Համեղ մահ. Ամանորյա ո՞ր քաղցրավենիքներն են առավել թունավոր
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾՏոնական մեծ թվով քաղցրավենիքներում, առանց որոնց անհնար է պատկերացնել ամանորյա կամ ծննդյան սեղանը, թունավոր նյութեր են պարունակվում, որոնք փոքր չափաքանակով վտանգավոր չեն, սակայն մեծի դեպքում կարող են մարդուն սպանել:
The Guardian-ը հայտնում է, որ պոտենցիալ թունավոր մթերքների հակավարկանիշը գլխավորում է մարցիպանը, առանց որի յոլա չես գնա հրուշակագործական արտադրանք պատրաստելիս՝ կոնֆետ, տորթ, թխվածքի զարդարանք: Մարցիպանը նուշից է պատրաստվում, իսկ նուշը ամիգդալին է պարունակում, որը աղիներում հայտնվելիս վերածվում է ցիանաջրածնի, որը թունավոր հեղուկ է եւ գործնականում ակնթարթորեն արյան մեջ է ներծծվում: Սակայն մի շտապեք ձեզ զրկել այս աղանդերը վայելելու հաճույքից: Այս նյութի մահացու չափաքանակ ստանալու համար մարդը պետք է նվազագույնը 35 կգ մարցիպան ուտի:
Մեր ամանորյա սեղանի մյուս վտանգավոր մթերքը մշկընկույզն է: Այն եւս հավելում են հրուշակագործական արտադրանքին կամ երշիկեղենի համեմունքների բաղադրության մեջ: Այն նաեւ օգտագործվում է ձուկը, աղցանները եւ այլ ուտեստները համեմելու համար: Սակայն մշկընկույզը համային որակներից բացի, նաեւ այլ պակաս անմեղ որակներով է օժտված. այն պարունակում է միրիստիցին, էլեմիցին, նաեւ սաֆրոլ, որոնք հոգեմետ ներգործության նյութեր են եւ էյֆորիայի կարճատեւ զգացումից հետո ընդունակ են առաջացնելու հալուցինացիաներ, տախիկարդիա, տեսողական խանգարումներ, սրտխառնուք եւ գիտակցության կորուստ: Բացասական էֆեկտի կարող է հանգեցնել մշկընկույզի ընդամենը մեկուկես միջուկի օգտագործումը (բարեբախտաբար, մարդիկ սովորաբար այն այդքան շատ չեն ուտում): Այս դեպքում մահացու դեպքերը ծայրահեղ հազվադեպ են, քանի որ մեծ քանակով մշկընկույզի օգտագործումը սովորաբար սրտխառնոցի եւ փսխման է հանգեցնում, որոնց շնորհիվ նյութի մի մասը օրգանիզմից դուրս է գալիս մինչեւ արյան մեջ ներծծվելը:
Տոնական սեղանի վտանգավոր մթերքների ցուցակում են ներառված նաեւ օմելան (մղամուճ) եւ գեղեցկագույն իշկաթնուկը (կամ պուանսետիա): Օմելան Սուրբծննդյան սեղանի անբաժանելի մասն է, բայց բույսը ֆորատոքսին է պարունակում: Այս նյութը կարող է բրադիկարդիա, գիպոտենզիա, մաշկի եւ կմախքային մկանների անոթների նեղացում առաջացնել: Իսկ իշկաթնուկի տերեւների եւ ցողունի վնասվածքը հանգեցնում է եթերային նյութերի արտազատմանը, որոնք հարուցում են մաշկի գրգռում: