Սեփական ստորագրություն չհարգողը

Այսօր ունենք մի իրավիճակ, որ Ադրբեջանը գործնականում չի հարգում հոկտեմբերի 10-ին Մոսկվայում ձեռք բերված հրադադարի պայմանները, որի պայմանավորվածությունը ձեռք է բերվել Ռուսաստանի միջնորդությամբ: Չքննարկենք այն, որ Ադրբեջանը չի հարգում իր իսկ ստորագրությունը: Եկեղեցի հրթիռակոծող վանդալներից հնարավոր չէ ակնկալել հարգանք անգամ սեփական ստորագրության նկատմամբ: Ըստ էության հարցն այն է, որ հրադադարի խախտումը գործնականում այլ բան չէ, քան ապտակ Ռուսաստանին՝ հրադադարի, այսպես ասած, գլխավոր միջնորդին կամ հովանուն: Կախված հրադադարի խախտումներից, հնարավոր է չափել ապտակի աստիճանը: Սա էլ իր հերթին բերում է եզրահանգման, որ Ռուսաստանը կա՛մ կուլ է տալիս դրանք, կա՛մ պետք է տա պատասխան ապտակ: Եթե Ռուսաստանը ներկայումս ի զորու չէ տալ այդ ապտակը Ադրբեջանին, ընդ որում՝ անկախ հանգամանքից, թե որքանով է այդ Ադրբեջանը ինքնուրույն և որքանով է այն, ըստ էության, թուրքական խամաճիկ, ապա դա նշանակում է, որ գործ ունենք արդեն իսկ ռեգիոնալ իրադրության լրջագույն փոփոխության հետ:

Պետք է փաստենք, որ Ռուսաստանը դիրքավորվում է Կովկասի անվտանգության գերիշխող համակարգող: Ընդ որում՝ այստեղ, թերևս, միակ ռեգիոնն է, որ ՌԴ այդ դերը, մեծ հաշվով, ընդունելի է միջազգային հանրության, միջազգային անվտանգության համակարգի բոլոր առանցքային դերակատարների համար: Նրանք մրցակցում են Ռուսաստանի հետ բազմաթիվ հարցերում, սակայն, ըստ էության, չեն վիճարկում ՌԴ առանցքային դերը Կովկասի անվտանգության համատեքստում: Եթե այդ իմաստով չկա ազդեցություն Ադրբեջանի վրա՝ լինի այն թուրքական խամաճիկ, թե ոչ, ապա դա կնշանակի, որ այլևս չկա Ռուսաստանի վճռորոշ ներկայությունը Կովկասում:

Դա կնշանակի, որ Ռուսաստանն այլևս ի վիճակի չէ կատարել իր առանցքային գործառույթը՝ միջազգային անվտանգության համակարգի համատեքստում իր միջազգայնորեն գրեթե բացարձակ լեգիտիմ միակ գործառույթը: Իրականում դժվար չէ գլխի ընկնել, թե ով է այն դնում կասկածի տակ՝ Թուրքիան, իհարկե: Սակայն հարցն այն է, որ հրադադարի խախտումները և պատերազմի շարունակությունը, խոշոր հաշվով, հղի է Ռուսաստանի համար վտանգով, որ գերիշխող դիրքի լեգիտիմությունը հայտնվելու է կասկածի տակ և գործնականում սկսելու է այլևս հակառակի լեգիտիմացման գործողությունը:

Անդրանիկ Կիրակոսյան

www.1or.am