ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ընդվզման գործողությունները չպետք է ինքնանպատակ, առավել ևս՝ ապարդյուն ու լինեն․ «Փաստ»

ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանը սանձազերծեց հերթական լայնածավալ ագրեսիան Արցախի ժողովրդի նկատմամբ՝ նպատակ ունենալով ավարտին հասցնել էթնիկ զտումների իր քաղաքականությունը։ Եվ Հայաստանը, որը մի ժամանակ Արցախի անվտանգության երաշխավորն էր, ընդամենը սովորական դիտողի դերում էր և չէր արձագանքում Արցախի նկատմամբ Ադրբեջանի կողմից իրագործվող հանցագործություններին։ Դրա փոխարեն Հայաստանի գործող իշխանությունները զբաղված են միայն ռուս խաղաղապահներին մեղադրելով, թե նրանք չեն կարողանում ապահովել արցախահայության անվտանգությունը։ Եվ զարմանալի չէ, որ ՀՀ իշխանությունների այսպիսի պահվածքը գնահատվեց Ադրբեջանի կողմից՝ Արցախի նկատմամբ գործողությունները միջազգային հանրության առաջ լեգիտիմացնելու տեսանկյունից։

Ալիևն անգամ հայտարարեց, թե Հայաստանն անսպասելիորեն քաղաքական կոմպետենտություն ցուցաբերեց, և իրենք դա գնահատում են: Ադրբեջանի արտգործնախարար Ջեյհուն Բայրամովն էլ ՄԱԿ-ի ամբիոնից մեջբերումներ էր անում Արցախի վերաբերյալ Փաշինյանի հայտարարությունից՝ ցույց տալու համար, թե Արցախում քաղաքացիական բնակչության շրջանում զանգվածային զոհերի մասին տեղեկությունները չեն համապատասխանում իրականությանը։ Մի կողմից՝ միայն իրենց իշխանության մասին մտածող ու իրենց աթոռներից կառչած Նիկոլ Փաշինյանի ու նրա իշխանության ոչ կոմպետենտ պահվածքն ու Արցախից հրաժարվելու քաղաքականությունը, մյուս կողմից էլ՝ միջազգային հանրության անհամարժեք արձագանքը Արցախում տեղի ունեցող հանցագործությունների հետ կապված բողոքի ալիքի բարձրացման պատճառ դարձան։

Սակայն նույնիսկ այս պարագայում ընդվզման գործողություններն առաջին հերթին աչքի ընկան իրենց մասնատվածությամբ և տարանջատվածությամբ։ Օրինակ՝ բողոքի դուրս եկած մարդկանց մի մասը հավաքվում է Հանրապետության հրապարակում՝ պահանջելով իշխանափոխություն, մարդկանց մյուս մասը՝ Ռուսաստանի դեսպանատան մոտ՝ բողոքելով Ռուսաստանի գործողություններից և մեղադրելով Հանրապետության հրապարակում հավաքվածներին։ Մյուս կողմից՝ Ազատության հրապարակում հավաքվածներն էլ մեղադրում էին Հանրապետության հրապարակում և ՌԴ դեսպանատան մոտ հավաքվածներին։ Եվ պարզ է, որ այս դեպքում խոսքը ոչ թե ապակենտրոն հավաքների, այլ տարանջատ գործողությունների մասին է։ Այնինչ, միմյանց մեղադրանքներ ներկայացնելը, տարանջատ գործողությունները միայն օգնում են Նիկոլ Փաշինյանին ու նրա՝ ավեր, մահ ու կորուստ բերող իշխանությանը, իսկ հակազդող ուժերը ջլատվում են։

Մյուս կողմից էլ՝ իշխանությունները շահագրգռված են, որ բողոքի գործողությունները միասնական ու հատկապես համակարգված չլինեն։ Այս առումով, իհարկե, կարևոր է, որ վերջապես համակարգվող մարմին ստեղծվեց՝ Ազգային կոմիտեի տեսքով։ Բայց պետք է նկատի ունենալ մի կարևոր հանգամանք, որ գործողությունները պետք է լինեն մանրամասն կշռադատված ու խելամիտ, որպեսզի հնարավոր լինի պահպանել, այլ ոչ թե պարպել գեներացված էներգիան՝ ցույց տալու համար, որ սա ոչ միայն իշխանափոխության, այլ առաջին հերթին հայրենիքի հարց է։ Ու այս խնդրում պետք է շատ զգույշ լինել. եթե նորից պետք է հասարակությունն իր էներգիան պարպի, գնա ու ավելի խորը հիասթափության մեջ հայտնվի, ապա պարզ է, որ այս ամենը լավ տեղ չի տանելու։ Մյուս կողմից էլ՝ չպետք է ուժերը վատնել այնպիսի ուղղություններով, որոնք արդյունք չեն ունենալու։ Այսինքն, ձեռնարկվող գործողությունները չպետք է ինքնանպատակ լինեն։

Հարկավոր է, որ ընդդիմության քայլերը միտված լինեն կոնկրետ չափելի արդյունքների հասնելուն, երբ գործողությունները համակարգող մարմինը իրավիճակից դուրս գալու կոնկրետ ելքեր կառաջարկի։ Օրինակ՝ խոսք եղավ նաև Նիկոլ Փաշինյանին անվստահություն հայտնելու՝ իմփիչմենթի գործընթաց սկսելու մասին։ Իրականում այս հարցում պետք է գործել «հազար չափել, մեկ կտրել» սկզբունքով՝ հաշվի առնելով դրա հնարավոր հետևանքները։ Ի վերջո, այստեղ առկա են օրենսդրության նրբություններ։ Սահմանադրության 115-րդ հոդվածում նշված է, որ վարչապետին անվստահություն հայտնելու մասին Ազգային ժողովի որոշման նախագիծ կարող է ներկայացնել պատգամավորների ընդհանուր թվի առնվազն մեկ երրորդը միայն այն դեպքում, եթե որոշման նախագծով միաժամանակ առաջարկվում է նոր վարչապետի թեկնածու:

Այսինքն, նախ պետք է անհրաժեշտ քանակությամբ պատգամավորների ստորագրություններ հավաքվեն, դրան զուգահեռ պետք է ներկայացվի վարչապետի այնպիսի թեկնածուի, որը լայն ընդունելություն կգտնի հանրության կողմից, ինչն էլ լրացուցիչ լեգիտիմություն կհաղորդի խորհրդարանական ընդդիմության գործողություններին։ Սրան գումարած՝ անվստահություն հայտնելու համար անհրաժեշտ քանակի քվեներ խորհրդարանում ընդդիմությունը չունի, մեծամասնությունը քպական «նիկոլներ» են, կամ, ինչպես նրանցից մեկն ասաց ժամանակին, «ուսապարկեր»: Վերջապես, գործընթացը սկսելուց առաջ պետք է նաև ի նկատի ունենալ, որ եթե վարչապետին անվստահություն հայտնելու մասին Ազգային ժողովի որոշման նախագիծը չի ընդունվում, ապա նման նախագիծ կարող է ներկայացվել ոչ շուտ, քան 6 ամիս հետո:

Բացի այդ, պետք է հաշվի առնել նաև այն հանգամանքը, որ իշխանությունները կարող են արտակարգ դրություն մտցնել, քանի որ արտակարգ կամ ռազմական դրության ժամանակ վարչապետին անվստահություն հայտնելու մասին Ազգային ժողովի որոշման նախագիծ չի կարող ներկայացվել կամ քննարկվել: Մի խոսքով, ցանկացած քայլ պետք է լինի կշռադատված, չափված-ձևված, առավել ևս հաշվի առնելով, որ Նիկոլ Փաշինյանն ուղղակիորեն հրահանգեց ոստիկանությանը՝ դիմել ծայրահեղ վայրագությունների, ընդհուպ արյուն թափել, իսկ իրավապահ մյուս մարմիններին՝ անվերապահ ծառայել ոչ թե երկրին ու պետությանը, այլ իրեն՝ քրեական վարույթներ հարուցելով ընդդիմադիրների նկատմամբ, ինչը և, ի դեպ, անում են այս օրերին:

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Most Popular