Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


«Կարոտում եմ իրեն, ուզում եմ, որ գա, ուզում եմ գրկել Արթուրիս, դեռ սպասում եմ իրեն». Արթուր Բադալյանն անմահացել է Թալիշում պատերազմի առաջին օրը, տուն «վերադարձել» մոտ հինգ ամիս անց. «Փաստ»

ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

«Շատ ուրախ ու պարզ երեխա էր: Դերասանական հմտություններ ուներ, շատ էր մեզ «խաբում»: Հարևանների, մուլտֆիլմերի հերոսների ձայնով էր խոսում ու մեզ շփոթության մեջ գցում: Շատ աշխույժ էր, աշխատասեր: Մինչ ուզում էի այգում մի գործ անել, նա ինձ տուն էր ուղարկում ու ընկերների հետ ամբողջ աշխատանքն անում: Ձուկ բռնել էր նաև շատ սիրում: Արցախում էինք ապրում, գետը մեր տնից շատ հեռու չէր: Գնում էին ձուկ բռնելու, մի օր գնացել էին, այդ օրը ձուկ չէին բռնել: Ամուսինս ընդառաջ է գնում Արթուրին ու ընկերոջը: Արթուրն արագ մի քանի քար է գցում պայուսակի մեջ, տալիս հայրիկին, որ իբր ձուկ է բռնել, ու ինքն էլ ծիծաղելով փախչում»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Լաուրան՝ Արթուրի մայրիկը:

Արթուրը ծնվել է Արցախում՝ Բերձորի շրջանում: «Եղեգնաձորից տեղափոխվել էինք Արցախ, վերաբնակիչ էինք: Սկզբում Բերձորում էինք ապրում, հետո տեղափոխվեցինք Այգեկ գյուղ: Այգի էինք մշակում, ինչ ծառ ասես ունեինք, ցորեն էինք ցանում, անցնող-դարձողը մեր այգիով հիանում էր: Դպրոցի իններորդ դասարանն ավարտելուց հետո ուսումը շարունակեց Իշխանաձորում՝ Շուշիի տեխնոլոգիական համալսարանի քոլեջում: Ընկերոջ հետ ընդունվեցին, լավ էր սովորում: Չորս ամիս էր մնացել, որ ավարտեր: Եկավ տուն՝ պա՛պ, դասախոսս ասում է, որ կարող եմ տարկետում վերցնել, ավարտել քոլեջը, հետո մեկնել բանակ: Իրեն խորհուրդ տվեցինք այդպես էլ վարվել, սակայն նա որոշեց իր ժամանակին գնալ բանակ ծառայելու: Իմ բոլոր տղաներն են այդպես վարվել, իրենց ժամանակին գնացել են ծառայության, վերադարձել ու անցել պայմանագրային ծառայության: Հինգ տղա ունեմ, միայն Արթուրն էր ծնվել Արցախում»: Մայրիկն ասում է՝ որդին չի խոսել երազանքների մասին. «Կարծում եմ՝ բանակից զորացրվելուց հետո իր նպատակները կյանքի կկոչեր»:

2020 թ. հունվարի 13-ին Արթուրը զորակոչվում է պարտադիր զինվորական ծառայության, ծառայում էր Մատաղիսում: «Մարտական էր տրամադրված: Քառօրյա պատերազմի ժամանակ երկու տղաներս դիրքերում էին: Գյուղից տղամարդիկ հավաքվեցին ու գնացին տղաների մոտ, ամուսինս ասաց՝ Արսենս դիրքերում է, պետք է գնամ իր մոտ: Կամավորագրվեց, որ մեր տղայի մոտ գնա: Արսենս «Մարտունի 2»ում էր ծառայում, հայրիկին ու էլի մի քանի հոգու տարել էին Մատաղիս, ոչ թե Արսենիս մոտ: Հետագայում նույն տեղում՝ Մատաղիսում Արթուրս էր ծառայում: Երբ հայրիկին ճանապարհում էր, Արթուրս ձեռքը բռունցք էր արել, աչքերն արցունքոտվել էին: Քառօրյայի ժամանակ ամուսնուս, տղաներիս հետ ոչինչ չպատահեց:

Արթուրս սիրով ծառայում էր, ասում էր՝ ինչ հանձնարարություն տալիս են, գերազանց եմ ստանում: Եթե ինչ-որ հարցում կիսվելու հարց էր լինում, եղբայրներին էր դիմում: Երդմնակալության արարողության ժամանակ գնացինք իր մոտ, Արթուրիս հետ եկանք Մարտակերտ: Այնքան եմ ափսոսում, որ այդ տեսարանը չեմ հասցրել նկարել: Բոլորը տեղավորվեցին մահճակալներին, Արթուրս ասաց՝ մա՛մ ջան, արի մոտս: Ձեռքը գցեց ուսիս, իր կողքին քնեցի, երևի ամբողջ կյանքումս այդքան հանգիստ քնած չկամ»:

Տիկին Լաուրան ասում է՝ պատերազմից օրեր առաջ որոշել է ամուսնու հետ գնալ որդու մոտ: «Մեծ տղաս ասաց՝ մի գնացեք, չեն թողնի իր մոտ: Բայց այնքան էի կարոտել, թեկուզ հեռվից իրեն պետք է հինգ րոպեով տեսնեի: Մեր այգուց մրգերը հավաքեցինք, ասացինք՝ ճանապարհին կվաճառենք, ինչքան գումար լինի, Արթուրինս է: Ճանապարհ ընկանք իր մոտ: Այդ օրերին նրանց զորամասում մատաղ էին անում: Հեռախոսով Արթուրս ասաց՝ տեղ հասնեք, հեռու կանգնեք, ձեզ չնկատեն: Արթուրս կարողացավ մի քանի րոպեով մեզ մոտ գալ՝ տխուր էր, անտարբեր, ոչինչ չկերավ: Անհանգիստ էր, անընդհատ ուշադրությունը դեպի իր ընկերների կողմն էր: Տրամադրությունը դուրս չեկավ, երևի մի բան գիտեր, բայց ոչինչ չասաց: Հոկտեմբերի 5-ն Արթուրիս ծննդյան օրն է: Այդ օրն իրեն 30 հազար գումար տվեցի, որ ինչ ուզում է, գնեն ու իր ծննդյան օրը նշեն: Արթուրս արձագանքեց՝ սեպտեմբերի 25-ին բարձրանում ենք դիրքեր: «Ոչինչ, կխնդրես, ինչ պետք է՝ կբարձրացնեն ձեզ մոտ»: Այդ գիշերը մնացինք Մատաղիսում: Հրաժեշտ տալիս ասացի՝ Արթո՛ւր ջան, ինչ էլ որ պատահի, իմացի, որ քո եղբայրներն ու ծնողներն անհամբեր քեզ են սպասում: Գլխով արեց ու գնաց: Առավոտյան էլ չկարողացանք հանդիպել»:

Սեպտեմբերի 27-ին սկսվել է պատերազմը: Առաջին հարվածներից մեկն իր վրա վերցրել է Թալիշի թիվ 156 դիրքը: «Սպա չի եղել իրենց հետ, հինգ ընկերներով կռվել են, դիմագրավել թշնամուն: Իր զենքը տաքացել է, գնացել է, որ զենք վերցնի, բայց թշնամին արդեն իրենց բլինդաժում է եղել: Մեկ տղա ողջ է մնացել, նա է հետագայում մեզ ամեն ինչ պատմել: 08:20 րոպեին Արթուրս զոհվել է»:

Ընտանիքը հինգ ամիս փնտրել է որդուն: «Գնում էինք Երևան, անընդհատ իրեն էինք փնտրում: Տղաներս մի ամիս մնացին Գորիսում, որ երբ զինվորների մարմինները բերում էին, գտնեին իրենց եղբորը: Բայց անարդյունք: Ես ու ամուսինս մեր հերթին էինք իրեն փնտրում: Հինգ ամիս միայն դրանով էինք զբաղված: Այնքան էի թեժ գծին զանգահարել, որ աղջիկներն արդեն ձայնս ճանաչում էին: Նոյեմբերին Երևանից զանգահարեցին՝ տիկին Լաուրա ջան, տղաների են բերել, եկեք, գուցե ձեր տղան էլ է այստեղ: Համակարգչով ամուսինս, տղաս ու նրա ընկերը նայում էին լուսանկարները, ինձ թույլ չէին տալիս: Մի նկար հայտնվեց, տղաս գլխով արեց, ես էլ առաջացա: Արթուրս էր: Խալերը նույնն էին, ամեն ինչով իմ տղան էր: Բայց հետո մի աղջիկ արձագանքեց, թե ճանաչում է այդ տղային, հասակը 1,60 սմ է, Շուշիի կողմերից են գտել: Մեզ շփոթեցրին, չգիտեմ, թե ինչու: Դրանից առաջ արյուն էի հանձնել, թե ինչու այդ պահին չասացի, որ դրանով կարող եք հաստատել տղայի ինքնությունը: Իմ տղային տեղափոխել էին Վանաձոր, ԴՆԹ հետազոտությունն ուշ հաստատեց նրա ինքնությունը: Բոլոր դիահերձարաններում շարունակում էինք իրեն փնտրել: 2021 թ. փետրվարի 15-ին ամուսնուս հետ նորից Երևան գնացինք: Արդեն կասկածում էի, որ գուցե գերի է ընկել, Կարմիր խաչին Արթուրիս տվյալները փոխանցել էինք, որ երբ այցի գնան գերեվարվածներին, տեսնեն՝ Արթուրս նրանց մեջ է»:

Բայց Արթուրին, ավաղ, «գտել» են զոհվածների մեջ: Մի քանի ԴՆԹ հետազոտությունները հաստատել էին նրա ինքնությունը: Նրան տեղափոխել էին Արմավիր, հետո՝ Երևան: «Դիահերձարանի աշխատակիցն ասել էր՝ դուք գնացեք, մենք վաղն իրեն կուղարկենք: Ամուսինս բարկացավ՝ ես իմ երեխային կտանեմ, ձեր կարիքը չունեմ»: Արթուրի ընտանիքը նրան տուն է տանում: Մայրիկն ասում է՝ կարծես սառած լիներ այդ րոպեներին, չէր հասկանում, թե իր հետ ինչ է կատարվում: «Այնքան էի արցունք թափել, որ քարացել էի, ոչ մի բան չէի զգում»:

Ապրելու ուժի մասին: «Կարոտում եմ իրեն, ուզում եմ, որ գա, ուզում եմ գրկել Արթուրիս, դեռ սպասում եմ իրեն: Պատերազմից հետո իմացանք, որ տղայիս՝ Արամի ընտանիքում զավակ է ծնվելու: Տղաս ասաց՝ մա՛մ, շուտով Արթուրս ծնվելու է: Փոքրիկ Արթուրը մեր ուրախությունն է, ընտանիքի անդամներից որևէ մեկն իրեն չի մերժում, երբ ինչ-որ բան է ուզում: 15 թոռ ունեմ, 4-ն՝ աղջիկ, 11-ը՝ տղա: Մի տղա թոռս էլ երեք տարեկանում Հադրութում մահացավ բժիշկների անփութության պատճառով: Իրենց բոլորին ասել եմ՝ երեխե՛ք ջան, չնեղանաք, ոչ մեկիդ հարսանիքին չեմ պարելու: Աստված ինձ կյանք տա, միայն Արթուրիս հարսանիքին եմ պարելու»:

Հ. Գ. - Արթուր Բադալ յանը հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայություն» մեդալով: Հուղարկավորված է Վայոց ձորի մարզի Շատին գյուղում:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Այո՛, Ոսկեպարով Արցախ գնալու տեսլականը, կամքը, ձգտումը երբեք չի դադարել մեր մեջ․ Բագրատ Սրբազան Կտրուկ անկում՝ տարադրամի շուկայումԻ՞նչ է պատմել կորած 2-ամյա Տիգրանի քույրիկըԱրցախի նախագահի թեկնածուների փնտրտուք է․ «Հրապարակ» Իշխանության համար հարկերի հավաքումն ավելի օրակարգային է քան Ցեղաuպանության ճանաչումը. «Ժողովուրդ» Ով է վարչապետի թեկնածուն․ «Հրապարակ» Բանակից ազատում՝ ԲԿՄԱ-ի միջոցով. «Ժողովուրդ» Շուշին չպետք է հիշել, հրահանգ է իջել․ «Հրապարակ» 34 մլն դրամ ջազի միջազգակին օրվա առթիվ, որքան գումար է ծախսվել միջոցառման համար եւ ինչպես. «Ժողովուրդ» 10-ից ավել վիրավորներ․ ինչ է կատարվել ԼոռիումԱդրբեջանը կմասնակցի Թուրքիայում կայանալիք զորավարժություններին Երևան-Գյումրի ավտոճանապարհին 65-ամյա վարորդը «Toyota Alphard»-ով բախվել է քարերին և գլխիվայր շրջվելՆիկոլ Փաշինյանը շնորհավորել է Հռոմի նոր ընտրված Պապին 1 շաբաթ առաջ մեքենայով Դեբեդն ընկած տղամարդու մարմինը հայտնաբերվել է ՌԴ-ն չի արձագանքի իր դեմ տրիբունալ ստեղծելու ԵՄ-ի ցանկությանը. Կրեմլ Հնդկաստան-Պակիստան հակամարտությունը մեր գործը չէ. ԱՄՆ փոխնախագահ Ալիևները մեկնել են Շուշի «Չեմ կարող բացատրել, թե ինչ եմ զգացել». Մենչը՝ դստեր նախահարսանեկան արարողության մասինՆորընտիր Հռոմի Պապն առաջին պատարագն է մատուցել Սիքստինյան կապելլայումՌուսաստանը եղել է և կլինի անսասան խոչընդոտ նացիզմի, ռուսատյացության և հակասեմականության ջատագովների համար. ՊուտինՄի քանի օր առաջ ուրիշներին մեղադրում էին ՌԴ գործակալ լինելու մեջ, այսօր վազելով գնացել էր Ռուսաստան. Բագրատ Սրբազան Անչափ դժվար ժամանակներ ենք ապրում, ուղղակի պետք է ունենալ նպատակ և պայքարել անխնա. Ջուլֆալակյանը Պանամերիկայի խաղերում արծաթե մեդալ է նվաճելՎրաստանում երկրաշարժ է տեղի ունեցել Կիևը շնորհակալություն է հայտնել Ալիևին՝ Մոսկվայում Հաղթանակի զորահանդեսին մասնակցելուց հրաժարվելու համար Որքա՞ն է ամենամյա նվազագույն արձակուրդի տևողությունը Թրամփը կոչով դմել է Զելենսկուն և Պուտինին Լիլիթ Աղեկյանը 20 ժամից ավելի գտնվում է անազատության մեջ․ Զարուհի Փոստանջյան Իսակովի պողոտայում բախվել են «Nissan» ու «Ford»-ը․ վիրավnրներ կան ՔՊ-«Հանրապետություն» կոալիցիան ճաքեր է տալիս Հայաստանի ծանրամարտի պատանիների հավաքականն աշխարհի առաջնության մեդալային հաշվարկում երկրորդն է Անդրանիկ Քոչարյանի թիրախում հիմա էլ գլխավոր դատախազն է Բաքվում պահվող լիբանանահայ Վիգեն Էուլջեքչյանն արդեն 15 օր է՝ հացադուլ է անում Ալիևները մեկնել են Շուշի Ուկրաինական ԱԹՍ-ն հարվածել է Բելգորոդի վարչական շենքին. պաշտոնյաներ են վիրավորվել Հնդկաստանի 24 օդանավակայան դադարեցրել է աշխատանքը. Economic Times Փաշինյանի այցը Մոսկվա կարելի է ձախողված համարել Երկիրը իրենց հորական տունը չի, որ հանձնեն ու դրա դիմաց խաղաղություն ուզեն. Բագրատ Սրբազան Սպասվում է +29 աստիճան տաքությունԵՄ-ն դեմ է Ուկրաինայի ապառազմականացմանը․ Կալլաս Խոշոր վթար. ամուսիններ են տեղափոխվել հիվանդանոց Կյանքից հեռացել է «Քարտերի տունը» ֆիլմի ռեժիսորը Փաշինյանը Պուտինին հանդիպելիս շփոթվեցՋրանջատումներ՝ նշված հասցեներումԾանոթ ու միաժամանակ անհայտ … սոֆթբոլ Հնդկաստանի և Պակիստանի պատերազմը կարող է վերածվել միջուկային պատերազմի. արդյո՞ք Ռուսաստանը կներքաշվի դրա մեջՀալվող վարկանիշ. Փաշինյանը կորցնում է հեղինակությունը, ընդդիմությունը ձեռք բերումԿամչատկայում երկու երկրաշարժ է գրանցվելՀաղթանակի օր․ պատմության այս օրը (09 մայիս)Հաղթանակի օրը մենք հիշում ու հարգանքի տուրք ենք մատուցում Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հայ և ամերիկացի հերոսներին. ԱՄՆ դեսպանատուն 99% համոզվեցինք, որ երեխային գողացել են
Ամենադիտված