ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


«Թույլին խփում են». Ինչու է Ռուսաստանը շարունակում կորցնել իր մերձավոր արտերկիրը

ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Ukraina.ru-ն գրում է, որ դժվար թե որևէ մեկը վիճարկի այն փաստը, որ հատուկ գործողությունը այսօր վճռորոշ ազդեցություն ունի ողջ համաշխարհային քաղաքականության վրա:  Ռուսական բանակի գործողությունները, իրավիճակը ճակատներում, օպերատիվ իրավիճակը՝ այդ ամենից ամենաուղիղ կերպով շատ բան է կախված: Մասնավորապես, 2022 թվականի փետրվարից ԱՄՆ-ի, ԵՄ-ի և նրանց դաշնակիցների կողմից տեղի ունեցողի նկատմամբ վերաբերմունքը մեծ փոփոխությունների է ենթարկվել։ Այո, պատժամիջոցներ ու տնտեսական այլ սահմանափակումներ սկսել են մտցնել հատուկ գործողության առաջին օրվանից, և դրանից հետո այդ գործընթացը չի ընդհատվել։


Սակայն ի սկզբանե հրաժարվելով տրամադրել ծանր տեխնիկա առաջատար արևմտյան երկրները զգալիորեն սահմանափակ էին Կիևին զենքի մատակարարման հարցում։ Ամերիկացի ստրատեգները արևմտյան մամուլին տված հարցազրույցներում խոստովանել են, որ ի սկզբանե վախենում էին Ռուսաստանին գրգռելուց և սադրելուց։ Բայց ժամանակի ընթացքում, ասում են, Մոսկվան աննկատ կերպով վարժվեց նրան, որ Ուկրաինային մատակարարվող զենքի հոսքն անընդհատ ընդլայնվում է։ Եթե ​​սկզբում ԱՄՆ-ը, ԵՄ-ն և Բրիտանիան հիմնականում շարժական հակաօդային և հակատանկային համակարգեր էին ուղարկում Կիև, ապա այժմ Ուկրաինա են ուղարկվում ժամանակակից տանկերի, հրթիռային համակարգերի, հրետանու և դրանց համար նախատեսված զինամթերքի գնացքներ։ Վաշինգտոնն ու Բրյուսելը պաշտոնապես հայտարարում են Ռուսաստանին ռազմավարական պարտություն մատնելու իրենց նպատակի մասին։
Հիմա տեսնենք, թե ինչպես է արձագանքել մերձավոր արտերկիրը Ուկրաինայում տեղի ունեցողին։ Ընդ որում, մեծագույն հետաքրքրություն են ներկայացնում ոչ թե Ռուսաստանի տխրահռչակ հակառակորդները, ինչպիսիք են Բալթյան երկրները, այլ նրանց, ովքեր պաշտոնապես համարվում են Մոսկվայի «գործընկերներ»։


Հետխորհրդային ասիական բոլոր հանրապետություններից, թերևս, ամենապատկերավորը Ղազախստանի պահվածքն է։ Պատերազմի մեկնարկից որոշ ժամանակ անց այդ հետխորհրդային ասիական հանրապետության նախագահ Կասիմ-Ժոմարտ Տոկաևը Rossiya 24-ին տված հարցազրույցում հայտարարեց, որ Ղազախստանի իշխանությունները չեն պատրաստվում խախտել Ռուսաստանի դեմ արևմտյան երկրների կողմից սահմանված պատժամիջոցների ռեժիմը։ 


Միևնույն ժամանակ ըստ չհաստատված, բայց շատ բազմաթիվ տեղեկությունների, ղազախական բիզնեսը մեծ գումարներ է վաստակում հենց Ռուսաստան արգելված ապրանքների ներմուծմամբ։ Իր հերթին, իրենց արտաքին քաղաքականության մեջ Ղազախստանի իշխանությունները, մի կողմից, չեն քվեարկում Արևմուտքի կողմից ՄԱԿ-ի միջոցով առաջ քաշված հակառուսական բանաձևերի օգտին, մյուս կողմից շարունակում են աստիճանաբար զարգացնել հարաբերությունները Ռուսաստանի հակառակորդների հետ: Օրինակ, մարտի սկզբին ԱՄՆ այցով Աստանա էր ժամանել Պետդեպարտամենտի ղեկավար Էնթոնի Բլինկենը, ով ոչ միայն բանակցություններ է վարել Տոկաևի հետ, այլ նաև հանդիպում է ունեցել Ղազախստանի և Կենտրոնական Ասիայի չորս հանրապետությունների արտաքին գործերի նախարարների հետ։


Շատ ավելի հետաքրքիր գործընթացներ կարող ենք դիտարկել ղազախական հասարակության ներսում։ Նախ, Ղազախստանում գրեթե անհնար է հանրային աջակցություն հայտնել Հատուկ գործողության Ռուսաստանի գործողություններին, դրան կարող է հետևել ոչ միայն աշխատանքից ազատելը և վարչական ճնշումը, այլ նաև հանդիպումը տեղի նացիստական ​​ակտիվիստների հետ, ովքեր հետապնդում են իրենց հակառակորդներին և՛ համացանցում, և՛ իրական կյանքում: Արդյունքում նկատվում է հետևյալ իրավիճակը. արգելվում է ռուսամետ տրամադրություններ դրսևորել, իսկ հակառուսականը բացարձակապես ազատ է դրսևորվել։


Ինչ վերաբերում է տարածաշրջանի մյուս երկրներին, ընդհանուր առմամբ, նրանք փորձում են հեռու մնալ Ռուսաստանի և Արևմուտքի միջև հակամարտությունից, հետևելով, թե ինչ է կատարվում և փորձում են հասկանալ, թե ինչպես կարող են տեղավորվել աշխարհի այն կոնֆիգուրացիայի մեջ, որը կգա այդ ամենի ավարտից հետո: Փորձագետները վստահ են, որ այդ հանրապետությունների իշխանությունները, տեսնելով, թե ինչ է կատարվում պատերազմական գոտում, սկսել են կասկածել Ռուսաստանի հզորության վրա, և Կենտրոնական Ասիայում իր ազդեցությունը վերականգնելու համար Մոսկվան պետք է համոզիչ կերպով և սեփական պայմաններով ավարտի հակամարտությունը։


Վրաստանը, որը Միխեիլ Սաակաշվիլիի նախագահության օրոք տարածաշրջանում գլխավոր հակառուսական ֆորպոստն էր, Հատուկ գործողության մեկնարկից հետո չմիացավ հակառուսական պատժամիջոցներին և, չնայած Կիևի համառ պահանջներին, հրաժարվեց զենք ուղարկել Ուկրաինա և ցանկացած ագրեսիվ գործողություններ իրականացնել Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի դեմ: Միացյալ Նահանգները նախագահ Ջո Բայդենի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջեյք Սալիվանի միջոցով նախազգուշացրել է Վրաստանին հակառուսական պատժամիջոցների արևմտյան քաղաքականությանը լիարժեք հավատարմության անհրաժեշտության մասին։ Ռուսաստանի դեմ «կովկասյան ճակատի» բացումը, ԱՄՆ-ի կարծիքով, պետք է նպաստի Ուկրաինայի հաղթանակին:
Պաշտոնապես Ռուսաստանի գործընկեր համարվող Ադրբեջանը իրեն շատ ավելի հետաքրքիր է պահել։ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության և դրա հետ մեկտեղ Երևանի վրա ճնշումը շարունակելու նպատակով ադրբեջանցի զինյալները «բնապահպան ակտիվիստների» անվան տակ փակել են Լաչինի միջանցքը, որը կապում է ԼՂՀ-ն և Հայաստանը և հանդիսանում է ռուս խաղաղապահների պատասխանատվության տարածքը։  Ընդ որում, «ակտիվիստները» մշտապես սադրում են ռուս զինվորականներին և ցուցադրական կերպով իրենց տեր են ներկայացնում, նրանց պահանջները անընդհատ աճում և արմատականանում են: 


Եվ այն ինչ տեղի է ունենում ամենաուղղակիորեն ազդել է Ռուսաստանի ավանդական դաշնակից համարվող և իր մասնակցությամբ մի քանի ինտեգրացիոն ասոցիացիաների (ԵԱՏՄ, ՀԱՊԿ և այլն) անդամ Հայաստանի քաղաքականության վրա։ Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ասել է, որ ստեղծված իրավիճակում ռուսական ռազմական ներկայությունը վտանգ է ներկայացնում Հայաստանի համար։ Երևանը հրաժարվել է մասնակցել ՀԱՊԿ զորավարժություններին, երկիրը թաղվել է հակառուսական փողոցային գործողությունների մեջ: Փաշինյանն իր ելույթներից մեկում անդրադարձել է նաև ռուսական խաղաղապահ զորախումբը ՄԱԿ-ի հովանու ներքո գտնվող ստորաբաժանումներով փոխարինելու հնարավորությանը։


Միանգամայն ակնհայտ է, որ Բաքվի ագրեսիվ գործողությունները և Հայաստանի արևմտամետ իշխանությունների ներկայիս գիծը դժվար թե հնարավոր լիներ, եթե Ռուսաստանն ավելի համոզիչ գործեր Հատուկ գործողության շրջանակներում։ Ազգայնականներն ու պանթուրքիստները Ադրբեջանից, ռուսաֆոբները Հայաստանից և նրանց գործընկերները Ղազախստանից իրենց այդքան ազատ են պահում միայն այն պատճառով, որ նրանց ներսում աճում է վստահությունը Մոսկվայի թուլության նկատմամբ։


Դա վերաբերում է ոչ միայն Ռուսաստանի մերձավոր արտասահմանի պաշտոնական «գործընկերներին», այլ նաև  գործընկերներին այլ տարածաշրջաններում: Մասնավորապես, կարելի է ենթադրել, որ եթե Ռուսաստանը հաղթեր, ապա Սերբիան, որն այժմ հետևողականորեն կորցնում է դիրքերը ալբանացի ծայրահեղականների և նրանց արևմտյան հովանավորների հարձակման տակ, իրեն շատ ավելի վստահ կզգար։ Այո, և Ռուսաստանի բացահայտ թշնամիները, ամենայն հավանականությամբ, իրենց ավելի քաղաքավարի կպահեին, սկսած Էստոնիայից, որը հազիվ թե համարձակվեր սպառնալ արգելափակել ռուսական նավարկությունը Ֆիննական ծոցում, և վերջացրած Բրիտանիայով և ԱՄՆ-ով ամենայն հավանականությամբ, երեք անգամ կմտածեին նախքան Ուկրաինային նորագույն զենք տրամադրելը:


«Թույլերին ծեծի են ենթարկում» սկզբունքը դժվար թե երբևէ դադարի համաշխարհային քաղաքականությանը համապատասխան լինելուց։ Ըստ այդմ, եթե Ռուսաստանը ցանկանում է վերականգնել իր դիրքերը մերձավոր արտասահմանում, ապա նրանք պետք է անվերապահորեն վստահ լինեն Ռուսաստանի ուժերի նկատմամբ։

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը

www.1or.am

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Most Popular