«Ձեր նմանները խայտառակում են ռեսպուբլիկան...». «Փաստ»
ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Անցած շաբաթավերջը բավականին ինտրիգային ստացվեց՝ արտաքին-քաղաքական առումով: Ամենակարևոր տեղեկություններից մեկն այն է, որ Հայաստանը հետ է կանչել իր ստորագրությունը Եվրոպայի խորհրդի (ԵԽ) հռչակագրից, որը սատարում է Միջազգային քրեական դատարանի (ՄՔԴ) հրամանը Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի «ձերբակալման» վերաբերյալ։ Լրատվամիջոցները դրանում հավաստիացան՝ դիտարկելով ԵԽ կայքում հրապարակված փաստաթղթի վերջնական տարբերակի տվյալները։ Այսինքն, փաստաթղթի սկզբնական տարբերակում փաստացի եղել է նաև պաշտոնական Երևանի ստորագրությունը, սակայն վերջնական տարբերակում փաստաթղթից անհետացել է Հայաստանի անունը։
Նիկոլ Փաշինյանի դիրքորոշման նման տատանումը ակտիվորեն լուսաբանվեց ու քննարկվեց ոչ միայն հայկական, այլև ռուսական մամուլում: Ընդ որում, ուշագրավ է, որ Փաշինյանն ու նրա վարչախմբի բարձրաստիճան ներկայացուցիչները, քպական պատգամավորները այս մասին գրեթե չեն խոսում: Դե, հասկանալի է, կրկնակի խայտառակության մասին բարձրաձայնելը ձեռնտու չէ: Ինչո՞ւ կրկնակի: Շատ պարզ. քպական իշխանությունը նախ՝ միանում է Հռոմի ստատուտին, հետո ստորագրում է բացահայտ հակառուսական, ավելի ճիշտ է ասել՝ թշնամական փաստաթուղթ, այդպիսով հերթական անգամ հարվածի տակ դնելով նաև Հայաստանի շահերը, ապա նույն իշխանությունը հետ է կանչում իր ստորագրությունը: Դա էլ՝ երկրորդ խայտառակությունը: Հիմա՝ թե վախից են հետ կանչել, թե մեկ այլ պատճառ կա, այնքան էլ էական չէ:
Արդեն էական չէ նաև հարցադրումը, որ մի՞թե հնարավոր չէր նախապես հաշվարկել՝ միանո՞ւմ են, թե՞ ոչ, որպեսզի նման խայտառակ վիճակում չհայտնվեն: Մեզ իրենց խայտառակվելը չէ, որ հետաքրքրում է: Մեզ հետաքրքրում է այն, որ Հայաստանն են խայտառակում: Հիշենք հայտնի ֆիլմի արտահայտությունը. «Ձեր նմանները խայտառակում են ռեսպուբլիկան...»: Իսկ ամենից էականն այն է, որ Փաշինյանի իշխանավարման արդյունքում Հայաստանը վաղուց ի վեր դադարել է լուրջ ընկալվել արտաքին քաղաքական ասպարեզում: Արտաքին աշխարհի համար փաշինյանական Հայաստանը անողնաշար, սեփական երկրի ու ժողովրդի շահերը ոտնատակ տվող, բոլոր հարցերում տատանողական մոտեցում ու դիրքորոշում ունեցող, այսինքն՝ խորապես անվստահելի ու անհուսալի «գործընկեր» է:
Ավելին, Փաշինյանի իշխանավարման հետևանքով Հայաստանը արդեն գործնականում արտաքին քաղաքական ոչ թե սուբյեկտ է, այլ օբյեկտ, որը ուղղակիորեն կատարում է այլոց, այդ թվում՝ Թուրքիայի ու Ադրբեջանի պահանջներն ու քմահաճույքները: Ամեն պարագայում, նման տատանողականությունը արտաքին քաղաքական ասպարեզում ոչ մի լավ բանի չի հանգեցնի, ու անցած 6 տարիներին էլ տեսել ենք, որ չի հանգեցնում, էլ չասած այն մասին, թե ինչպիսի աղետների է հանգեցրել: Սակայն միայն արտաքին քաղաքականությունը չէ: Փաշինյանի ու նրա իշխանության մոտեցումները նույնքան տատանողական են նաև ներքին կյանքում, տնտեսական հարցերում, իրավական, կրթական, մշակութային, կյանքի և գործունեության բոլոր այլ ոլորտներում: Օրինակներն ամենօրյա են ու ամենուր են: Մե՛կ այս են ասում, մե՛կ այն, մե՛կ աղքատ եք, որովհետև՝ «նախկինները» այսպես-այնպես, մեկ՝ «աղքատությունը ձեր գլուխների մեջ է», մեկ՝ «ժողովուրդը տուգանքի մատերիալ չէ», բայց մարդկանց ամենից շատ ու ամենատարբեր պատճառներով տուգանողը Փաշինյանի կառավարությունն ու նրա գլխավորած իշխանություններն են:
«Գլուխգործոցը», եթե կարելի է այդպես ասել, «Արցախը Հայաստան է, և՝ վերջ» բացականչելն էր Ստեփանակերտում, ապա ընդամենը մի երկու տարի անց Պրահայում «Արցախն Ադրբեջան է» ճանաչելը: Ոչ պակաս սև «գլուխգործոց» է «հաղթում ենք»-ը, Շուշին թշնամուն հանձնելուց հետո և կապիտուլ յացիոն համաձայնագիր ստորագրելուն զուգահեռ «Շուշիի համար համառ մարտերը շարունակվում են» հայտարարելը: Դե, քովիդը պինցետով ու տնական արաղով հաղթահարելու և նմանօրինակ այլ «մանրուքների» վրա այստեղ չենք կենտրոնանա: Կարճ ասած՝ Փաշինյանը նորվա տատանողականը չէ: Ու նրա գլխավորած իշխանությունն էլ այդպիսին է: Եթե հարցը միայն չկողմնորոշվածությունը, տատանողականությունը կամ դիլետանտությունը լիներ...
Հետևելով Փաշինյանի ու նրա իշխանության հայտարարություններին ու գործունեությանը` տեղին կարելի է համարել և այն վարկածը, որ մի բան ասել, մեկ այլ բան անելու գործելակերպը զուգահեռ նպատակ ունի ապակողմնորոշել, պարզ ասած՝ շշկռացնել հանրությանը, բոլորին: Մարդկանց պահել շարունակական ապակողմնորոշող տեղեկությունների, հայտարարությունների տարափի տակ: Դա հզոր քայքայիչ գործոն է, ի դեպ: Այ, այդ մի հարցում, նկատի ունենք քանդել, քայքայել, ներքին բաժանարարություն, ատելություն սերմանելը, Փաշինյանն ու նրա թիմակիցները մրցակցությունից դուրս են: Միգուցե նման գործելակերպով հնարավոր է միառժամանակ պահել իշխանությունը և կառչած մնալ ներկայինս «տաքուկ» պաշտոններին ու հանկարծահաս բարեկեցությանը, բայց այդպես երկիրն ու պետությունը չեն պահում: Կործանել՝ այո: Պահել՝ ոչ:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում