարներ)Ընդդիմությունը պատրաստվում է ֆորս-մաժորային սցենարների Պարտադրելով խաղաղություն. Ադրբեջանի Անվտանգության խորհրդի քարտուղարը զգուշացրել է ՀայաստանինՌԴ-ում միկրոավտոբուս է վթարվել․ 12 զոհ կաՀարցազրույց պատմաբանի հետ. Հայաստանում շարունակվում է «Նիկոլաշա-Նիդվորաշա» սերիալըԱմերիկյան ընտրությունների համաշխարհային ու տարածաշրջանային նշանակությունը․ «Փաստ»Կնքվել է Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի դադարեցման մասին եռակողմ հայտարարությունը (09 նոյեմբեր)Հայաստանում երկրաշարժ գրանցվեցԻնչո՞ւ Հայաստանը պետք է ձգտի դառնալ BRICS-ի անդամ․ «Փաստ»17-ամյա Դավիթ Տ․-ն մահացավԱՄՆ-ի ներկայությունը Հայաստանում ավելի պրագմատիկ և իրավիճակային կդառնա՞. «Փաստ»Ռուսական ռուբլին աճում էՋերմաստիճանը կրկին բարձրանում է. լավ լուր՝ եղանակից «Բան չմնաց, իննսուն օր, ինչ ուզում է լինի, տուն եմ գալու». Մաքսիմ Հովհաննիսյանն անմահացել է նոյեմբերի 2-ին Ճարտարի բարձունքում. «Փաստ»Հզոր երկրաշարժ՝ Թուրքիայում (տեսանյութ)
Ամենադիտված