Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ … պաղպաղակ

ՖՈՏՈ

Պաղպաղակի ստեղծման պատմությունը սկսվել է մի քանի հազարամյակ առաջ: Այդ ուտեստի նախնիների մասին առաջին հիշատակություններ կարելի է հանդիպել չինական ժամանակագրության վերաբերյալ գրավոր հղումներից, որոնցից պարզ է դառնում, որ Չինաստանում մրգահյութերը սկսել են սառեցնել նույնիսկ մեր դարաշրջանից առաջ (մոտ մեկ հազարամյակ առաջ):

13-րդ դարում այդ երկիրը նվաճած մոնղոլները փոխառել են չինացիների այդ համեղ «ծարավը կոտրող» քաղցրավենիքը, որն էլ հետագայում ճանաչվել և սիրվել է բազմաթիվ  այլ ժողովուրդների կողմից: Բնականաբար, անհնար է պաղպաղակ անվանել այն ժամանակվա այդ քաղցրավենիքը: Դրանք եղել են ոչ յուղային սառեցված աղանդերներ` մրգահյութեր սառուցի կտորներով, սառեցված հյութեր, եփուկներ և օշարակներ, քաղցր սառույց, սառեցված մրգեր լցոնված քաղցր սառույցով և այլն:

Այն ժամանակ անհայտ աղանդերի բաղադրատոմսը, որը սառցնելու համար օգտագործվել է ձյունը, սառույցը և անգամ սելիտրան, Մարկո Պոլոն է բերել եվրոպական երկրներ 1295 թվականին: Տարողության մեջ, որի մեջ լցված է ջրով խառնած սելիտրա, կամ էլ աղով սառույց տեղադրել են մրգերով կամ այլ ուտեստներով լցված կաղապար: Այնուհետև սկսել են պտտել կաղապարները (ներքին և արտաքին), որի արդյունքում էլ տեղի է ունեցել ուտեստի ինտենսիվ սառեցում, ընդ որում այս դեպքում ուտեստի մեջ չեն առաջանում խոշոր բյուրեղները: 1649 թվականին Ֆրանսիացի արհեստավարժ խոհարար Ժերար Թիերսենը ստեղծել է պատմության մեջ առաջին վանիլային պաղպաղակը: Դրանից հետո սառցե աղանդերների բաղադրատոմսերը սկսել են աստիճանաբար թարմացվել, ինչի վկայություններն են պաղպաղակների բազմաթիվ նոր տեսակների ստեղծումը: Պաղպաղակի բաղադրատոմսը լայն հասարակությունն իմացել է Պրոկոպիո դե Կոլտելիից: Նա առաջինն է Փարիզում բացել պաղպաղակի սրճարան:

Այդ սրճարանում արդեն 1782 թվականին հաճախորդներին առաջարկվել է պաղպաղակների մեծ տեսականի (մինչև 80 տեսակ): Այդ սրճարանը այսօր էլ հաջողությամբ գործում է իր տերերին տալով անսովոր բարձր եկամուտներ: 1881 թվականին Վիսկոնսին նահանգի  Տու Ռիվերս շրջանում, առաջին անգամ պատրաստվել է սերուցքային պաղպաղակ, որի մեջ ավելացվել է օշարակ, մրգեր և ընկույզներ: Պաղպաղակի խանութի սեփականատեր Էդ Բերներսը վաճառելիս է եղել այդ աղանդերը 5 ցենտով և միայն կիրակի օրերին: Պաղպաղակը մատուցվում է ինչպես բաժակներով, պնակներով, այնպես էլ քաշով: Եվրոպայում, 19-րդ դարի վերջին, պաղպաղակ սկսել են  մանրածախ վաճառել թղթե և ստվարաթղթե բաժակների մեջ: Իտալացի էմիգրանտ Իտալիո Մարկոնին 1896 թվականին հորինել է առաջին պաղպաղակի վաֆլե կոնը և այն ներկայացրել Նյու Յորքի հանրությանը: 1903 թվականին նա արտոնագրել է իր այդ  գյուտը:

Իսկ 1919 թվականին պաղպաղակի պատմության մեջ նոր ապրանքատեսակ է  հայտնվել շնորհիվ ամերիկացի Քրիստիան Նելսոնի, որը առաջինն է մշակել էսկիմո պաղպաղակի բաղադրատոմսը: Այդ աղանդերը կոչվել է «Էսկիմո-պայ» (Էսկիմոսի կարկանդակ): Էսկիմոն պաղպաղակ է  շոկոլադով ծածկված: Քրիստիան Նելսոնի գյուտը արտոնագրվել է 1922 թվականին, և միայն 1934 թվականին է էսկիմո պաղպաղակը ստացել իր ժամանակակից պաղպաղակի տեսքը, այսինքն դրվել է փայտիկի վրա:

Կ․ Խաչիկյան

Յամալի նոր պայմանագիրը կկնքվի 6 տարի ժամկետով Հռոմում տեղի է ունեցել Արցախի սրբավայրերի պահպանմանը նվիրված գիտաժողով Էրդողանը «խիզախ» է որակել Նեթանյահուին կալանավորելու մասին Միջազգային քրեական դատարանի որոշումը «Ինձ հետ այդքան էլ հեշտ չէ, որքան թվում է կողքից». Քրիստինե Պեպելյան Մեծ Բրիտանիայում գործող HSBC բանկը դադարեցրել է վճարումներ ընդունել Ռուսաստանից և Բելառուսից Պենտագոնի ղեկավարը վերահաստատել է ԱՄՆ անսասան հանձնառությունը Իսրայելի անվտանգության հարցում ՌԴ ՊՆ-ն հրապարակել է Ուկրաինայի զինված ուժերի` ՄիԳ-29 ինքնաթիռի կործանման կադրերը (տեսանյութ) «Արմավիր» ՔԿՀ-ի դատապարտյալի համար բերված աղցաններում հայտնաբերվել են թմրամիջոցներ․ հանձնուք բերած կինը ձերբակալվել է Չեմ պատրաստվում Մբապեին սովորեցնել, թե ինչպես հանդես գալ հարձակման գծում․ Անչելոտի «Եթե ես արվեստին մոտ չլինեի, գուցե նրան բեմում տեսնելիս խանդի տեսարաններ սարքեի». Նարեկ Բավեյանը՝ ամուսնալուծության և 2-րդ ամուսնության մասին Դիվանագիտական սկանդալ` Թեհրանի և Մոսկվայի միջև Ուկրաինան կորցրել է Կուրսկում գրաված տարածքի ավելի քան 40 տոկոսը. Reuters ՀՀ ԶՈՒ հավաքականը թիմային աղյուսակում հունահռոմեական ոճում զբաղեցրել է 3-րդ հորիզոնականը. ՀՀ ՊՆ «Գոյ» թատրոնի փակման փորձերը սպառնում են ազգային և առաջադեմ մշակութային կենտրոնների գոյությանը Բազմաթիվ հասցեներում 24 ժամ ջուր լինիՀյուսիսկորեական 170 մմ-ոց ինքնագնաց «Չուչխե-պո» հաուբիցն աշխարհի ամենահեռահարներից մեկն է Հայաստանի կառավարությունում հրաժարականների մասինՀայաստանի վարչապետը հայտարարել է, որ Ռուսական կայսրությունը և ԽՍՀՄ-ը հայերին խորթ պետություններ են եղելՊետդումայում գնահատել են Փաշինյանի հայերի հակապետական ենթագիտակցության մասին հայտարարությունը. «Պատմական դավաճանություն» Փաշինյանը «պատահականության մեթոդով» փոխում է նախարարներին  ԽԾԲՏ՝ քպական ձևով. Կոնջորյանի կնոջը բարձր վարձատրվող աշխատանք են տվել Պադավատապետության «հայրը» բողոքում է պադավատներից. Փաշինյանի երկերեսանությունը Աղազարյանը մերժելու է. Փաշինյանի խնդրանքը կմնա՞ անպատասխան Փաշինյանը խոստովանում է իր կատարած հանցագործությունը Ծառերի սպանդ՝ ԵրևանումԹուրքիայում ուժեղ քամու պատճառով փլուզումներ են եղել ՌԴ-ում զորահավաքի նոր «ալիքի» սպասե՞լ. Կրեմլի պարզաբանումըԱրագածոտնում «ԳԱԶ 31»-ը գլխիվայր հայտնվել է երթևեկելի գոտուց դուրս, վիրավnրներ կան Շիրակի Ամասիայի տներից մեկի բակում խոշոր հրդեհ է եղել․ Shamshyan Ադրբեջանում գրանցված երկրաշարժը զգացվել է նաև Սյունիքում Հայաստանի ԱԺ պատգամավորները կգործուղվեն Մոսկվա Ձյունը ծածկել է Լենինգրադի մարզըՄյասնիկյան պողոտայում բախվել են «Range Rover»-ն ու «BMW X6»-ը, վիրավnր կա․ Shamshyan Իսրայելը հարվածներ է հասցրել Բեյրութի հարավին Ադրբեջանը Հայաստանի դեմ երրորդ հայցն է ներկայացրել ՄՔԴ. «Փաստ»Լամին Յամալը նոր պայմանագիր կկնքի «Բարսելոնայի» հետ Հունգարիայի մայրաքաղաքում սկսվել է հայ սպա Գուրգեն Մարգարյանին դաժանաբար կացնահարած ադրբեջանցի սպա Ռամիլ Սաֆարովի նկատմամբ դատավարությունը․ պատմության այս օրը (23 նոյեմբեր)Պալատական հեղաշրջումից պաշտպանվելու և քաղաքացիներին խաբելու հերթական պոպուլիստական փորձ. «Փաստ»Արարատում 1-ամյա երեխան այրվածքներով հոսպիտալացվել էԱրփի Դավոյանը կնշանակվի ՊՎԾ պետ «Կորյունի տնկած այգին է ինձ ապրեցնում, ամեն ինչ անում եմ, որ նրա չարչարանքը չկորչի». եֆրեյտոր Կորյուն Սառիկյանն անմահացել է հոկտեմբերի 14-ին Հորադիզում. «Փաստ»Ռուբլու բարձր փոխարժեք սահմանվեցԻշխանության խոստումների տրամաբանությամբ չի լուծվելու․ Աբրահամյան Արևմուտքի ամոթն ու Բաքվի համաժողովի նրբերանգները. «Փաստ»Գլոբալ իրողությունների և տարածաշրջանային գործընթացների միահյուսումը. «Փաստ»Հայտնի է Մկրտիչ Ղազարյանի մահվան պատճառըՏնտեսական հետընթացի ու պետական պարտքի աճի... «հեղափոխությունը». «Փաստ»Մինչև -40 ցուրտ կգրանցվիՆոյեմբերի 25-ի հոսանքազրկման հասցեները«Արվում են քայլեր, տեղի են ունենում գործընթացներ, որտեղ դժվար է գտնել Հայաստանի ազգային և պետական շահը». «Փաստ»
Ամենադիտված