ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (11 հունվար)

ՈՐՈՇ ՏՈՆԵՐ-«Շնորհակալության» միջազգային օր, Ռուսաստան՝ Արգելանոցների և ազգային այգիների օր:

ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ

1924- Երևանում հիմնադրվել է «Գիրք» հրատարակչական ընկերությունը Մարտիրոս Սարյանի ղեկավարությամբ։

1947 –ծնվել է նշանավոր ֆուտբոլիստ Նիկոլայ Ղազարյանը:

1972 – վախճանվել է հայ խորհրդային ճարտարապետ Արմենակ Սարգսյանցը:

1990- Ադրբեջանի Շահումյանի և Խանլարի շրջաններից սկսել են արտաքսել  հայ բնակչությունը, այդ նպատակով առաջին անգամ սկսել են օգտագործվել  ուղղաթիռներ և զրահատեխնիկա:

2001 - Ֆրանսիայի Ազգային ժողովի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովն ընդունել է Հայոց ցեղասպանությանն առնչվող օրինագիծը:

2002 –վախճանվել է  ֆրանսահայ նշանավոր կինոբեմադրիչ Անրի Վերնոյը:

2006- Թբիլիսիի քաղաքային դատարանը ցմահ բանտարկության է դատապարտել ԱՄՆ-ի նախագահ Ջորջ Բուշի և Վրաստանի նախագահ Միխեիլ Սահակաշվիլու դեմ մահափորձ իրականացնելու մեջ մեղադրվող Վլադիմիր Հարությունյանին:

2007- Ապարան քաղաքում 106 մարդ է թունավորվել խմելու ջրից: Տուժածներից 16-ի մոտ բժիշկները հայտնաբերել են դիզենտերիայի բացիլ:

2010- վախճանվել է  հայ ճանաչված գիտնական, ակադեմիկոս, քաղաքական գործիչ Ֆադեյ Սարգսյանը։

2010-վախճանվել է սաքսոֆոնիստ, ջազմեն Գեորգի Գարանյանը;

2016- հրաժարականի դիմում է ներկայացրել ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպան Կարեն Անդրեասյանը:

2019-Իսպանիայում հայկական խոշոր հանցախումբ է ձերբակալվել թենիսի պայմանավորված խաղեր կազմակերպելու մեղադրանքով: Ձերբակալվել է 83 մարդ, այդ թվում՝ 28 պրոֆեսիոնալ թենիսիստ, որոնցից մեկը մասնակցել է Ամերիկայի վերջին բաց առաջնությանը:

2021-կայացել է պատերազմից հետո Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի ղեկավարների միջև առաջին հանդիպումը Մոսկվայում, հանդիպման արդյունքում ստորագրվել է համատեղ հայտարարություն:

2022- վախճանվել է բանաստեղծ Ռազմիկ Դավոյանը:

ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ

340 –ծնվել է  Հռոմի կայսր  Թեոդոսիոս 1-ինը, որը եղել է միացյալ Հռոմեական կայսրության վերջին կայսրը:

 1503 —ծնվել է իտալացի գեղանկարիչ, մաներիզմի առաջատար հետնորդ Ֆրանչեսկո Պարմիդժանիոն:

1545 — ծնվել է իտալացի ֆիզիկոս և մաթեմատիկոս Գուիդոբալդո դել Մոնտյեն:

1569 —Անգլիայի Սուրբ Պետրոսի տաճարում տեղի է ունեցել Անգլիայի պատմության մեջ առաջին վիճակախաղը:

1693- Սիցիլիայում տեղի ունեցած  ուժեղ երկրաշարժի արդյունքում վախճանվել է մոտ 60 հազար մարդ։

1700 —Ռուսաստանում Բյուզանդական օրացույցի փոխարեն մտցվել է Յուլյան օրացույցը, ըստ որի 7208 թվականի դեկտեմբերի 31-ին հաջորդել է 1700 թվականի հունվարի մեկը:

1755 –ծնվել է  ԱՄՆ-ի ֆինանսների առաջին նախարար Ալեքսանդր Համիլթոնը:

1787 - Ուիլիամ Հերշելը հայտնաբերել է Ուրանի Տիտանիա և Օբերոն արբանյակները։

1801-վախճանվել է իտալացի երգահան, ավելի քան 80 օպերաների  հեղինակԴոմենիկո Չիմարոզան։

1803 —Մոնրոն և Լիվինգտոնն ԱՄՆ-ից ուղևորվել են Փարիզ նպատակ ունենալով գնել Նոր Օռլեանը, արդյունքում ԱՄՆ-ը ձեռք է բերել ամբողջ Լուիզիանա նահանգը:

1879- Անգլիան պատերազմ է հայտարարել զուլուսներին, և սկսվել է անգլո-զուլուսական պատերազմը։

1909 —Նյու-Յորքից Ֆիլադելֆիա է ուղևորվել առաջին կանացի ավտոարշավը:

1917 —Ռուսաստանի տարածքում ստեղծվել է առաջին արգելանոցը՝ Բարգուզինյան արգելանոցը և այդ օրվանից այդ օրը Ռուսաստանում նշվում է որպես Արգելանոցների օր:

1922 —կանցլեր Լեոնարդ Թոմսոնը դարձել է առաջին մարդը, որի դիարբետի բուժման համար օգտագործվել է ինսուլինը:

1935- Ամելիա Էրհարթն ինքնաթիռով միայնակ հատել է Ատլանտյան օվկիանոսը և դարձել առաջին կին օդաչուն ում հաջողվել է դա կատարել։

1941 –վախճանվել է շախմատի երկրորդ աշխարհի չեմպիոն գերմանացի  Էմանուել Լասկերը:

1946 —թագավոր Զոգային գահընկեց անելուց հետո Ալբանիան հայտարարվել է ժողովրդական հանրապետություն:

1963 —Լոս-Անջելոսում բացվել է  Whisky a Go Go անունը կրող առաջին դիսկոտեկան:.

1966- բացվել է Թբիլիսիի մետրոպոլիտենը, որը Հարավային Կովկասի առաջին մետրոն էր և 4-րդը ԽՍՀՄ-ում։

1972- ծնվել է ռուս ճանաչված հաղորդավար և դերասան Անդրեյ Մալախովը։

1972- Արևելյան Պակիստանը վերանվանվել է Բանգլադեշի։

1974 —Քեյփթաունում Սյու Ռոզենկովիչը ծնել է վեց եկվորյակի և բոլոր ծնվածներն առաջին անգամ կենդանի են մնացել:

1993- եթեր է հեռարձակվել WWE կազմակերպության WWE Raw պրոֆեսիոնալ ըմբշամարտի առաջին հեռուստաշոուն։

2011 —դադարերցվել է  WindowsXP օպերացիոն համակարգի կողմից  Service Pack 3 ծրագրի ընդհանուր առակցությունը:

2014 — վախճանվել է իսրայելցի զինվորական, քաղաքական և հասարակական գործիչ Արիել Շարոնը:

2022 — դադարեցվել է Windows Server 2016–ի հիմնական աջակցությունը:

Կ. Խաչիկյան