Հայերեն
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ … մեդալ

ՖՈՏՈ

Մեդալների պատմությունը հասնում է անտիկ դարաշրջանին։ Բառն ինքնին գալիս է լատիներեն «metallea» - «մետաղական մետաղադրամ» բառից: Նույնիսկ Հին Հռոմում հրամանատարների կողմից մեդալներ էին շնորհվում մարտում խիզախություն ցուցաբերած զինվորներին: Որոշ դեպքերում հաղթական ճակատամարտի բոլոր մասնակիցներն էին պարգևատրվում։

Հետաքրքիր է այն, որ ի սկզբանե մեդալները կրծքին չէին կրում, դրանք իրենց տերերին ոչ մի արտոնություն չէին տալիս և որոշ չափով ծառայում էին որպես արժույթ, որը կարելի էր փոխանակել ապրանքների և ծառայությունների հետ։

Այնուամենայնիվ  «մեդալ» հասկացությունը որպես այդպիսին ձևավորվել է Վերածննդի դարաշրջանում։ Վերածննդի դարաշրջանում մեդալներում պատկերվում էին պետական ​​պաշտոնյաներ՝ թագավորներ և կարդինալներ: Դրանցից բացի, մեդալները կարող էին պատկերել բանաստեղծների, արվեստագետների և արվեստի այլ գործիչների պատկերներ։ Վերածննդի ժամանակ առաջացած մեդալների նախատիպը հնագույն մետաղադրամներն էին` կլոր ձևով և ռելիեֆային պատկերով: 17-րդ դարը նշանավորվել է եվրոպական արվեստի, մասնավորապես մեդալային արվեստի բուռն զարգացումով։ Պաշտոնական  դառնալով մեդալը կորցրել է Վերածննդի ժամանակներին բնորոշ ազատությունն ու ժողովրդավարությունը։ Պատկերի գլխավոր թեման 17-րդ դարում դարձել է թագավորը։ Այն ժամանակ որպես պետական ​​պաշտոնական մրցանակ օգտագործվում էին խիստ ստանդարտ մեդալներ՝ մի կողմում միապետի դիմանկարը, իսկ հետևի կողմում նրա նվաճումների սխեմատիկ պատկերը։ Մինչև 17-րդ դարը ձուլման տեխնիկան էր օգտագործվում մեդալների արտադրության մեջ, հետո սկսեցին դրանք դաջել: Դիմացկունության և ցածր գնի շնորհիվ 18-րդ դարում լայն տարածում գտավ թեթև և երկարակյաց մեդալների արտադրությունը, սկսեցին դրանց  արտադրության մեջ օգտագործել ոսկի և թանկարժեք քարեր։ Բարոկկո ոճի ժողովրդականությունը որոշեց մեդալների դաջվածքի հարստությունը և լույսի և ստվերի ներդաշնակ փոփոխությունը: Միևնույն ժամանակ, տղամարդկանց համար նախատեսված մեդալներն առանձնանում էին իրենց կոպտությամբ և ծանրությամբ, իսկ կանացիները՝ իրենց նրբագեղությամբ և թեթևությամբ։

Պարգևատրման մեդալները, որպես պետական ​​նշանակության նշաններ, ընդհանուր առմամբ ձևավորվել են 19-րդ դարում։ Մեդալների դիզայնն այլևս զուսպ ու լակոնիկ չէր։ Այն ժամանակվա մեդալների հիմնական հատկանիշներից էին ձևերի ուռուցիկությունը, ձուլվածքի գունեղությունը և արտադրանքի հավակնոտությունը։ Որպես կանոն, նման մեդալներ արտադրվում էին ռազմական իրադարձությունների պատվին: 19-րդ դարում թողարկվել է օլիմպիական խաղերի հաղթողների համար նախատեսված մեդալների հավաքածու։ Արտադրանքի մշակման պատասխանատուն նկարիչ Ժյուլ-Կլեմենտ Չապլինն էր։ Օլիմպիական խաղերից հետո սպորտային մրցումների համար մեդալների արտադրությունը դարձել է ավանդույթ։

Մեդալները և այլ տարբերանշանները խորը նշանակություն ունեն և բնութագրվում են վավերագրականությամբ, դրանք ոչ միայն փոխանցվում են սերնդեսերունդ, այլ նաև օգնում են սեփական մշակույթը փոխանցել այլ ազգերին: Նման եզակի ցուցանմուշներն օգնում են հետևել պետությունների ձևավորման և զարգացման պատմությանը, գիտական և մշակութային իրադարձություններին:

Ի դեպ, մեդալը և շքանշանը նույն բանը չէ: Ձևի առումով մեդալները սովորաբար կլոր կամ աստղաձև կրծքանշաններ են, որոնք ամրացված են կրծքին: Շքանշանները կարող են լինել տարբեր ձևերի՝ խաչաձև, օվալաձև, բարդ բազմաշերտ ձևավորումներով: Բացի դա մեդալները սովորաբար առանց զարդարման են, իսկ շքանշանները գրեթե միշտ պարունակում են թանկարժեք կամ կիսաթանկարժեք քարեր:

Կ. Խաչիկյան

Զախարովան հայտնել է՝ որն է տարվա բառակապակցությունը Արտակ Զեյնալյանը՝ ՍԴ դատավորի թեկնածու Խաղաղ բանակցություններն ավելի լավ են, քան պատերազմը․ Լավրով Հայաստանը կմասնակցի «Եվրասիա-Կինոֆեստ» II միջազգային փառատոնին Սոչիում Հայ շախմատիստները մասնակցում են «Dubai Open 2025» միջազգային մրցաշարին Սպիտակ տունը հայտարարել է` մտադիր է բիթքոյնի պահուստներ կուտակելՊատկերացնո՞ւմ եք՝ 107 տարի առաջ ասեին` գնանք իրական Հայաստանի հետքերով․ Բագրատ Սրբազան Թրամփը զգուշացնում, Ռուսաստանը սպառնում է Դեպքից ժամեր առաջ էր իմացել երեխայի սեռը․ երեկ վրաերթի հետևանքով մաhացած Սերգեյը 25 տարեկան էր Հայաստանը չպետք է հաշտվի «լցակայանների» քաղաքականության հետ. Վարդան Ոսկանյան ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանատնից զգուշացնում ենԻսրայելը ԱՄՆ-ին տեղեկացրել է, որ պատրաստվում է հարձակվել Իրանի միջուկային օբյեկտների վրա. NYTՀայաստանը թույլտվություն չի տալիս Կապանում ռուսական հյուպատոսության համար Հայաստանում վարակիչ հիվանդության աճ է գրանցվելՎթար՝ Երևանում, բախվել են «Nissan X-Trail» ու «ՎԱԶ 2104», վիրավոր կաԴանակահարության հետևանքով 5 անչափահաս է մաhացել․ ՌԴԱպօրինի գույքի օրենքը խնդիրներ է հարուցելու իշխանության համար Փողով ծառայությունից ազատվելու օրինագիծը մնացել է ՔՊ-ի կոկորդինԳազ չի լինելուՍպորտային մարմնամարզության ԵԱ․ հայ մարզիկներն անցան եզրափակիչ փուլԵրևանում տանը բռնկված հրդեհի հետևանքով 5 ամսական երեխան այրվածքներով տեղափոխվել է հիվանդանոց Այսօր ԱՄՆ դեսպանատունը փակ է Ակտիվ ցիկլոնը Հայաստանում է․ որքա՞ն կշարունակվեն անձրևներըԾանոթ ու միաժամանակ անհայտ … էվերկլեր լիկյորՀԷՑ-ը՝ վաղվա անջատումների մասին«Հայաստանի համար Թուրքական ընդհանուր պետությանը սարերի հետևում չէ» «Այսօրվա Հայաստանի համար Ռուսաստանն է անվտանգության գլխավոր երաշխավորը» Անչափահասը վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին․ վերջինս տեղում մահացել էՀայաստանի առաջին հանրապետության օր․ պատմության այս օրը (28 մայիս)Վերջին զանգի համերգին կռվել են, հետո եկել «կալցեվոյ»՝ «ռազբիրատի»․ մանրամասներ՝ Վեդիի ողբերգական դեպքիցՌուբլին ռեկորդային բարձր փոխարժեք է գրանցել Հայտնի է՝ երբ կմեկնարկի առաջին դասարանցիների հայտագրումը ՔՊ-ականները պահանջում են Սուրեն Պապիկյանին․ «Հրապարակ» «Շիշ բռնող»-ը ՔՊ-ում քննություն կհանձնի. նիստ է սպասվում. «Ժողովուրդ» Հովիկ Հովսեփյանի քրոջն ազատել են աշխատանքից․ «Հրապարակ» Իրավապահ համակարգում վրդովված են անարդարությունից. ՔԿ նախագահն իրեն է վերագրել դարի հանցանքի բացահայտումը. «Ժողովուրդ» ՔՊ-ական որ կանանց է ընտրում Փաշինյանը․ «Հրապարակ» Լճաշեն համայնքում գործող կաթնամթերքի արտադրամասի արտադրական գործունեությունը կասեցվել էՌաուլը հեռացել է «Ռեալից» Երևանում «BMW»-ն կոտրել է ավտոլվացման կետերից մեկի պատը և մոտ 4.5 մետրից գլխիվայր ընկել կիսակառույց շինության մեջՍտամբուլում շատ լավ է. Լավրովն առաջարկում է Ուկրաինայի հետ բանակցությունները շարունակել ԹուրքիայումԽոշոր չափերով թմրամիջոց տեղափոխելու պահին ձերբակալվել է Գորիսի 37-ամյա բնակիչ (տեսանյութ)ԱԺ-ն առաջին ընթերցմամբ ընդունեց ցեմենտի ներմուծման պետական տուրքի բարձրացման նախագիծըՀրաձգություն՝ Ֆիլադելֆիայի զբոսայգիներից մեկում. կան զոհեր և վիրավորներ «Շատ աղջիկներ են եղել իմ կյանքում, մեկը խանդոտ է եղել, մյուսի հանդեպ ես եմ մեղավոր եղել». Ռաֆայել Երանոսյանը՝ անձնական կյանքի մասինՈւկրաինան պատրաստ է դառնալ Ադրբեջանի առանցքային էներգետիկ հանգույցը Եվրոպայում. ՍիբիհաԹրամփն ու Նեթանյահուն լարված հեռախոսազրույց են ունեցել Իրանի թեմայի շուրջ. Channel 12Մաեստրո Սերգեյ Սմբատյանի հանդիպումը «Ծնվել եմ Արցախում» ծրագրի մասնակիցների հետԱնցած գիշեր ՌԴ օդային տարածքում 99 ԱԹՍ է խոցվել Ռոնալդուն երկրորդ մրցաշրջանն անընդմեջ Սաուդյան Արաբիայի առաջնության լավագույն ռմբարկուն է
Ամենադիտված