Եթե լինի նոր փորձաքննություն և ռիսկերը գնահատվեն, ապա պարզ է, որ Ամուլսարը չի շահագործվի. Զարաֆյան
ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Ամուլսարը կշահագործվի: «... Եվրասիական զարգացման բանկի Վարչության նախագահի տեղակալ Դենիս Իլյինի և Լիդիան Արմենիա ընկերության տնօրենների խորհրդի անդամ Ջեֆֆրի Քոուչի հետ ստորագրել ենք փոխըմբռնման հուշագիր:
Կառավարությունն անհատույց ստանալու է Լիդիան Արմենիա ընկերության կանոնադրական կապիտալի 12,5 տոկոսը, ինչպես նաև ծրագրի շինարարության ընթացքում կվճարի տարեկան 7 մլն ԱՄՆ դոլար Ամուլսարի ազդակիր համայնքներին` որպես ֆինանսական աջակցություն:
Ընկերությունը նաև պարտավորվել է Ամուլսարի հանքավայրի շինարարությունն ու շահագործումը շարունակել իրականացնել հանքարդյունաբերության ոլորտում առկա լավագույն միջազգային չափանիշներով, ՀՀ օրենսդրական պահանջներին համապատասխան, ինչպես նաև նպաստել Ամուլսարի ազդակիր համայնքներում տեղական շուկայի զարգացմանն ու զբաղվածությանը»:
Սա կառավարության տեսակետն է ի դեմս էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանի:
Ուշագրավ է, որ երբ հանքի շահագործումը դեռ գործնական փուլում չէր, քաղաքացիները, բնպահպանները նույնիսկ հերթապահում էին հանքի տարածքում՝ թույլ չտալով, որ աշխատանքներ իրականացվեն: Հիմա, երբ շահագործումն անխուսափելի է պայքարը բացակայում է:
Բնապահպան Ինգա Զարաֆյանն ասում է, որ ըստ առկա փաստաթղթերի հանքը չպետք է շահագործվի. «Ամուլսարի շահագործման վերբերյալ բնապահբաններս շատ խորն ուսումնասիրություն կատարեցինք՝ պաշտոնական փաստաթղթեր, ռիսկերի գնահատում, եզրակացություններ և այլն: 2018թ-ից վարչապետի հրամանով 8 պրոֆեսիոնալ եզրակացություն դրված է եղել իր սեղանին: Կառավարությունը նաև վարձեց «Էվարդ» միջազգային կազմակերպությանը, ծախսեց 450 հազար դոլար իրենցից եզրակացություն ստանալու համար, որն իր եզրակացությամբ նշեց, որ հիմանական ռիսկերը գնահատված չեն»:
Զարաֆյանը վստահ է՝ հանքի շահագործումից հետո Ջերմուկ քաղաքն այլևս առողջարանային չի լինի, դառնալու է Բանավան և այդ միլիոնավոր ներդրումները, որ արվել են առողջարանային քաղաք ունենալու համար, հիմա նրանք ուղղակի զրոյացնում են: Նկատում է, տնտեսական շահերի մասին խոսելիս այս մասը շրջանցում են:
«Երբ խոսում են տնտեսական օգուտների մասին, անտեսում են, որ չկա գնահատական, թե ինչ վնաս կկրի առողջարանային հատվածը: Ըստ պաշտոնական փաստաթղթերի հանքը պետք է աշխատի 8 տարի, իսկ դրանից հետո, ինչպե՞ս են վերականգնելու կրած վնասները: Ջերմուկցիները, ովքեր հերթապահում էին այնտեղ, իրենցից դժվար էր ազատվել, բայց երբ եղավ 2020թ-ի պատերազմը շատերը գնացին հայրենիքը պաշտպանելու, մեծ մասն էլ վիրավորվեցին և զոհվեցին: Երբ փորձ էր արվում ինչ-որ աշխատանք սկսելու միանգամից 150 հոգի հավաքվում էին, իսկ հիմա ստացվում է, որ այս գործարքի համար բավականին նպաստավոր գործոններ կան:
Հիմա բոլորը զբաղված են անվտանգային հարցերով: Առողջապահության նախարարն ասում է, բոլոր փորձաքննություններն իրականացրել են: Ոչ մի անգամ առողջապահության նախարարությունը ՇՄԱԳ որոշում տալուց փորձաքննություն չի անցկացնում: Ասում է մոնիթորինգի կարիք կա: Տարբեր-տարբեր մյուս խնդիրների դեպքում նույնիսկ ԱՆ-ն մարդկանց անվճար ստուգում չի անցկացրել: Գուցե այսօր ինչ-որ խումբ ստեղծեն, բայց մինչ այդ չի եղել: Ջրերի աղտոտվածության մասին ենք խոսում, որոնցից ծանր մետաղներ են անջատվելու:
Ունենք դա հավաստող փորձաքննություն: Ոչ մի ռիսկի մասին պաշտոնական եզրակացություն չկա, թեև վարչապետն ասել էր, որ բոլոր ռիսկերը կգնահատենք և նոր կգնանք շահագործման: Փաստորեն կառավարությունը չի կատարել իր տված խոստումը: Եթե լինի նոր փորձաքննություն և ռիսկերը գնահատվեն, ապա պարզ է, որ Ամուլսարը չի շահագործվի»,- եզրափակեց մասնագետը:
