Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Պանթուրքական ծրագրերի հեռահար նպատակներն ու ամենօրյա ստերը. «Փաստ»

ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Երիտթուրքերի կողմից գործնական հիմքերի վրա դրված պանթուրքական ծրագրերն ավելի քան հարյուր տարի անց կրկին նոր շունչ են ստանում։ Խնդիրն այն է, որ հնարավորություններ են բացվել, որպեսզի Թուրքիան ուղիղ ցամաքային կապ հաստատի Ադրբեջանի, ապա Միջին Ասիայի թյուրքախոս երկրների հետ, ու ժամանակի ընթացքում ինտեգրացիայի միջոցով ձևավորվի թուրք ազգայնականների երազանքի Մեծ Թուրանը։ Բայց թուրքական առավելապաշտական ծրագրերի իրականացմանը խանգարում են գլխավորապես Հայաստանն ու Արցախը։ Եվ քանի որ Արցախի բռնազավթման հարցն Ադրբեջանի կողմից լուծվեց, ապա մնում է Սյունիքի թեման, որի տարածքով «միջանցք» ստանալու միջոցով էլ թուրքական աշխարհը «կմիավորվի»։

Եվ պատահական չէ, որ երբ Արցախում հայկական զինված ուժերը սկսեցին զինաթափվել, ու Ադրբեջանն էլ դրան զուգահեռ հայկական բնակավայրերի նկատմամբ իր վերահսկողությունը հաստատեց, թուրքական լրատվամիջոցներն իրենց գլխագրերում սկսեցին միահամուռ գրել, թե հաջորդ քայլը պետք է լինի, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքը»։ Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը շտապեց օրեր անց մեկնել Նախիջևան, որտեղ մասնակցեց արդիականացված ռազմական համալիրի բացման և Իգդիր-Նախիջևան գազատարի հիմնարկեքի արարողություններին: Այցի շրջանակներում համաձայնություն ձեռք բերվեց Կարս-Նախիջևան երկաթուղու կառուցման մասին։ Պարզ է, որ Թուրքիան ու Ադրբեջանը նախատեսում են, որ ԻգդիրՆախիջևան գազատարը և Կարս-Նախիջևան երկաթուղին, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքով» պետք է շարունակվեն դեպի Ադրբեջանի բուն տարածք։

Դրա համար էլ այդ այցի շրջանակներում և՛ Էրդողանը, և՛ Ալիևը հատուկ անդրադարձան «Զանգեզուրի միջանցքի» թեմային։ Էրդողանը նշեց, թե այն ռազմավարական խնդիր է Թուրքիայի և Ադրբեջանի համար։ Ընդ որում, Թուրքիայի նախագահը հավասարության նշան դրեց Զանգեզուրի ու Լաչինի միջանցքների միջև այն պարագայում, երբ որ Լաչինի միջանցքի ստեղծումը կոնկրետ նախատեսված է նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ։ Ու ամենահետաքրքիրն այն է, որ Էրդողանն ընդգծեց, որ եթե Հայաստանը հրաժարվի բացել «Զանգեզուրի միջանցքը», ճանապարհը կանցնի Իրանով։ Այս դեպքում հարց է ծագում, որ եթե «միջանցքը» կարող է Իրանով անցնել, ապա ի՞նչ են ուզում Հայաստանից, թող Իրանով էլ կառուցեն, եթե իսկապես իրանական կողմը սիրով կհամաձայնի: Դա, իհարկե, այն դեպքում, եթե տեղափոխվող բեռները կկարողանա վերահսկել։ Կամ ինչո՞ւ էր պետք հիմա մեծ թափով օրակարգ մղել «Զանգեզուրի միջանցքի» թեման, չէ՞ որ Թուրքիան ու Ադրբեջանը կարող էին արդեն կառուցած լինել Իրանով անցնող ճանապարհը։

Մյուս կողմից էլ, եթե Իրանով անցնող ճանապարհի տարբերակը կա, ապա ինչո՞ւ են ադրբեջանական ու թուրքական բարձրաստիճան ներկայացուցիչները անընդհատ Հայաստանից միջանցք պահանջում։ Իրականում «Զանգեզուրի միջանցքի» իրանական տարբերակի շրջանառումը ընդամենը բլեֆ է, քանի որ թուրք-ադրբեջանական տանդեմին պետք չէ, որ իրենց համար այդ կարևոր ճանապարհը վերահսկի Իրանը, իրենց Հայաստանի տարածքով անցնող սուվերեն միջանցք է պետք, որպեսզի հայկական կողմը դրա վրա որևէ վերահսկողություն չունենա, ու ինչ բեռներ ցանկանան, տեղափոխեն, այդ թվում՝ սպառազինություններ։ Արդյունքում կկտրվի Իրան-Հայաստան ճանապարհը, ու Հայաստանն ավելի խոր շրջափակման մեջ կհայտնվի, քան հիմա է, իսկ Ադրբեջան տեղափոխված սպառազինություններն էլ մի օր կարող են կիրառվել Իրանի դեմ՝ այս անգամ Հարավային Ադրբեջանն այդ երկրից բռնազավթելու մտադրությամբ։

Արցախի տարածքում միանգամից երեք օդանավակայանի կառուցումը ևս հիմնավորում է այն ենթադրությունը, որ թուրք-ադրբեջանական ագրեսիայի թիրախում հաջորդն Իրանն է լինելու՝ մանավանդ որ Իսրայելը մեծապես շահագրգռված է Իրանին հարվածելու հարցում ու անընդմեջ զինում է Ադրբեջանին։ Բայց մինչ այդ Հայաստանի հետ է պետք հարցերը լուծել։ Դրա համար էլ Բաքվից արդեն սկսել են հիմքեր ստեղծել Հայաստանի դեմ ռազմական ագրեսիա սկսելու ու դրա ֆոնին միջանցք բացելու համար, որքան էլ Ալիևի խորհրդական Հաջիևը նշի, թե Բաքուն մտադիր չէ ուժային գործողություններ ձեռնարկել Հայաստանի տարածքով դեպի Նախիջևան ցամաքային միջանցք ստեղծելու համար: Ի վերջո, ակնհայտ է, որ ո՛չ թուրքի, ո՛չ ադրբեջանցու խոսքին մի փոքր անգամ հավատալ չի կարելի: Նրանք ստում են ամենօրյա ռեժիմով: Դրա թարմ օրինակը ցեղասպանություն իրականացրած երկրի ղեկավար Էրդողանի հերթական հայտարարությունն է, թե իրենց «պատմության մեջ նման դեպք չի եղել», իսկ նույն Հաջիևը դժգոհություն է հայտնել էթնիկ զտման վերաբերյալ Ադրբեջանին ուղղված մեղադրանքների հետ կապված՝ ասելով. «Ադրբեջանի պատմության մեջ նման դեպքեր չեն եղել»:

Դե երևի, Բաքվի, Սումգայիթի ջարդերը, այս օրերին քաղաքացիական անձանց սպանությունները Արցախում, բազմաթիվ այլ օրինակներ այլ երկրներից են եկել ու իրականացրել Ադրբեջանում: Այն, որ Հաջիևը ստում է, վկայում է նաև այն, որ կրկին ակտիվացել է, այսպես կոչված, «Արևմտյան Ադրբեջանի համայնք» կոչվող արհեստածին կազմավորումը, որը պահանջում է, թե իբր տեղահանված ադրբեջանցիները պետք է վերադառնան Հայաստան, ու նաև քննարկվում է նրանց իրավունքների հարցով ադրբեջանական մեջլիսում հատուկ որոշում ընդունելու հարցը։ Փաստացի իրավականորեն պայմաններ են ստեղծում նոր ագրեսիայի համար, որպեսզի հայկական տարածքները բռնազավթեն ու հետո հայտարարեն, թե հեռացած ադրբեջանցիներին են վերադարձնում, նրանց իրավունքներն են պաշտպանում։ Բայց պետք է նկատի ունենալ, որ այս ամենը կարող է տեղի ունենալ ոչ թե շատ արագ, ինչպես շատերն են կանխատեսում, այլ տևական ժամանակ անց, ինչպես եղավ Արցախի դեպքում։

Սկզբից Ադրբեջանը համաձայնեց, որ խաղաղապահները տեղակայվեն Արցախում, իրենց բնակավայրերից հեռացածները վերադառնան ու երկու տարի շարունակ Արցախը դե ֆակտո անկախ մնա, ապա արցախցիներին 9 ամիս շարունակ շրջափակման մեջ պահելուց հետո միանգամից գրոհեց ու մի օրում Արցախը բռնազավթեց։ Չպետք է բացառել, որ նմանատիպ իրավիճակ կարող է ստեղծվել նաև, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցք» ստանալու համար։ Ուստի ցանկացած պահի հնարավոր չափով պետք է պատրաստ լինել յուրաքանչյուր զարգացման։

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Архиепископ Баграт Галстанян: Настали времена украденной чести и радости Мы ответственны за судьбу армянства перед будущими поколениями: Послание Аршака Карапетяна по случаю Дня НезависимостиОт имени Сержа Саргсяна утром воздана дань уважения и возложен венок в Воинском пантеоне «Ераблур» Архиепископ Езрас Нерсисян освятил новую армянскую церковь в селе Шаумяновском Ростовской области США гордятся тем, что продолжают поддерживать Армению – Блинкен «Интер» на своей официальной странице отметил, что Генрих Мхитарян уже сыграл в клубе 100 матчей «Здесь я понял, что мне хочется много снимать Родину»: Виген Ананян Мэр Еревана направил поздравительное послание по случаю Дня Независимости Республики Армения Число погибших при израильском ударе в Ливане выросло до 12 «Ухудшение отношений с ЕАЭС может иметь цепные и катастрофические последствия для Республики Армения» - Аршак КарапетянГлава делегации ЕС в Армении поздравил республику с Днем независимости По следам скандальных записейГрайр Гегамян назначен военным атташе Армении в США Поправки в Конституции должны быть направлены не на отказ от исторической правды, а на сохранение государственности и территориальной целостности: Аршак КарапетянЗахарова заверила о скором суде над азербайджанскими убийцами миротворцев РФ в Нагорном Карабахе Нефть Brent подешевела до $74,68 за баррель Рубен Варданян – Пашиняну: Каждый думает о действиях другого, исходя из моделей и принципов своей жизни ABC: Израиль 15 лет готовил операцию по подрыву пейджеров в Ливане СМИ: В центре Еревана произошла потасовка с участием десятков человек «Паст». Никол Пашинян в своем «репертуаре». Кто бросит ему спасательный круг? BBC: Что происходит с Рубеном Варданяном и другими армянами в азербайджанских тюрьмах Brent подешевела до $73,32 за баррель на данных API о росте запасов нефти в США В Белом доме ознакомились с мирным планом Зеленского и сочли его рабочим Лига чемпионов: Матчи дня Восьмилетняя девочка угнала автомобиль у собственной матери и 25 минут каталась на нем Всё тайное рано или поздно становится явным Сколько снарядов нужно купить, чтобы эти Индийские артиллерийские средства дали результат? Аршак КарапетянВ армянских церквях России и Беларуси отметили праздник Воздвижения Животворящего Креста Господня Brent торгуется у $71,6 за баррель Статуя богини Анаит доставлена из Великобритании в Армению В Армению доставлены 6 мусоровозов – они будут переданы мэрии Еревана Два человека пострадали в ДТП в Лорийской области Летевший из Еревана в Москву борт «Аэрофлота» вынужденно сел в Астрахани Архиепископ Галстанян посетил парламент Армении – он готов к встрече с представителями правящей партии Задержан глава военного представительства Минобороны РФ «Подарок» власти Аршаку КарапетянуОтношения Армении с Россией должны быть на самом важном месте, а у Запада нет того продукта безопасности, который он может предоставить Армении: Аршак КарапетянВИДЕО։ Диаспора имеет серьзный потнциал для обеспечения безопасности Армении: КарапетянДТП в Ереване: водитель скончался в больнице В МИД РА 16 сентября состоится официальная встреча министров иностранных дел Армении и Франции Оверчук о разблокировке коммуникаций: Россия готова помогать, исходя из принципов суверенитета и юрисдикции Армении После проливного дождя Ереван вновь затопило Рукописную Библию XIV века продали почти за $7 млн. Диаспора имеет серьезный потенциал для обеспечения безопасности Армении: КарапетянУкраинские силы не в состоянии использовать западное оружие: Путин Директор Национального центра ожогов и дерматологии: Число обращающихся к нам людей увеличивается Состоялся телефонный разговор премьер-министра Пашиняна с госсекретарем США Энтони Блинкеном Армянские журналисты вновь примут участие в литовском футбольном турнире 13-летний саксофонист Микаел Арутюнян получил Гран-при нидерландского международного конкурса Международный банк реконструкции и развития выделит Армении кредит в размере $40 млн.
Самое популярное