ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


«Զանգեզուրի միջանցք. ինչպես է Արևմուտքը փորձում մեկուսացնել Ռուսաստանին հարավից»

ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Absatz.media-ն գրում է, որ հոկտեմբերի 5-ին նախատեսվում է Թուրքիայի, Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների հանդիպումը։ Այն տեղի կունենա Իսպանիայի Գրանադա քաղաքում, որտեղ այդ օրերին կանցկացվի եվրոպական քաղաքական հանրության գագաթնաժողովը։ Պաշտոնապես քննարկվելու են Ղարաբաղի շուրջ  պայմանավորվածությունները, ոչ պաշտոնապես արտատարածքային միջանցք, որը կապելու է Ադրբեջանի արևմտյան շրջանները Նախիջևանի և Թուրքիայի հետ։

Ինչու՞ է այդ նախագիծը անշահավետ Ռուսաստանի համար:

Հայաստանի նախագահ, Արևմուտքի հովանավորյալ և Սորոսի խնամակալ Նիկոլ Փաշինյանն արագորեն վաճառում է իրեն վստահված երկրի ինքնիշխանությունը։ Հաջորդ արտադրանքը, որը նա կդնի վաճառասեղանից, կլինի Զանգեզուրի միջանցքը, որը կկապի Ադրբեջանն իր էքսկլավի՝ Նախիջևանի և ուղղակիորեն հարևան Թուրքիայի հետ։ Միջանցքը անցնելու է Հայաստանի սահմանով և դառնալու է արտատարածքային, այսինքն իրավաբանորեն չի պատկանելու երկրներից որևէ մեկին։

«Հայաստանը կստանա միայն անվտանգության երաշխիքներ Ադրբեջանից Նախիջևան արտատարածքային միջանցքի դիմաց։ Ադրբեջանը շահեց այն ամենը, ինչ ուզում էր, և այդ հաղթանակը Ռուսաստանի դեմ էր։ Ընդ որում, նա դա արել է իր կողքին ունենալով Նիկոլ Փաշինյանին։ Փաշինյանը Ադրբեջանի հերոսն է: Նա  Ադրբեջանի համար ավելին է արել, քան Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը,- absatz.media-ին ասել է Նոր հասարակության ինստիտուտի Քաղաքական տնտեսական հետազոտությունների կենտրոնի ղեկավար Վասիլի Կոլտաշովը,- սկզբում խոսվում էր երկու միջանցքների՝ Լաչինի (Հայաստան - Լեռնային Ղարաբաղ) և Զանգեզուրի (Թուրքիա - Նախիջևան - Ադրբեջան - Ռուսաստան) կառուցման մասին։ Ռուս խաղաղապահները երկուսի վրա էլ պետք է վերահսկեին անարգել հաղորդակցությունը։ Սակայն Լաչինի միջանցքն այլևս գոյություն չունի, և այն, թե արդյո՞ք Զանգեզուրի միջանցքը հասանելի կլինի Ռուսաստան՝ մեծ հարց է։ Առաջիկա հանդիպման հայտարարություններում Ռուսաստանը նշված չէ։ Հայաստանի կողմից ինքնիշխանության կորստի կողմնակի արդյունքը մեր երկրի վտարումն է Անդրկովկասից։ Ռուսաստանը կորցնում է ազդեցությունը նախկին խորհրդային հանրապետություններում»:

«Եվ հետո մենք հիշում ենք Ղազախստանի տարօրինակ օրենքը տարածքային պաշտպանության մասին։ Նա իբր դեմ է ուզբեկներին, որոնք եթե ինչ-որ բան պատահի, կներխուժեն Ղազախստանի տարածք։ Բայց բոլորն էլ հասկանում են, որ դա արևմուտքին ուղղված նշան է Ռուսաստանի հետ մեծ պատերազմի նախապատրաստվելու համար»,- շարունակել է Վասիլի Կոլտաշովը։

Զանգեզուրի միջանցքը մի նախագծից, որը որոշակի պայմաններում կարող էր ձեռնտու լինել Ռուսաստանին, վերածվում է սպառնալիքի, այդ թվում տնտեսական։ Բացի տրանսպորտային կապերից (ճանապարհային և երկաթուղային), երթուղին կարող է ներառել գազային և նավթային հաղորդակցություններ:

«Արդեն պատրաստվել է Հայաստանի տարածքով տարանցիկ նավթամուղի անցման մասին համաձայնագրի նախագիծը, որով Ղազախստանը պատրաստ է մղել իր նավթը։ Պայմանագիր է նախապատրաստվում նաև Հայաստանով գազային միջանցքի մասին, որն անհեռանկարային կդարձնի «Թուրքական հոսք-1»-ը (ըստ էության ռուսական), էլ չխոսենք «Թուրքական հոսք 2»-ի մասին։ Մի թե՞ դա է պատճառը, որ թուրքերը շատ խրթին են Ռուսաստանի հետ գազային հանգույցի շուրջ բանակցություններում,- իր հեռագրային ալիքում գրում է Ազգային հետազոտությունների ինստիտուտի պրոֆեսոր և Ստոլիպին ակումբի նախագահ Եվգենի Կոգանը,- իհարկե, նավթի և գազի մատակարարումը հարավային միջանցքով կլինի ավելի դժվար՝ հաշվի առնելով լեռնային տեղանքը, և ավելի թանկ, քան Սև ծովի հատակով անցկացված խողովակաշարով։ Այնուամենայնիվ, Արևմուտքը, խեղդվելով իր հակառուսական հիստերիայի մեջ, կարող է համաձայնվել դրան։ Հայաստանը դրանից ոչինչ չի ստանա, Ադրբեջանը փող է ստանալու տարանցման համար»:

Կոլտաշովի խոսքով Անդրկովկասում տիրող իրավիճակը սպառնում է խզել հարաբերությունները դաշնակիցների հետ։ Խոսքն առաջին հերթին Իրանի մասին է։ «Տհաճ իրավիճակ է ստեղծվել Ռուսաստանի և Իրանի համար: ՆԱՏՕ-ն ընկել է երկուսի մեջտեղը: Ի՞նչ է անելու նա։ Իհարկե, փորձելու է մեծացնել ազդեցությունը Կենտրոնական Ասիայի վրա։ Լուրջ խնդիր է առաջանում Ռուսաստանի և Իրանի միջև Կասպից ծովով հաղորդակցության համար։ Ցանկացած տարանցում Ադրբեջանի պատանդն է լինելու: Ստեղծվել է մի իրավիճակ, երբ Արևմուտքը կարող է ինչ-որ պահի կտրել հաղորդակցության այդ գիծը։ Դա շատ լուրջ սպառնալիք է տնտեսության համար»,- կարծիք է հայտնել փորձագետը։

Երեք երկրների ղեկավարների հանդիպումը Եվրամիության հեռավոր երկրում պատահական չէ, դա ևս մեկ վկայություն է առ այն, թե ում շահերն են պաշտպանվում տարածաշրջանում։ «Այնուհետև Արևմուտքը կառաջարկի միասնական համակարգ՝ միջանցք Հայաստանով և Ադրբեջանով։ Դա նրան հնարավորություն կտա մուտք գործել Կենտրոնական Ասիա, որտեղ նա վաղուց էր ցանկանում հասնել և որի վրա ցանկանում է ազդել: Եվ հետո Կենտրոնական Ասիայից ռեսուրսների մատակարարում։ Ադրբեջանն իր հերթին հասկանում է, որ Ռուսաստանը դուրս է մղվել ԵՄ շուկայից։ Ադրբեջանի համար սա տարածաշրջանային իմպերիալիստ դառնալու շանս է»,- նշել է փորձագետը։

Արևմուտքը գործեց խորամանկ ու հստակ: Նա զինեց ու պատրաստեց Ադրբեջանին ու վերահսկողության տակ վերցրեց Հայաստանը։ Մնացածը տեխնոլոգիայի խնդիրն է: Լեռնային Ղարաբաղը Երևանն արդեն կորցրել է և պատրաստվում է կորցնել ցանկացած տնտեսական ազատություն: Եթե ​​Ադրբեջանն ու Թուրքիան ստեղծեն Զանգեզուրի միջանցքը (իսկ այդ հարցն արդեն գործնականում լուծված է), Հայաստանը կարող է մեկուսացվել Արևմուտքի ձեռքի մի շարժումով։ Դա նշանակում է, որ եթե նույնիսկ Փաշինյանի փոխարեն գա ազգային կողմնորոշում ունեցող առաջնորդ, նրան հեշտությամբ կարելի է վերահսկել։ Ամեն ինչ արևմտյան «ժողովրդավարության» լավագույն ավանդույթների մեջ է։ Հայաստանը դեռ ժամանակ ունի պետականությունը պահպանելու համար, բայց դա շատ ու շատ դժվար կլինի:

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը

www.1or.am 

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Most Popular