Արևմուտքը չի թաքցնում աճող դժգոհությունը. «դեղին քարտ»՝ Նիկոլ Փաշինյանին
ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Լեռնային Ղարաբաղի չլուծված հակամարտության հետևանքով քաղաքական լարվածությունն ու աճող անպաշտպանվածությունն է գերիշխել Հայաստանում անցած տարվա առանցքային իրադարձություններում, Human rights watch-ն է բնութագրում իր ամենամյա զեկույցում։
Զեկույցի հեղինակները նկատել են, որ Հայաստանում խոշտանգումը քրեականացվելուց յոթ տարի անց դատարանը ընդամենը մեկ վճիռ է կայացրել՝ յոթուկես տարվա ազատազրկման դատապարտելով նախկին բանտային պաշտոնյայի։ HRW-ը Հայաստանի իրավապահ համակարգի ներկայացուցիչներին քննադատել է նաև անցած տարվա ընթացքում խաղաղ հավաքները խոչընդոտելու համար: Իրավապաշտպանները, մասնավորապես, առանձնացրել են մայիսին և հունիսին ընդդիմության ակցիաների ընթացքում ոստիկանների կողմից ուժի անհամաչափ կիրառման դեպքերը։ Բռնություններ են կիրառվել լրագրողների նկատմամբ՝ ընդ որում, այդ դեպքերը աճել են․ հղում անելով հայաստանյան կազմակերպությունների զեկույցներին՝ արձանագրում է միջազգային կառույցը՝ մանրամասնելով՝ անցած տարի 13 լրագրող բռնության է ենթարկվել ինչպես պետական պաշտոնյաների, այնպես էլ մասնավոր անձանց կողմից, միջադեպերի մեծամասնությունը տեղի է ունեցել ընդդիմության տարբեր բողոքի ակցիաների ժամանակ:
Տեղական ու միջազգային փորձագետների, այդ թվում՝ HRW-ի տևական քննադատությունից հետո անցած տարի Հայաստանի կառավարությունը որոշել է հրաժարվել ծանր վիրավորանքի համար քրեական պատասխանատվությունից։ Կառավարության այդ որոշումը հեղինակավոր իրավապաշտպան կազմակերպությունը «դրական» է որակել։ Միևնույն ժամանակ, զեկույցի հեղինակները նկատում են, որ Հայաստանում շարունակվել են ընտանեկան բռնության, հաշմանդամություն ունեցող անձանց նկատմամբ խտրականությանն առնչվող խնդիրները, չի դադարել բռնությունն ու խտրականությունը սեռական կողմնորոշման և գենդերային ինքնության հողի վրա։
Վերլուծելով այս միջազգային կազմակերպության նախորդ տարիների զեկույցները՝ կարելի է արձանագրել, որ նման սրության և քննադատության մասշտաբների զեկույց դեռևս չէր արձանագրվել: Ի՞նչ է սա նշանակում: Պարզից էլ պարզ է, որ նմանատիպ միջազգային կառույցների կողմից լույս տեսնող զեկույցները իրենց մեջ լուրջ մեսիջներ են պարունակում ուղղված այս կամ այն երկրի իշխանությանը: Նաև այս զեկույցներից է կախված, թե հետագայում որքանով միջազգային կառույցները, պետությունները ֆինանսապես կաջակցեն Հայաստանին՝ ռեֆորմների իրագործման ընթացքը դյուրացնելու նպատակով: Գաղտնիք չէ, որ Հայաստանի տնտեսությունը վերջին տարիներին նստած է վարկային ասեղի վրա և եթե դոնորները որոշեն կրճատել Փաշինյանի կառավարությանը տրվող օգնությունը՝ դա լրջագույն հարված է լինելու ՀՀ գործող իշխանությունների դիրքերին: Կարելի է եզրակացնել, որ այս զեկույցը Արևմուտքի դեղին քարտն է Նիկոլ Փաշինյանին, որում ամփոփված է Արևմուտքի դժգոհությունը թե՛ վերջինիս կողմից իրականացվող ներքին ռեֆորմների տեմպերի և արդյունավետության մասով, թե՛ արտաքին քաղաքական կուրսով, որը, անշուշտ, Արևմուտքին լիարժեք բավարարել չի կարող: Փաստացի Փաշինյանին զգուշացնում են, որ վերջինս այսպես շարունակելու դեպքում կարող է մնալ առանց Արևմուտքի ֆինանսական աջակցության, ինչը զգալիորեն կնվազեցնի իշխանությունը պահելու և մանեվրելու հնարավորությունները: Միևնույն ժամանակ, այս զեկույցով, որը կարելի է ասել աննախադեպ հռետորաբանություն է պարունակում, Արևմուտքը քանդում է Փաշինյանի և թիմակիցների միֆը ժողովրդավարության բաստիոնի մասին:
