ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Հայաստանը գտել է, թե ումով փոխարինի Ռուսաստանին անվտանգության ոլորտում

ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Ng.ru-ն գրում է, որ  հոկտեմբերի 23-ին Փարիզը և Երևանը պայմանագիր են կնքել Երևանի կողմից ֆրանսիական արտադրողներից զենք գնելու վերաբերյալ։ Ֆրանսիայի պաշտպանության նախարարության ղեկավար Սեբաստյան Լեկորնուի խոսքով, մատակարարումները կօգնեն Հայաստանին պաշտպանել իր օդային տարածքը։

Կովկասի ինստիտուտի ղեկավար Ալեքսանդր Իսկանդարյանը կարծում է, որ քանի որ Ռուսաստանը դադարեցրել է զենք վաճառել Հայաստանին, իսկ Ադրբեջանը շարունակում է իր վերազինումը, Երևանն այլ ելք չունի, քան մատակարարումների նոր աղբյուրներ փնտրել։ «Այս գործընթացը մեկ գիշերվա ընթացքում չի եղել: Ռուսական մատակարարումները սկսել են նվազել 2020 թվականի պատերազմից հետո և ամբողջությամբ դադարեցվել Ուկրաինայի մարտերի ֆոնին։ Այժմ Երևանը հույս ունի փոխարինել գնումները Ֆրանսիայի և Հնդկաստանի օգնությամբ, քանի որ ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, անվտանգության ապահովման թեման շատ արդիական է դարձել»,- պարզաբանել է փորձագետը։

Միաժամանակ Իսկանդարյանը չի համարում, որ ֆրանսիական զենքի գնումը կազդի Ռուսաստանի հետ Հայաստանի հարաբերությունների վրա։ Նրա խոսքով հարաբերությունները արդեն ճգնաժամի մեջ են, բայց ավելի վատ չեն դառնա։ «Երևանը զենք է գնում այլ երկրներից ոչ թե այն պատճառով, որ ցանկանում է վիրավորել Մոսկվային, այլ այն պատճառով, որ Ռուսաստանը դրա հնարավորությունը չունի»,- ընդգծել է Կովկասի ինստիտուտի ղեկավարը։

Հիշեցնենք, որ 2022 թվականին հայտնի դարձավ, որ Հայաստանը Հնդկաստանից զենք և զինամթերք է գնել ավելի քան 244,7 միլիոն դոլար ընդհանուր գումարով, այդ թվում Երևանը գնել է «Պինակա» հրթիռային համակարգեր։ 2023 թվականի հունվարին հնդկական լրատվամիջոցները հայտնել էին, որ Հայաստանի իշխանությունները պատրաստվում են փոխարինել խորհրդային S-125 Pechora զենիթահրթիռային համակարգերը հնդկական MRASM-ով։ Բացի այդ, տեղեկություններ կային ATAGS ինքնագնաց հաուբիցների գնման մասին։ Ամերիկյան Forbes ամսագիրը նաև գրել է, որ Հայաստանը պատրաստվում է 2019 թվականին Ռուսաստանից գնված չորս Սու-30 ՍՄ կործանիչներ ուղարկել Հնդկաստան դրանք արդիականացնելու և ժամանակակից հրթիռներով զինելու համար։ Ինչ վերաբերում է Ֆրանսիային, ապա Փարիզը որոշել է ուժեղացնել իր ազդեցությունը Հայաստանի վրա այն բանից հետո, երբ ավելի քան 100 հազար հայեր ստիպված են եղել լքել Լեռնային Ղարաբաղը։ Մասնավորապես, ԵՄ ղեկավարը որոշել է իր հյուպատոսությունը բացել հանրապետության Սյունիքի մարզում։ Այնուամենայնիվ, վերջին մի քանի տարիների ընթացքում, մի քանի ամիս ընդմիջումներով, և՛ Փարիզի, և՛ Երևանի ներկայացուցիչները պարբերաբար հայտարարել են անվտանգության ոլորտում համագործակցությունն ընդլայնելու իրենց ցանկության մասին։

Ռազմավարությունների և տեխնոլոգիաների վերլուծության կենտրոնի տնօրեն Ռուսլան Պուխովը կարծում է, որ միշտ չէ, որ մարդիկ զենք են գնում դրանով կռվելու համար։ «Հաճախ նրանք դա անում են, որպեսզի դրանով գնեն որևէ մեկի բարեհաճությունը կամ անվտանգության երաշխիքը։ Այսինքն դուք գնում եք ինչ-որ մեկի զենքը, այնուհետև սպասում եք, որ նա կգա ձեզ օգնության։ Օրինակ՝ Սաուդյան Արաբիան այդ պատճառով է զենք գնում ԱՄՆ-ից»,- ասել է փորձագետը։ Խոսելով կոնկրետ ֆրանսիական զենքի մասին Պուխովն ընդգծել է, որ դրանք ամենաթանկ ու քմահաճներից են։ Այն պետք է ուղեկցվի նաև Ֆրանսիայում վերապատրաստված անձնակազմով: Չնայած դրան, նա տրամաբանական է համարում զենք մատակարարի ընտրությունը՝ Հայաստանի իշխանությունների արևմտյան երկրների հետ սիրախաղի տեսանկյունից։ Միաժամանակ, Պուխովը կարծում է, որ Երևանի համար բավական դժվար կլինի համատեղել աշխարհի տարբեր ծայրերից գնված զենքերը մեկ անվտանգության համակարգում։ Օրինակ, Ուկրաինային հաջողվում է գլուխ հանել այդ խնդրից միայն ֆինանսական ու ռազմական անսպառ աջակցության շնորհիվ։ Պուխովն ասում է, որ Կիևը պարզապես փչացած նմուշները նետում է աղբարկղը իրականում չփորձելով դրանք վերանորոգել։

Հատկանշական է այն, որ արևմտյան լրատվամիջոցները բազմիցս են հայտնել, որ Եվրոպան գրեթե սպառել է այն զենքը, որը կարելի է տալ Ուկրաինա, բայց Ֆրանսիան դեռևս ինչ-որ բան ունի Հայաստանի համար։ «Հայտնի է, որ Կիևը ֆրանսիացիներից և իտալացիներից խնդրել է առաջադեմ «Մամբա» հակաօդային պաշտպանության համակարգեր, բայց նրանք ասել են, որ դրանցից չունեն, - հիշեցրել է ռազմական փորձագետ, ՀՕՊ ուժերի պատմության թանգարանի տնօրեն Յուրի Կնուտովը,- եթե ​​Փարիզը հիմա զինի Երևանին դրանցով, ապա դիվանագիտական ​​սկանդալ կլինի։ Բայց ընդհանուր առմամբ, հայերը վաղեմի բարեկամական հարաբերություններ ունեն Ֆրանսիայի հետ։ Ի պատիվ դրա ֆրանսիացիները կարող են նրանց տալ իրենց հին համալիրներից, իսկ իրենց համար նորը ստեղծեն»։

Ճիշտ է, Կնուտովը պնդում է, որ սկզբունքորեն Հայաստանը կարող է ընդհանրապես առանց զենք գնելու  ամբողջությամբ ապավինել Գյումրիի ռուսական ռազմակայանին։ Միևնույն ժամանակ կազատվեն միլիոնավոր դոլարներ, որոնք  կներդրվեն տնտեսության զարգացման և Լեռնային Ղարաբաղից փախստականներին օգնելու համար։ Բայց դա անելու համար նրանք ստիպված կլինեն վերանայել երկրի արտաքին քաղաքականությունը և հրաժարվել հակառուսական հարձակումներից։

Ռազմական փորձագետ Վասիլի Դանդիկինը համաձայն է դրան և հավելել է, որ Ֆրանսիայի օգնությունը կարող է սադրել Ադրբեջանին հակամարտության սրման։ «Չեմ կարծում, որ այդ դեպքում ֆրանսիացիները կհամաձայնեն կռվել հանուն Երևանի, իսկ վաճառված զենքն առանձնապես չի օգնի»,- ասել է նա։ Դանդիկինի խոսքով, Փարիզը Հայաստանի հետ հարաբերությունները խորացնելով փորձում է բարելավել իր միջազգային իմիջը Նիգերից զորքերը դուրս բերելու որոշումից և Ավստրալիային սուզանավերի վաճառքի գործարքի ձախողումից հետո։ Միաժամանակ ֆրանսիացիներին այնքան էլ չի հետաքրքրում Հարավային Կովկասի անվտանգության իրավիճակը։

Մինչդեռ Ադրբեջանն իսկապես զգուշանում է Ֆրանսիայի և Հայաստանի միջև ռազմական համագործակցության ամրապնդումից։ Մասնավորապես, Արևմտյան Ադրբեջանի համայնքը հայտնել է, որ Երևանին զենք վաճառելը նախևառաջ Բաքվի նկատմամբ թշնամության դրսևորում է։ «Ֆրանսիայի կողմից Հայաստանին զենքի մատակարարումը ծառայում է այդ երկրում ռեւանշիզմի ամրապնդմանը և տարածաշրջանում լարվածության ամրապնդմանը», - ասվում է կազմակերպության հայտարարության մեջ։ Իր հերթին, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևն ընդգծել է, որ զենքի մատակարարումները կարող են հանգեցնել Հարավային Կովկասում նոր հակամարտության, որի պատասխանատվությունն ընկնելու է Փարիզի վրա։

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը

www.1or.am 

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Most Popular