Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ռուսաստանի ու Թուրքիայի հակադիր բևեռները. «Փաստ»

ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

ԽՍՀՄ փլուզումից ի վեր Արևմուտք-Ռուսաստան հարաբերությունները ներկայում գտնվում են ամենացածր մակարդակի վրա։ Ավելին ասենք՝ ամենաթշնամական մակարդակի վրա: Ուկրաինական պատերազմին զուգահեռ խորանում է նաև տնտեսական դիմակայությունը, Արևմուտքը ժամանակի ընթացքում նոր պատժամիջոցներ է սահմանում Ռուսաստանի նկատմամբ։ Ճիշտ է՝ Թուրքիան փորձում է Արևմուտքից որոշակի անկախ քաղաքականություն վարել, ու դեռևս Ռուսաստանն ու Թուրքիան տարբեր հարցերի շուրջ կարողանում են պայմանավորվել, այնուամենայնիվ, այս երկու երկրների շահերը երկարաժամկետ առումով բախվում են միմյանց։ Թուրքիան շարունակում է մնալ ՆԱՏՕ-ի ամենաառանցքային երկրներից մեկը, իսկ Հյուսիսատլանտյան դաշինքը Ռուսաստանին հակադիր ռազմաքաղաքական միավորում է։ Եվ դժվար է պատկերացնել, թե երբևէ հնարավոր է, որ Թուրքիան ու Ռուսաստանը հայտնվեն մեկ ռազմաքաղաքական բլոկում։

Սա նաև ՌԴ ԱԳՆ ներկայացուցիչն է բարձրաձայնում՝ նշելով, թե իրենք երբեք չեն մոռանում, որ Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի անդամ է: Ինչքան էլ Անկարան փորձի իր ինքնուրույն խաղը տանել, միևնույնն է, մնալու է որպես Արևմուտքի ռազմաքաղաքական կցորդը։ Այլ հարց է, որ Թուրքիան շատ լուրջ հավակնություններ ունի՝ առաջին հերթին կապված Հարավային Կովկասի, ապա նաև Միջին Ասիայի հետ։ Թուրքիան, առաջնորդվելով պանթուրքական ծրագրերով, փորձում է իր հարկի տակ հավաքել բոլոր թյուրքալեզու երկրներին ու ժողովուրդներին և այդպիսով միջազգային հարաբերություններում դառնալ խոշոր խաղացող՝ թելադրելով իր խաղի կանոնները։ Իսկ այսպիսի հավակնությունները հակադրվում են հետխորհրդային պետություններն իր շուրջը համախմբելու Մոսկվայի օրակարգին։ Բնական է, որ այս պարագայում Թուրքիան ու Ռուսաստանը միայն մրցակիցներ կարող են լինել։

Իսկ այն, որ թուրքական բանակի անվտանգային մոդելը ներդրվում է Ադրբեջանում, փաստացի նշանակում է ՆԱՏՕ-ի անվտանգային համակարգի մուտք դեպի Ադրբեջան։ Թուրքիայի հիմնական խնդիրն է տարածաշրջանից Ռուսաստանին դուրս մղելը։ Դրա համար էլ Էրդողանը հայտարարում է, թե 2025 թվականին ռուս խաղաղապահները պետք է հեռանան Լեռնային Ղարաբաղից այն դեպքում, երբ Թուրքիան այդ հարցում ձայնի որևէ իրավունք չունի և նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության կողմ չէ։ Մյուս կողմից էլ՝ Թուրքիան խորացնում է ռազմատեխնիկական համագործակցությունն Արևմուտքի ու Ուկրաինայի հետ՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ եթե Ռուսաստանն անհաջողություններ ունենա Ուկրաինայում կամ թուլանա, ապա դրանից առաջին օգտվողն ինքն է լինելու։ Ինչպես ժամանակին Ստալինգրադի ճակատամարտի ելքին էր Թուրքիան սպասում Հարավային Կովկաս ներխուժելու համար, այնպես էլ հիմա ատամները սրած սպասում է ուկրաինական ճակատում Ռուսաստանի անհաջողություններին։

Հարմար իրավիճակի դեպքում Թուրքիան Ադրբեջանի միջոցով նոր ագրեսիա կսկսի Հայաստանի դեմ՝ փորձելով Ռուսաստանի դեմ նոր ճակատ բացել, ապա նաև վերջ դնել ՀԱՊԿ-ին՝ որպես առանձին անվտանգային համակարգի։ Սակայն ամենավատն այն է, որ իրադարձությունների այսպիսի զարգացման հնարավորությունը մեծապես թերագնահատվում է։ Հայաստանը տարբեր զիջումների ու հատկապես Թուրքիային սիրաշահելու արդյունքում կարող է ինչ-որ ձևով մի կերպ գոյատևել, բայց եթե Թուրքիան վերջնականապես հաստատվեց Հարավային Կովկասում, ապա շուտով սողոսկելու է նաև Հյուսիսային Կովկաս ու Միջին Ասիա, ու մահմեդական ժողովուրդների հուզումներ հրահրելու միջոցով Ռուսաստանի քայքայման գործընթաց է սկսվելու։ Չեչենական պատերազմները նրա վկայությունն են, որ չպետք է բացառել նման գործընթացների կրկնությունը նաև մեր օրերում։ Պատահական չէ, որ «Ազգայնական շարժում» կուսակցության առաջնորդ Դևլեթ Բահչելին Էրդողանին նվիրել էր «Թուրքական աշխարհի քարտեզը», որտեղ ներառված են մի շարք ռուսական շրջաններ՝ Դաղստանից ու Օրենբուրգի մարզից մինչև Ալթայ ու Յակուտիա: Այդ քարտեզը լիովին արտացոլում է ժամանակակից Թուրքիայի արտաքին քաղաքական իդեա-ֆիքսերը։

Որոշ իմաստով ուկրաինական ճակատում անհաջողության դեպքում Ռուսաստանի համար այնպիսի մեծ սպառնալիք չկա, ինչպիսին ներսից Ռուսաստանի քայքայում ենթադրող թուրքական հավակնություններն են։ Եվ միայն Հայաստանն է, որ կարող է զսպել Թուրքիայի առաջխաղացումը, քանի որ եթե Հայաստանի հարցում Անկարան լուրջ դիմադրության հանդիպի, ապա ստիպված կլինի հետ քաշվել՝ հրաժարվելով իր մեծազդու ծրագրերից։ Ուստի ռուսական կողմը, իր կենսական ու ռազմավարական շահերից ելնելով, պետք է անհապաղ աջակցի իր դաշնակցին, որպեսզի Հայաստանը կուլ չգնա թուրքական պահանջներին, ու թույլ չտա, որ Թուրքիան իր ոտքը պնդացնի Հարավային Կովկասում։

Ճիշտ է՝ ներկա պահին Արևմուտքի կողմից ճնշումների ենթարկվելով՝ ՌԴ-ն տարբեր երկրների, այդ թվում՝ Թուրքիայի հետ համագործակցության կարիքն ունի, բայց պետք է իրադարձություններին նայել երկարաժամկետ հեռանկարների ու ռազմավարական դասավորության տեսանկյունից, այլ ոչ թե առաջնորդվել պահի թելադրանքով։ Այս ամենը հաշվի առնելով՝ ռուսական վերնախավը պետք է շտապ գործի, քանի որ վաղն արդեն կարող է ուշ լինել, երբ Ռուսաստանը կկանգնի այնպիսի փաստի առաջ, որ Թուրքիայի ազդեցությունը Հարավային Կովկասում ավելի ուժեղ կլինի, քան Ռուսաստանինը։

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
«У лающей собаки нет зубов, чтобы кусаться»: «Гражданский договор» снова демонстрирует свои страхиАрхиепископ Баграт Галстанян: Настали времена украденной чести и радости Мы ответственны за судьбу армянства перед будущими поколениями: Послание Аршака Карапетяна по случаю Дня НезависимостиОт имени Сержа Саргсяна утром воздана дань уважения и возложен венок в Воинском пантеоне «Ераблур» Архиепископ Езрас Нерсисян освятил новую армянскую церковь в селе Шаумяновском Ростовской области США гордятся тем, что продолжают поддерживать Армению – Блинкен «Интер» на своей официальной странице отметил, что Генрих Мхитарян уже сыграл в клубе 100 матчей «Здесь я понял, что мне хочется много снимать Родину»: Виген Ананян Мэр Еревана направил поздравительное послание по случаю Дня Независимости Республики Армения Число погибших при израильском ударе в Ливане выросло до 12 «Ухудшение отношений с ЕАЭС может иметь цепные и катастрофические последствия для Республики Армения» - Аршак КарапетянГлава делегации ЕС в Армении поздравил республику с Днем независимости По следам скандальных записейГрайр Гегамян назначен военным атташе Армении в США Поправки в Конституции должны быть направлены не на отказ от исторической правды, а на сохранение государственности и территориальной целостности: Аршак КарапетянЗахарова заверила о скором суде над азербайджанскими убийцами миротворцев РФ в Нагорном Карабахе Нефть Brent подешевела до $74,68 за баррель Рубен Варданян – Пашиняну: Каждый думает о действиях другого, исходя из моделей и принципов своей жизни ABC: Израиль 15 лет готовил операцию по подрыву пейджеров в Ливане СМИ: В центре Еревана произошла потасовка с участием десятков человек «Паст». Никол Пашинян в своем «репертуаре». Кто бросит ему спасательный круг? BBC: Что происходит с Рубеном Варданяном и другими армянами в азербайджанских тюрьмах Brent подешевела до $73,32 за баррель на данных API о росте запасов нефти в США В Белом доме ознакомились с мирным планом Зеленского и сочли его рабочим Лига чемпионов: Матчи дня Восьмилетняя девочка угнала автомобиль у собственной матери и 25 минут каталась на нем Всё тайное рано или поздно становится явным Сколько снарядов нужно купить, чтобы эти Индийские артиллерийские средства дали результат? Аршак КарапетянВ армянских церквях России и Беларуси отметили праздник Воздвижения Животворящего Креста Господня Brent торгуется у $71,6 за баррель Статуя богини Анаит доставлена из Великобритании в Армению В Армению доставлены 6 мусоровозов – они будут переданы мэрии Еревана Два человека пострадали в ДТП в Лорийской области Летевший из Еревана в Москву борт «Аэрофлота» вынужденно сел в Астрахани Архиепископ Галстанян посетил парламент Армении – он готов к встрече с представителями правящей партии Задержан глава военного представительства Минобороны РФ «Подарок» власти Аршаку КарапетянуОтношения Армении с Россией должны быть на самом важном месте, а у Запада нет того продукта безопасности, который он может предоставить Армении: Аршак КарапетянВИДЕО։ Диаспора имеет серьзный потнциал для обеспечения безопасности Армении: КарапетянДТП в Ереване: водитель скончался в больнице В МИД РА 16 сентября состоится официальная встреча министров иностранных дел Армении и Франции Оверчук о разблокировке коммуникаций: Россия готова помогать, исходя из принципов суверенитета и юрисдикции Армении После проливного дождя Ереван вновь затопило Рукописную Библию XIV века продали почти за $7 млн. Диаспора имеет серьезный потенциал для обеспечения безопасности Армении: КарапетянУкраинские силы не в состоянии использовать западное оружие: Путин Директор Национального центра ожогов и дерматологии: Число обращающихся к нам людей увеличивается Состоялся телефонный разговор премьер-министра Пашиняна с госсекретарем США Энтони Блинкеном Армянские журналисты вновь примут участие в литовском футбольном турнире 13-летний саксофонист Микаел Арутюнян получил Гран-при нидерландского международного конкурса
Самое популярное