ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (03 նոյեմբեր)
ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸՈՐՈՇ ՏՈՆԵՐ-Պանամա՝ Անկախության օր, Դոմինիկա՝ Անկախության օր, Միկրոնեզիայի դաշնային նահանգներ՝ Անկախության օր, Մալդիվներ՝ Հաղթանակի օր։
ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ
1914-Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ կովկասյան ճակատում ռուսները գրավել են Բայազետը:
1901- հայդուկները հասել են Առաքելոց վանք, նրանց են միացել նաև երկու տասնյակ զինված գյուղացիներ, և միացյալ ուժերով նրանք ձեռնամուխ են եղել վանքի ամրացման աշխատանքներին:
1921- Երևանում բացվել է բժշկական դպրոց, որը 1922 թվականին վեր է ածվել Երևանի պետական համալսարանի բժշկական ֆակուլտետի, որի առաջին դեկանն է դարձել Սպանդրարատ Կամսարականը։
1972 - Երևանում բացվել է Գաբրիել Սունդուկյանի հուշարձանը։
1976– տեղի է ունեցել Երևանի Սուրբ Սարգիս եկեղեցու օծման հանդիսավոր արարողությունը։
1977 –ծնվել է ամերիկացի հայազգի ֆոտոլրագրող Սկաուտ Թուֆանկջյանը։
1978 –ծնվել է հայազգի շախմատիստ Սերգեյ Մովսիսյանը։
1980-վախճանվել է հայ թատերագետ, գրականագետ և արվեստաբան Սարգիս Մելիքսեթյանը։
1997– վախճանվել է նշանավոր պետական և քաղաքական գործիչ Աշոտ Նավասարդյանը։
2004-Հայաստանի կառավարության արտահերթ նիստում հաստատվել է «ԱրմենՏել»-ի թիվ 60 լիցենզիայի նոր տարբերակը, որով այդ ընկերությունը զրկվել է բջջային կապի ոլորտում մենաշնորհից՝ փոխարենը պահպանելով ինտերնետ կապի և IP հեռախոսակապի մենաշնորհը: Նաև որոշվել է թույլատրել երկրորդ օպերատորի մուտքը և լիցենզիա տրամադրել «Ղ-Թելեկոմ» ընկերությանը։
2006-բջջային կապի ռուսաստանյան օպերատոր «ՎիմպելԿոմ» ընկերությունը հայտարարել է, որ պատրաստ է հունական OTE ընկերությունից 490 միլիոն դոլարով գնել «ԱրմենՏել»-ի բաժնետոմսերի 90 տոկոսը:
2007- Վախճանվել է ռադիոֆիզիկոս, հասարակական և պետական գործիչ Ռաֆայել Ղազարյանը։
-վախճանվել է կինոօպերատոր Ալբերտ Յավուրյանը։
2010- վերաբացվել է Գարեգին Նժդեհի՝ այսպես կոչված «Վստրեչի» ուղետար կամուրջը։
2015-Տուլայի տարածաշրջանում վթարի է ենթարկվել Մոսկվա-Երևան երթուղային ավտոբուսը, որի արդյունքում զոհվել է 8 և վիրավորվել 43 ՀՀ քաղաքացի:
2018-Միքայել Մինասյանը հետ է կանչվել Սուրբ Աթոռում Հայաստանի դեսպանի պաշտոնից։
2019- ավանդական լայֆով եթեր է դուրս եկել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, և մանրամասն ցուցադրել կառավարական ամառանոցն ու շրջակայքը, նաև մանրամասնել, որ նորոգման համար ծախսվել է ոչ թե 2 միլիոն, այլ տասնապատիկ պակաս՝ 200 հազար դոլար։
ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ
39 –ծնվել էհռոմեացի պոետ Մարկուս Աննեուս Լուկանոսը։
361 –վախճանվել է Բյուզանդիայի կայսր Կոստանդիոս 2-րդը։
1493 - Քրիստափոր Կոլումբոսն առաջին անգամ տեսել է Դոմինիկա կղզին։
1500 –ծնվել է իտալացի քանդակագործ Բենվենուտո Չելինին։
1592 - Մեքսիկայում հիմնադրվել է Սան- Լուիս-Պոթոս քաղաքը։
1604 –ծնվել է օսմանյան սուլթան Օսման 2-րդը։
1783 - Լոնդոնում վերջին անգամ իրականացվում է կախաղանահանում, կախաղան է բարձրացվել Ջոն Օսթերը։
1793 —մահապատժի է ենթարկվել ֆրանսիացի գրող, լրագրող և քաղաքական գործիչ Օլիմպիա դե Գուժը։
1882– ծնվել է բելառուս նշանավոր գրող, բելառուս գրականության հիմնադիրներից ու դասականներից մեկը հանդիսացող Յակուբ Կոլասը։
1887 –ծնվել է ռուս և սովետական գրող Սամուիլ Մարշակը։
1888- Սանկտ-Պետերբուրգում առաջին անգամ կատարվել է Նիկոլայ Ռիմսկի-Կորսակովի «Շախերիզադե» սիմֆոնիկ սյուիտը։
1897 — Բեռլինում Դավիթ Շվարցի ստեղծած ամբողջամետաղական «Մետալբալլոն» դիրիժաբլի թռիչքն ավարտվել է նրա ջախջախմամբ շարժիչի խափանման պատճառով։
1901 –ծնվել է ֆրանսիացի գրող և արվեստաբան Անդրե Մալրոն։
1903 —վախենալով, որ ԱՄՆ-ը ջրանցք կառուցելու նպատակով կընտրի այլ վայր, եթե Կոլումբիան շարունակի չվավերացնել «պանամայի ջրանցքի տարածքի մասին համաձայնագիրը» պանամացի անջատողականներն ԱՄՆ-ի ռազմական աջակցությամբ հայտարարել են Պանամայի անկախությունը Կոլումբիայից։
1905 —վերականգնվել է Ֆինլանդիայի ինքնիշխանությունը։
1906– Բեռլինում Միջազգային Ռադիոտելեգրաֆային կոնվենցիայով «SOS» հաղորդագրությունն ընդունվել է որպես օգնության միասնական ազդանշան։
1907 —ֆրանսիայում առաջին թռիչքն է իրականացրել աշխարհում առաջին ուղղաթիռը։
1914- վախճանվել է ավստրիացի բանաստեղծ Գեորգ Թրակլը։
1918 - Լեհաստանն հռչակել է իր անկախությունը Ռուսաստանից։
1928 – Թուրքիան Արաբական այբուբենից անցել է Լատինականին։
1940- Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ բրիտանական զորքերը Կրետե կղզում գրավում են Սուդա Բեյը։
1941 -Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Կիևում գերմանական օկուպացիոն զորքերն իրականացրել են պայթյուններ, ավերվել են Ուսպենսկի տաճարը և այլ շենքեր։
1944-ճապոնացիներն ԱՄՆ-ի վրա գրոհի ժամանակ առաջին անգամ օգտագործել են միջմայրցամաքային ռմբակոծիչ աէրոստատներ։
1954– վախճանվել է ֆրանսիացի մեծ նկարիչ Անրի Մատիսը։
1954 —Ճապոնիայում առաջին անգամ էկրաններին հայտնվել է «Գոդզիլան»։
1969- ԱՄՆ-ի նախագահ Ռիչարդ Նիքսոնը խոստացել է դուրս բերել բոլոր ցամաքային զորամասերը հարավային Վիետնամից։
1978– Դոմինիկան անկախացել է Միացյալ Թագավորությունից։
2003- վախճանվել է խորհրդային նշանավոր բանաստեղծ և հասարակական գործիչ, Դաղստանի ԻԽՍՀ ազգային բանաստեղծ Ռասուլ Համզաթովը։
2010 —վախճանվել է խորհրդային և ռուսական քաղաքական գործիչ Վիկտոր Չերնոմիրդինը։
Կ. Խաչիկյան