Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ռազմական ուժի մեծացող գործոնը․ «Փաստ»

ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Աշխարհակարգի փոփոխության ժամանակակից փուլում տեղի է ունենում ռազմական ուժի դերակատարության կարևորում։ Եթե նախկինում միջազգային հարաբերություններում քիչ թվով թեժ կետեր կային, որոնք ռազմական էսկալացիայի աղբյուր էին, իսկ հիմնական խնդիրները լուծվում էին դիվանագիտական ջանքերի գործադրման միջոցով, ապա ներկայում էապես իրավիճակ է փոխվել, և ռազմական ուժի կիրառումը դարձել է խնդիրները լուծելու հիմնական տարբերակը։ Դրա արդյունքում էլ մոտ 32 երկիր ռազմական գործողությունների գոտի է դարձել։ Էսկալացիան տեղի է ունենում թե՛ քաղաքացիական պատերազմների, թե՛ այլ երկրների հետ հակամարտության արդյունքում։

Օրինակ՝ Մյանմարում և Սուդանում շատ թեժ քաղաքացիական պատերազմ է ընթանում, իսկ Ուկրաինայի արևել յան հատվածում և Գազայում շարունակվում է Ռուսաստանի և Իսրայելի հարձակումը։ Միևնույն ժամանակ, կան տարածքներ ու երկրներ, որտեղ շատ բարձր է ռազմական էսկալացիայի հնարավորությունը։ Փորձագետները բարձր են համարում հավանականությունը, որ ռազմական գործողություններ կարող են սկսվել Թայվանի շուրջ, իսկ այն կարող է վերածվել տարածաշրջանային խոշոր բախման՝ մեծ ազդեցություն ունենալով նաև համաշխարհային տնտեսության վրա։ Պոտենցիալ ռազմական ներխուժման կարող է ենթարկվել նաև Հայաստանը, քանի որ Ադրբեջանը նախապատրաստություններ է ձեռնարկում Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի վրա հարձակում ձեռնարկելու համար։ Իսկ Հայաստանի վրա հարձակումը կարող է մեկընդմիշտ փոխել տարածաշրջանային դասավորվածությունը։ Այսպիսի պայմաններում պետությունները էականորեն մեծացնում են իրենց ռազմական ծախսերը և զարկ են տալիս ռազմական արդյունաբերության զարգացմանը։ Եվ, օրինակ՝ այնպիսի երկրներ, ինչպիսիք են Ճապոնիան ու Գերմանիան, որոնք ժամանակի ընթացքում խուսափել են մեծ ռազմական ծախսերից, հիմա ռեկորդային չափերի են հասցնում իրենց ռազմական բյուջեն։

Ռազմական ուժի՝ առաջնահերթ նշանակություն ձեռք բերելու պարագայում էապես աճում են զենքի ու սպառազինությունների արտահանման ու մատակարարման ծավալները։ Օրինակ՝ ԱՄՆ-ը ահռելի քանակի զենք է մատակարարում մի կողմից՝ Ուկրաինային ու Իսրայելին, մյուս կողմից էլ՝ Թայվանին։ Իսկ եվրոպական երկրներն էլ իրենց հերթին են սպառազինություններ մատակարարում Ուկրաինային։ Եթե չլինեն սպառազինությունների մատակարարումները, ապա Ուկրաինան չի դիմանա ռուսական ռազմական մեքենայի ճնշմանը։ Ընդհանուր առմամբ, խնդիր է դարձել սեփական անվտանգությունը միայն դրսի մատակարարումներից կախվածության մեջ դնելը։ Այս իրողությունը մասնավորապես առնչվում է նաև Հայաստանին, քանի որ հայկական կողմը այլ երկրներից մատակարարումները կազմակերպելու հետ կապված կարող է խնդիրներ ունենալ։

Հայաստանը 400 մլն դոլարի գումար է վճարել ռուսական կողմին, սակայն դրա դիմաց չի կարողանում սպառազինություններ ձեռք բերել։ Մյուս կողմից էլ՝ Հնդկաստանից ենք զենք ձեռք բերում, սակայն այդ զենքերի տեղափոխման հետ կապված լոգիստիկ խնդիրներ են առաջանում։ Իսկ երբ Վրաստանով ֆրանսիական արտադրության մի քանի զրահամեքենա է ներկրվում Հայաստան, դա համարվում է մեծ հաջողություն։ Այսպիսի իրադարձությունների ֆոնին երկրորդական պլան է մղվել սեփական ռազմարդյունաբերության զարգացման հարցը։

Ճիշտ է, շատ է խոսվում Հայաստանի ռազմարդյունաբերությունը զարգացնելու և հայկական սպառազինություններ արտադրելու մասին, Նիկոլ Փաշինյանն էլ ժամանակ առ ժամանակ այդ հարցով նիստեր է անցկացնում, խրոխտ ելույթներ է ունենում, սակայն այդ ելույթներն այդպես էլ մնում են հայտարարությունների մակարդակի։ Ու այդպես էլ Փաշինյանի կառավարման տարիներին Հայաստանում որևէ լուրջ ռազմական արտադրանք չթողարկվեց, որը նաև արտահանման պահանջարկ կունենար։ Ժամանակին իր ուղիղ եթերների ժամանակ վերջինս խոսում էր հայկական արտադրության «գաղտնի զենքի» մասին, որի ուժն այդպես էլ չտեսանք։ Նույն հայկական արտադրության ԱԹՍ-ների պատմությունն է կրկնվում, երբ իշխանության ներկայացուցիչները դրանց վերաբերյալ տեսանյութեր էին տարածում, փիառվում էին, շատ մարդկանց էլ թվում էր, թե մեր անվտանգությունն ապահովված է։

Այնինչ, իրադարձությունները պայթեցրին փիառի այդ փուչիկը, քանի որ հայկական անօդաչուները ռազմական գործողությունների ժամանակ այդպես էլ ցույց չտվեցին իրենց արդյունավետությունը թշնամուն հակազդելու գործում։ Պարզ է, որ ռազմարդյունաբերության համալիրը շարժման մեջ դնելու համար մեծ ռեսուրսներ ու ժամանակ է հարկավոր։ Բայց այդ գործը թեթևացնելու համար կարելի է տեխնոլոգիաներ բերել այլ երկրներից, համատեղ արտադրություն հիմնել։ Հայաստանը տարբեր երկրների հետ ռազմական համագործակցության դաշտ է ստեղծել, սակայն չկան քայլեր համատեղ նախաձեռնությունների շուրջ։ Թերևս ՀՀ իշխանությունները միշտ հեշտ ուղիներն են փնտրում, օրինակ՝ զենք ներկրել ու դրանով սահմանափակվել։ Ընդ որում՝ երբեմն կասկածելի որակի ու արդյունավետության զենք:

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Архиепископ Баграт Галстанян: Настали времена украденной чести и радости Мы ответственны за судьбу армянства перед будущими поколениями: Послание Аршака Карапетяна по случаю Дня НезависимостиОт имени Сержа Саргсяна утром воздана дань уважения и возложен венок в Воинском пантеоне «Ераблур» Архиепископ Езрас Нерсисян освятил новую армянскую церковь в селе Шаумяновском Ростовской области США гордятся тем, что продолжают поддерживать Армению – Блинкен «Интер» на своей официальной странице отметил, что Генрих Мхитарян уже сыграл в клубе 100 матчей «Здесь я понял, что мне хочется много снимать Родину»: Виген Ананян Мэр Еревана направил поздравительное послание по случаю Дня Независимости Республики Армения Число погибших при израильском ударе в Ливане выросло до 12 «Ухудшение отношений с ЕАЭС может иметь цепные и катастрофические последствия для Республики Армения» - Аршак КарапетянГлава делегации ЕС в Армении поздравил республику с Днем независимости По следам скандальных записейГрайр Гегамян назначен военным атташе Армении в США Поправки в Конституции должны быть направлены не на отказ от исторической правды, а на сохранение государственности и территориальной целостности: Аршак КарапетянЗахарова заверила о скором суде над азербайджанскими убийцами миротворцев РФ в Нагорном Карабахе Нефть Brent подешевела до $74,68 за баррель Рубен Варданян – Пашиняну: Каждый думает о действиях другого, исходя из моделей и принципов своей жизни ABC: Израиль 15 лет готовил операцию по подрыву пейджеров в Ливане СМИ: В центре Еревана произошла потасовка с участием десятков человек «Паст». Никол Пашинян в своем «репертуаре». Кто бросит ему спасательный круг? BBC: Что происходит с Рубеном Варданяном и другими армянами в азербайджанских тюрьмах Brent подешевела до $73,32 за баррель на данных API о росте запасов нефти в США В Белом доме ознакомились с мирным планом Зеленского и сочли его рабочим Лига чемпионов: Матчи дня Восьмилетняя девочка угнала автомобиль у собственной матери и 25 минут каталась на нем Всё тайное рано или поздно становится явным Сколько снарядов нужно купить, чтобы эти Индийские артиллерийские средства дали результат? Аршак КарапетянВ армянских церквях России и Беларуси отметили праздник Воздвижения Животворящего Креста Господня Brent торгуется у $71,6 за баррель Статуя богини Анаит доставлена из Великобритании в Армению В Армению доставлены 6 мусоровозов – они будут переданы мэрии Еревана Два человека пострадали в ДТП в Лорийской области Летевший из Еревана в Москву борт «Аэрофлота» вынужденно сел в Астрахани Архиепископ Галстанян посетил парламент Армении – он готов к встрече с представителями правящей партии Задержан глава военного представительства Минобороны РФ «Подарок» власти Аршаку КарапетянуОтношения Армении с Россией должны быть на самом важном месте, а у Запада нет того продукта безопасности, который он может предоставить Армении: Аршак КарапетянВИДЕО։ Диаспора имеет серьзный потнциал для обеспечения безопасности Армении: КарапетянДТП в Ереване: водитель скончался в больнице В МИД РА 16 сентября состоится официальная встреча министров иностранных дел Армении и Франции Оверчук о разблокировке коммуникаций: Россия готова помогать, исходя из принципов суверенитета и юрисдикции Армении После проливного дождя Ереван вновь затопило Рукописную Библию XIV века продали почти за $7 млн. Диаспора имеет серьезный потенциал для обеспечения безопасности Армении: КарапетянУкраинские силы не в состоянии использовать западное оружие: Путин Директор Национального центра ожогов и дерматологии: Число обращающихся к нам людей увеличивается Состоялся телефонный разговор премьер-министра Пашиняна с госсекретарем США Энтони Блинкеном Армянские журналисты вновь примут участие в литовском футбольном турнире 13-летний саксофонист Микаел Арутюнян получил Гран-при нидерландского международного конкурса Международный банк реконструкции и развития выделит Армении кредит в размере $40 млн.
Самое популярное