Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Տնտեսության ճյուղերի աջակցության չհաշվարկված քայլերը. «Փաստ»

ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Պետության և մասնավորի փոխգործակցության դեպքում տնտեսության զարգացման համար կարող են մեծ հեռանկարներ բացվել։ Պետք է հաշվի առնել, որ կան խնդիրներ, որոնք մասնավոր հատվածն առանց պետության աջակցության չի կարող լուծել։ Մյուս կողմից էլ՝ կառավարության որոշումները պետք է լինեն հաշվարկված ու թիրախային, որպեսզի տնտեսության մեջ բալանս ապահովվի, խթանվի առողջ մրցակցությունը և չստեղծվի հակամրցակցային միջավայր, երբ տնտեսության որոշ հատվածը կամ որոշ խաղացողներ կտրուկ բարգավաճեն, իսկ մյուս հատվածը խորտակվի։ Այս առումով հատկանշական է, որ ՀՀ գործող իշխանությունները գրեթե միշտ փորձում են առանց հաշվարկելու քայլեր կատարել տնտեսության տարբեր ճյուղերում։

Ու եթե առկա իրավիճակով պայմանավորված՝ տնտեսության մի հատվածում սկսում են ինչոր քայլեր ձեռնարկել, ապա, որպես կանոն, դա անում են ուշացած, և միաժամանակ այլ հատվածներ ուղղակի մնում են անտեսված։ Օրինակ՝ դրամի արժևորման արդյունքում անցյալ տարվանից սկսած լուրջ խնդիր կա ՏՏ ոլորտի եկամուտների նվազման հետ կապված, ու արդեն բավական ժամանակ է անցել, որի արդյունքում տարբեր ընկերություններ դադարեցրել են իրենց գործունեությունը, բայց իշխանությունները միայն հիմա են որոշել եկամտահարկը 20 տոկոսից նվազեցնել 5 տոկոս։ Այն էլ՝ խոսքը միայն այն ընկերությունների մասին է, որոնց համախառն եկամտի 80 տոկոսը կամ ավելին գոյացել է Հայաստանից դուրս գտնվող աղբյուրներից։ Սա ավելի շատ նշանակում է լուրջ աջակցություն մի կողմից՝ ռելոկանտներին, մյուս կողմից՝ դաշտում մնացած խոշոր ընկերություններին, քանի որ փոքր ու միջին ընկերություններից շատերը, ժամանակին համապատասխան աջակցություն չստանալով, արդեն փակվել են։

Իսկ ոլորտի պատասխանատուներն ի՞նչ քայլեր են ձեռնարկում, որպեսզի դաշտում մնացած փոքր ընկերությունները աճելու հնարավորություն ստանան։ Նրանք նույնիսկ չեն էլ նկատում այս հարցի կարևորությունը, դրա համար էլ փոքր ընկերությունները հիմնականում չեն դիմանում մրցակցությանը ու շատ դեպքերում ուղղակի դադարեցնում են իրենց գործունեությունը։ Մյուս կողմից էլ՝ մասնագետները նշում են, որ այս աջակցությունը անհրաժեշտ չափով կշռադատված չէ, քանի որ դրա արդյունքում 300-400 մլրդ դրամի գումար չի մուտքագրվելու պետական բյուջե, և չկան հաշվարկներ, թե որքանով են փոխհատուցվելու բյուջե չմուտքագրված գումարները։ Բացի դրանից, Ռուսաստանի նկատմամբ սահմանված պատժամիջոցների արդյունքում բազմաթիվ ռուսաստանցի մասնագետներ Հայաստանում տարբեր ընկերություններ են գրանցել ու հնարավորություն կստանան լիովին օգտվել այս աջակցությունից, իսկ հետո, երբ պետք լինի, կթողնեն ու կհեռանան։

Պարզ է, որ նրանց գործունեությունը հիմնականում ժամանակավոր բնույթ է կրում, քանի որ ՌԴ իշխանությունները միջոցներ են ձեռնարկում, որպեսզի ռուս մասնագետները վերադառնան՝ պայմանավորված այն հանգամանքով, որ Ռուսաստանում ՏՏ ոլորտում գործունեություն ծավալելու շատ մեծ պահանջարկ է ստեղծվել։ Մասնագետները նաև ուշադրություն են հրավիրում նրա վրա, որ առանց այն էլ ՏՏ ոլորտը աճող ոլորտ է, որը չափից ավելի ուշադրություն է ձեռք բերում այն պայմաններում, երբ տնտեսության այլ ճյուղերում ուղղակի կատաստրոֆիկ իրավիճակ է ստեղծվել։ Օրինակ՝ վերջերս լուրջ խնդիրներ են ստեղծվել հայկական գյուղմթերքի արտահանման հետ կապված։ Մի կողմից՝ Ռուսաստանում գնողունակության անկմամբ պայմանավորված սպառումն է նվազել, մյուս կողմից էլ՝ ռուբլու փոխարժեքն է իջել։ Դրա արդյունքում հայկական գյուղմթերքը էժանացել է, արտահանման ծավալներն էլ էականորեն նվազել են։

Չհաշված՝ նոր դերակատարներ են ի հայտ եկել ռուսական շուկայում, որոնք ձգտում են ամրապնդվել գյուղմթերքի իրացման ոլորտում։ Այս ամենը ենթադրում է, որ հայկական գյուղատնտեսական արտադրանքը պետք է նաև դիմանա մրցակցությանը։ Բացի դրանից, Հայաստանի գյուղմթերքի արտահանման շուկան գործում է միակողմանի ու դիվերսիֆիկացված չէ։ Եվ եթե հանկարծ ռուսական շուկայում որոշակի տեղաշարժեր տեղի ունենան, ու հայկական գյուղատնտեսական մթերքները չսպառվեն, ապա Հայաստանը ահռելի վնասներ կարող է կրել։ Դրա համար, ինչպես ասում են, պետք չէ «բոլոր ձվերը մեկ զամբյուղում դնել»։ Եթե առկա կարգավորումների պարագայում դժվար է, օրինակ՝ եվրոպական շուկա մուտք գործելը, ապա կարելի է որպես սպառման ուղղություններ դիտարկել այլ շուկաները։

Օրինակ՝ արաբական ու չինական շուկաները շատ խոշոր պահանջարկ ու մեծ գնողունակություն ունեն, ուղղակի քայլեր են անհրաժեշտ այդ շուկաներում հաստատվելու համար։ Նմանատիպ քայլերից կարող են լինել կառավարության աջակցությամբ համապատասխան համաձայնությունները, արտոնյալ պայմաններով առևտրաշրջանառությունը, մրցունակ գները, որակը և արդյունավետ լոգիստիկ շղթաները։ Սակայն այս ուղղությամբ ոչ ոք չի մտածում։

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Молодежные организации IUSY и YES потребовали от Азербайджана освободить армянских пленныхАрмения не примет участия в саммите ОДКБ в АстанеЮные армянские гимнастки из Серпухова завоевали золото на первенстве городского округаКанадского журналиста не впустили в Турцию за критику Азербайджана и публикации о событиях в Арцахе В Риме прошла научная конференция, посвященная защите святынь Арцаха Дудукист Виталий Погосян выступит в симфоническом шоу Hans Zimmer’s UniverseРекордный долгожитель Олимпийских игр: Хэйг Прист«Единственный Западный Азербайджан находится на территории Ирана»: посол ФранцииПоказом фильма «Месье Азнавур» открылся 27-й Пражский кинофестиваль французских фильмовИзделия армянских мастеров представлены на Рождественской ярмарке Шпиттельберга в ВенеФонд «Музыка во имя будущего» предлагает талантливым молодым музыкантам стать участниками программы «Образовательная поездка в Дубай»Генрих Мхитарян начал писать автобиографиюМинистр окружающей среды Канады Стивен Гилбо призвал к освобождению армянских заключенных, незаконно удерживаемых в АзербайджанеКто станет депутатом? «Паст»Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст»Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст»В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст»Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст»Ожидать эскалации нужно всегда: Алексей АнпилоговАрмения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепитаМИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурсамиСтоимость биткойна приближается к 100 тыс. долларовКурс доллара к рублю в ходе торгов впервые с марта 2022 года превысил 103 рубляБельгийские политики и парламентарии направили заявление правительствам Азербайджана и БельгииМы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан ФиданАрмянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди военнослужащихРоссия впервые нанесла удар по военному объекту Украины новейшей баллистической ракетой «Орешник» с гиперзвуковой боевой частьюЮнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигацииВ Армении сократят помощь для арцахских беженцевАрмянский предприниматель строит новую канатную дорогу на горной вершине КрымаОванес Чрагян из города Армавир стал победителем Первенства мира по универсальному боюПалата депутатов Люксембурга потребовала от Баку немедленного освобождения незаконно заключенных лицАвантюризм кадровых движений: «Паст»Нынешняя власть Армении - факелоносец антиармянской повестки дня: «Паст»Как собираются лишить эту власть возможности получить мандат в будущем? «Паст»«В стране существует большая коррупция, во главе которой стоит Никол Пашинян»: «Паст»Примечательное предложение: физические лица могут получить грант в размере 1 миллиона, а общественные организации – в размере 3 миллионов российских рублей: «Паст»Концерт к 155-летию со дня рождения Комитаса прошел в Краснодарской филармонии им. ПономаренкоНС Армении ратифицировал соглашение о свободной торговле между ЕАЭС и ИраномЕС направит в Грузию "политическую миссию"Арпине Саркисян будет назначена главой МВД РАКомпания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городахЧЕ: Результаты армянских шахматистовГубернатор Армавирской области Давид Худатян будет назначен министром территориального управления и инфраструктур Комитет госдоходов: В Армении установлены случаи не регистрации наемных работников Армянские фехтовальщики завоевали 4 медали на международном турнире в Тбилиси Заместитель мэра Еревана: Главную елку страны украсим прошлогодними ветками и игрушками Арпине Саркисян назначена министром внутренних дел Армении Азербайджанцы стали настоящей головной болью в России։ «Паст» Принесет ли Армении какую-либо пользу членство в Римском статуте? «Паст»
Самое популярное