ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Արևելագետ. Ռազմական հատուկ գործողության ընթացքը կազդի Լեռնային Ղարաբաղի ճակատագրի վրա

ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Pravda.ru–ն գրում է, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ հակամարտությունը կրկին սրվել է: Արդյո՞ք էսկալացիան կհանգեցնի ռազմական գործողությունների, ինչու՞ Երևանն ու Վաշինգտոնը համատեղ զորավարժություններ կազմակերպեցին Հայաստանում, Թուրքիան կգնա՞ ԱՄՆ-ի դեմ: Այդ ամենի մասին Pravda.Ru-ն զրուցել է Արևելագիտության ինստիտուտի արաբական և իսլամական հետազոտությունների կենտրոնի առաջատար գիտաշխատող, պատմական գիտությունների դոկտոր Բորիս Դոլգովի հետ:

- Բորիս Վասիլևիչ, ի՞նչ է այժմ կատարվում Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև։

- Մենք նկատում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի հարաբերությունների վատթարացում։ Հայ-ադրբեջանական հակամարտությունը Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ գոյություն չուներ միայն այն ժամանակ, երբ երկու երկրներն էլ Խորհրդային Միության կազմում էին։ Բոլոր այն խնդիրները, որոնք այժմ ունի Ռուսաստանը` ԽՍՀՄ փլուզման արդյունք են։ Չեմ կարծում, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ռազմական գործողությունները կվերսկսվեն, քանի որ Ռուսաստանից բացի այստեղ արդեն կան այլ մասնակիցներ։ Մասնավորապես, Հայաստանը որոշել է զորավարժություններ անցկացնել ԱՄՆ-ի հետ իր տարածքում։ Պետությունները ցանկանում են մեծացնել իրենց ազդեցությունը Հարավային Կովկասում, դա նաև ճնշում է Ռուսաստանի վրա։ Թե որքանով դա արդյունավետ կլինի հայ-ադրբեջանական հակամարտության առնչությամբ, ցույց կտա ժամանակը։

Բաքուն հույսը դրել է Անկարայի վրա: Հիշեցնեմ, որ Թուրքիայի և Ադրբեջանի կարգախոսն է «Երկու պետություն՝ մեկ ժողովուրդ»։ Սակայն Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի անդամ է: ԱՄՆ-ը ՆԱՏՕ-ի առաջատար երկիրն է, իսկ թուրքական բանակը ՆԱՏՕ-ի ամենակարող երկրորդ բանակն է։ Այսպիսով, մենք տեսնում ենք ՆԱՏՕ-ի ակնհայտ մուտքը Հարավային Կովկաս, և դա բացասական պահ է Ռուսաստանի համար։ Այժմ ԱՄՆ-ի շահերից չի բխում Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև զինված հակամարտության բռնկումը։ Եթե ​​Թուրքիան նախկինում կանխատեսում էր նման հակամարտություն և դրանում աջակցում Ադրբեջանին, ապա այժմ Անկարան նույնպես չի նպաստի պատերազմի բռնկմանը։ Մենք Թուրքիայի հետ երկիմաստ հարաբերություններ ունենք: Նա զարգացնում է տնտեսական հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ, և կան շփումներ ամենաբարձր մակարդակով։ Բայց Թուրքիան միշտ Էրդողանի օրոք առաջ է մղում միայն իր շահերը հաճախ անտեսելով այնպիսի գործընկերների շահերը, ինչպիսին է Ռուսաստանը։

–Սակայն Թուրքիան կարող է նաև անտեսել ԱՄՆ-ի շահերը։

–Չեմ կարծում, որ Թուրքիան անտեսի ԱՄՆ-ին և Ադրբեջանին մղի դեպի զինված հակամարտություն, դա չի բխում Անկարայի շահերից։ Եթե ​​ռազմական հակամարտություն սկսվի, ապա, բնականաբար, դրան պետք է արձագանքի ԱՄՆ-ը, քանի որ Հայաստանի և ԱՄՆ-ի համատեղ զորավարժություններ են տեղի ունենում։ Թուրքիայի ղեկավարությունն այնքան էլ անխոհեմ չէ: Հայաստանի շարժումը դեպի ԱՄՆ և նրանց համատեղ զորավարժությունները կարելի է դասակարգել որպես այն փաստ, որ ԱՄՆ-ն էր, որ կանխեց նոր հակամարտության բռնկումը։ Այսպիսով, ԱՄՆ-ը, Արևմուտքը և ՆԱՏՕ-ն գալիս են Հարավային Կովկաս։ Դա ամենակարևորն է:

– Երբ Պուտինին հարցրին, թե ինչ դիրքորոշում ունի Ռուսաստանը Լեռնային Ղարաբաղի հարցում, նա պատասխանեց, որ Ռուսաստանը ոչինչ չի կարող անել, քանի որ Հայաստանը ճանաչել է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը, այսինքն ընդունել է, որ Լեռնային Ղարաբաղը Ադրբեջանի կազմում է: Ստացվում է, որ, երբ 2025 թվականի 2020 թվականի պայմանագիրը ավարտվի, խաղաղապահները դուրս կգան այնտեղից, և մենք կմնանք ոչնչո՞վ։

— Ռուսաստանը հայտնվել է երկիմաստ վիճակում, քանի որ փորձում է բարեկամական հարաբերություններ ունենալ և՛ Հայաստանի, և՛ Ադրբեջանի հետ։ Ի վերջո, երկու երկրներն էլ, նախկինում խորհրդային հանրապետություններ են եղել Խորհրդային Միության կազմում։ Սա Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականության մի մասն է՝ ընկերանալ բոլորի հետ։ Բայց, ավաղ, իրականում այդպես չի ստացվում։ Դա այժմ հաստատվում է հակամարտությամբ։

Թուրքիան լիովին աջակցում է Ադրբեջանին, իսկ Ռուսաստանը 100 տոկոսով նույն կերպ չի աջակցում Հայաստանին։ Բնականաբար, Երևանը փորձում է գտնել մեկ այլ ուժեղ, մեծ երկիր, որը կպաշտպանի Հայաստանի շահերը։ Քաղաքականության մեջ, ինչպես կյանքում, ուժն է հարգվում և հաշվի է առնվում՝ ռազմական, տնտեսական, քաղաքական և դիվանագիտական ուժը: Ես շփվում եմ արաբական լրատվամիջոցների հետ, և այնտեղ քննարկումների ժամանակ միշտ հարց է ծագում Ուկրաինայում Ռուսաստանի և Արևմուտքի միջև հակամարտության մասին։ Բոլոր արաբական երկրները սպասողական վերաբերմունք ունեն: Նրանք ակնկալում են, որ Ռուսաստանը ուժ կցուցաբերի և կասի իր ծանրակշիռ խոսքը, և Հատուկ ռազմական գործողությունում հզոր առաջընթաց կլինի։ Բայց դա դեռ չկա։ Երբ հակամարտությունները, այդ թվում ուկրաինականը, որոշ չափով սառում են, կամ չկան վառ հաջողություններ, դա էապես ազդում է վերաբերմունքի վրա։

— Այսինքն շատ հարցեր կախված կլինե՞ն Ուկրաինայում Հատուկ ռազմական գործողություններից, այդ թվում նա՞և իրավիճակը Հարավային Կովկասում։

- Բացարձակապես ճիշտ է:

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը

www.1or.am 

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Most Popular