ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ( 04 սեպտեմբեր )
ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸՈՐՈՇ ՏՈՆԵՐ- Տեկվանդոյի միջազգային օր, Արգենտինա՝ Ներգաղթյալի օր, Հայաստան՝ Փրկարարի օր, Իրան՝ Կոոպերացիայի օր, Մոլդովա՝ Մաքսային աշխատողի օր, Ռուսաստան՝ Միջուկային ապահովման մասնագետների օր:
ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ
1829- վախճանվել է ռուսական բանակի հայազգի գեներալ, իշխան Վալերիան Մադաթովը:
1928 –ծնվել է տեխնիկական կիբերնետիկայի գծով խորհրդահայ գիտնական Կարլեն Աբգարյանը:
1947 – ծնվել է բանաստեղծ և արձակագիր Վիկտոր Հովսեփյանը:
1946– վախճանվել է ռեժիսոր, դերասան Արշակ Բուրջալյանը։
1955 – ծնվել է մանկավարժ, հասարակական գործիչ Աշոտ Բլեյանը:
1987-Գյումրեցի հեռացատկորդ Ռոբերտ Էմիյանը դարձել է Եվրոպայի ռեկորդակիր թռչելով 8 մետր 86 սանտիմետր, ռեկորդն անգերազանցելի է մնացել 30 տարի:
1991-Հայաստանում պետականացվել է ՀԿԿ-ի ունեցվածքը:
1992- Ղարաբաղյան պատերազմում հայերը ПЗРК-ով խփել են ադրբեջանական МиГ-21 ինքնաթիռ, օդաչուն գերի է ընկել:
2006-ԱՄՆ-ի բաց առաջնության երրորդ փուլում թենիսիստ Անդրե Աղասին պարտություն կրելով գերմանացի Բենիամին Բեքերից ավարտել է իր մարզական կարիերան: Նա մեկն էր թենիսի պատմության մեջ այն հինգ մարզիկներից, ում հաջողվել է նույն տարվա ընթացքում հաղթել «Մեծ սաղավարտի» բոլոր չորս մեծ մրցաշարերում:
2009-Ազգային ժողովի պատգամավոր Խաչատուր Սուքիասյանն ազատ է արձակվել «Երևան Կենտրոն» քրեակատարողական հիմնարկից:
2013-ստեղծվել է Սահմանադրական բարեփոխումների հանձնաժողով:
2018-Հատուկ քննչական ծառայությունը որոշում է կայացրել երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի նկատմամբ ընտրել ստորագրություն չհեռանալու մասին խափանման միջոցը:
2019-«Սանիթեքը» վերջնականապես բոյկոտել է Երևան քաղաքի աղբահանությունը, երբ քաղաքապետարնը որոշել է 200 միլիոնով կրճատել ընկերության ֆինանսավորումը: Երևանի աղբի պատասխանատուն այդ որոշմանը հակադրվել է հրաժարվելով աղբահանությունից։
2020-Կորնավիրուսային համաճարակի հետ կապված Հայաստանում մտցված արտակարգ դրությանը փոխարինվել է կարանտինով։
ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ
476 —բարբարոսների առաջնորդ Օդոակրը գահընկեց է արել հռոմեական թագավոր Ավգուստուլին վերջ դնելով Արևմտյան Հռոմեական կայսրությանը:
1715 — վախճանվել է ֆրանսիացի քանդակագործ Ֆրանսուա Ժիրարդոնը:
1742 —Գալսինգֆորսի շրջանում շվեդ-ռուսական պատերազմի ընթացքում շրջափակման մեջ ընկած շվեդական բանակը կապիտուլացիայի է ենթարկվել:
1768– ծնվել է ֆրանսիացի դասական գրող, դիվանագետ, ֆրանսիական գրականության մեջ ռոմանտիզմի նախահայր Ֆրանսուա-Ռընե դը Շատոբրիանը:
1781– ԱՄՆ-ի Կալիֆորնիա նահանգում իսպանացի 44 վերաբնակիչներ հիմնադրել են Լոս Անջելես քաղաքը։
1802 —գերմանացի լեզվաբան Գեորգ Գրոտեֆենդն աշխարհում առաջին անգամ վերծանել է բաբելոնական սեպագիրը:
1810 —Աբխազիայի կոմս Գեորգի Շավարշիձեն հավատարմության երդում է տվել ռուսական ցարին:
1824 – ծնվել է ավստրիացի կոմպոզիտոր Անտոն Բրուքները:
1837 —Նյու –Յորքի համալսարանում Սեմյուել Մորզեն առաջին անգամ ցուցադրել է իր հայտնագործությունը՝ հեռագիրը:
1842- 284 տարվա ընդմիջումից հետո վերսկսվել է Քյոլնի տաճարի շինարարությունը:
1870 - Ֆրանսիայում գահընկեց է արվել Նապոլեոն 3-րդը և ստեղծվել է Երրորդ հանրապետությունը:
1882 —Նյու Յորքում Թոմաս Էդիսոնը գործարկել է աշխարհում առաջին էլեկտրակայանը և 85 հաճախորդների համար միացրել վճարովի էլեկտրական լուսավորություն:
1885 —Նյու-Յորքում բացվել է ԱՄՆ-ում առաջին ինքնասպասարկմամբ սրճարանը:
1888 – ամերիկացի բիզնեսմեն և գյուտարար Ջորջ Իսթմենը ստեղծել է Kodak ընկերությունը և նույն օրը ստացել փաթեթային ֆոտոժապավենի արտոնագիր։
1907– վախճանվել է նորվեգացի նշանավոր երգահան, երաժշտական գործիչ և խմբավար Էդվարդ Գրիգը։
1909 —Անգլիայում կայացել է բոյսկաուտների առաջին շքերթը:
1938 —Երկրորդ համաշխարհային պատերազի ժամանակ խորհրդային բանակի «Կարմիր Աստղ» թերթում առաջին անգամ օգտագործվել է «Եթե ես մեռնեմ՝ ինձ համարեք կոմունիստ» արտահայտությունը:
1944 - Ֆինլանդիան դադարեցրել է Խորհրդային Միության հետ սկսված պատերազմը:
1969 – ծնվել է վրացի ակադեմիկոս և քաղաքական գործիչ Վրաստանի նախկին նախագահ Գեորգի Մարգվելաշվիլին:
1975– առաջին անգամ եթեր է հեռարձակվել «Ի՞նչ, որտե՞ղ, ե՞րբ» ինտելեկտուալ հաղորդումը։
1985 - Իսրայելում շրջանառության մեջ է մտցվել նոր դրամական միավոր շեքելը:
1989– վախճանվել է բելգիացի գրող, դետեկտիվ-հոգեբանական ժանրի նշանավոր ստեղծագործող Ժորժ Սիմենոնը։
1991- Կիևի Գերագույն ռադայի շենքի վրա առաջին անգամ բարձրացվել է կապույտ-դեղին դրոշը:
1997-վախճանվել է անգլիացի գիտնական-հոգեբան Հանս Յուրգեն Այզենկը, որը հանդիսանում է ինտելեկտի որոշման IQ թեսթի ստեղծողը:
1998 - Սթենֆորդի համալսարանի ուսանողներ Լարրի Փեյջն ու Սերգեյ Բրինը հիմնել են google-ը:
1999– Դաղստանի Բույնակսկ քաղաքում տեղի է ունեցած ահաբեկչական գործողություն՝ պայթյունի հետևանքով զոհվել է 64 մարդ, վիրավորվել՝ 165-ը։
Կ. Խաչիկյան