Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Թուրքական ամբիցիաներն ու հայկական կամակատարները

ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Այն փաստը, որ ցանկացած պետություն առաջին հերթին առաջնորդվում  է բացառապես սեփական շահերով և աշխարհաքաղաքական գործընթացներում առաջ տանում զուտ անձնական տիրույթում շոշափվող թեմաներ, ապացուցման կարիք չունի․ պատմությունը դա քանիցս ապացուցել է անհերքելի փաստարկներով։ Դրա համար բնավ կապ չունի ոչ պատմական փուլը, դա բնական գործընթաց է, որը փաթեթավորվում է համապատասխան ժամանակահատվածին բնորոշ սոուսով։ Նման մի իրավիճակ է հարավկովկասյան տարածաշրջանում ձևավորված նոր աշխարհաքաղաքական փազլը, որտեղ աշխարհաքաղաքական բևեռներն ու տարածաշրջանում հաստատվել ցանկացող շրջանկաները խաղում են սեփական պարտիան։ 

Փորձենք հասկանալ, թե ինչ է կատարվում վերը նշված շրջանակներում Թուրքիայի շահերի և մեր տարածաշրջանի զարգացումների շուրջ։ Չնայած Թուրքիան շարունակում է Հայաստան-Ադրբեջան բանակցություններում աջակցել Ադրբեջանին և միակողմանի քաղաքականություն վարել, ԱՄՆ-ն ողջունում է Թուրքիայի, իբրև թե արդյունավետ, դերն Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հարաբերությունների կարգավորման գործում։ Այս մասին օրերս հայտարարել էր ԱՄՆ Պետքարտուղարության խոսնակ Մեթյու Միլլերը։ «Մենք ողջունում ենք Թուրքիայի արդյունավետ դերն այս հակամարտության կարգավորման հարցում և համաձայն ենք Ֆիդանի այն խոսքերի հետ, որ խաղաղությունը հնարավոր է: ԱՄՆ-ն սատարում է երկու կողմերի ուղիղ բանակցություններին՝ խաղաղության հասնելու համար»,- ասել է Միլլերը:

Նշենք, որ վերջրես Ադրբեջանում գտնվող Հաքան Ֆիդանն ասել էր, որ հաջորդ շրջանը պետք է դառնա Հարավային Կովկասում կայունության սկիզբը։ «Հայաստանի հետ Թուրքիայի հարաբերությունները կբարելավվեն այն բանից հետո, երբ կկարգավորվեն Ադրբեջանի և Հայաստանի հարաբերությունները»,- ասել էր նա։ Բացի այդ Թուրքիայի գլխավոր դիվանագետը նաև հայտարարել էր, թե Թուրքիան Հայաստանի հետ սահմանի բացման հարցում որոշում կկայացնի Բաքվի և Երևանի միջև խաղաղության բանակցությունների արդյունքներով, այսինքն՝ շարունակելով հայ-թուրքական հարաբերությունները պայմանավորել հայ-ադրբեջանական բանակցությունների արդյունքներով։

Ըստ էության, զարմանալի չէ ո՛չ ԱՄՆ Պետքարտուղարության, ո՛չ էլ Թուրքիայի ԱԳ նախարարության դիրքորոշումը։ Իրականում մինչ ՀՀ-ում որոշում են փոխել արտաքին քաղաքական վեկտորը՝ ՀՀ ազգային անվտանգային շահերը տեսնելով Արևմուտքում, նման խոշոր երկրները, ինչպիսին Թուրքիան և ԱՄՆ-ն են, չեն փոխում իրենց արտաքին քաղաքական սկզբունքները և շարունակում են առաջ գնալ սեփական օրակարգով։

Ի դեպ՝ ոչ ոքի համար գաղտնիք չէ, որ Ռուսաստանը, Թուրքիան, ԱՄՆ-ն, Իրանը հետսովետական շրջանում չեն փոխել իրենց արտաքին քաղաքականության ուղենիշները, դրանցում գուցե ժամանակ առ ժամանակ շեշտադրումներ են փոխվել, բայց ռազմավարական նշանակության շահերը չեն փոփոխվել։ Սա լավագույնս ցույց է տալիս, որ որքան էլ ԱՄՆ-Թուրքիա հարաբերություններում, պայմանավորված ԱՄՆ վարչակազմերով, պատահում են լարվածության շրջաններ, այնուամենայնիվ ԱՄՆ-ն երբեք չի կարող Թուրքիային դասել ՌԴ և Իրանի շարքում, ԱՄՆ-ն անկախ խնդիրներից, Թուրքիային դիտարկում է՝ որպես դաշնակից երկիր։

Այստեղ հիմնական ու առանցքային խնդիրն այն է, որ Թուրքիան իր որևէ գործընկեր երկրի նման «անկեղծությամբ» չի վերաբերվում, դա է պատճառը, որ ժամանակ առ ժամանակ ԱՄՆ-Թուրքիա հարաբերությունները սրվում են։ Սակայն ԱՄՆ նպատակը Թուրքիայի և հարավկովկասյան մնացած երկրների՝ ՀՀ-ի, Ադրբեջանի ու Վրաստանի միջոցով Իրանի ու ՌԴ-ի ազդեցությունը չեզոքացնելն է։ Հենց դա է պատճառը, որ չնայած Թուրքիայի ապակառուցողական, սրող դերակատարությանը Արցախյան հակամարտության գործընթացում և 2020 թվականի պատերազմում, ԱՄՆ-ն այդ դերակատարությունը տեսնում է՝ որպես կառուցողական, իսկ ՌԴ դիրքորոշումն ամեն դեպքում դիտարկվում է ապակառուցողական, Իրանի դեպքում ևս նույն սկզբունքն է գործում։

Այստեղ կարևոր է արձանագրել, որ ստեղծված իրավիճակում ԱՄՆ-ը ոչ միայն ձգտում, այլ ամեն ինչ անում է՝ Թուրքիայի հետ այնպիսի վստահելի հարաբերություններ ունենալ, որպեսզի Թուրքիան դառնա իր առանցքային գործընկերը Հարավային Կովկասում, Մերձավոր Արևելքում, որպեսզի Թուրքիան համակարգի գործընթացները՝ դառնալով ԱՄՆ-ի «գործերի կառավարիչը»։ Իր հերթին Թուրքիան ևս դրան է ձգտում, սակայն միշտ չէ, որ վարվում է այնպես, ինչպես ԱՄՆ-ը կցանկանար, այլ քայլերը բխեցնում է իր շահերից։ Եվ այստեղ Թուրքիա-Ռուսաստան հարաբերությունները չափազանց խանգարում են ԱՄՆ-ին։ ԱՄՆ-ի նպատակն է, որպեսզի Հարավային Կովկասում ազդեցություն ունենա ոչ թե Ռուսաստանը, այլ Թուրքիան, դրանից բացի՝ ԱՄՆ-ը ցանկանում է նաև փոխել 44-օրյայից հետո Հարավային Կովկասում Իրանի աճող դերակատարությունը։

Վերը շարադրածից հետո ստեղծվել է մի մարազմատիկ իրադրություն, երբ ՀՀ օրվա կառավարիչները տաքուկ տեղավորվել են թուրքական «ռասկլադում» և իրենց ամեն քայլը ոչ միայն համաձայնեցնում են թուրքական տերերի հետ, այլ նրանց վարկաբեկող ու շահերին հակասող ոչինչ չեն անում։ Այսօր մենք տեսնում ենք, որ Թուրքիան շարունակում է չբացել հայ-թուրքական սահմանը, թեև այն փակ պահելու որևէ պատճառ չունի, իսկ ՀՀ-ն վերջին տարիների ընթացքում Թուրքիայի վերաբերյալ հրաժարվել է իր բոլոր սկզբունքային դիրքորոշումներից, որոնք վերաբերում էին Հայոց ցեղասպանությանը։

Եկեք մի փոքր ավելի խորքային մտածենք այս ողբերգական պատկերի մասին։

Արմեն Հովասափյան

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
По следам скандальных записейПоправки в Конституции должны быть направлены не на отказ от исторической правды, а на сохранение государственности и территориальной целостности: Аршак КарапетянЗахарова заверила о скором суде над азербайджанскими убийцами миротворцев РФ в Нагорном Карабахе Нефть Brent подешевела до $74,68 за баррель Рубен Варданян – Пашиняну: Каждый думает о действиях другого, исходя из моделей и принципов своей жизни ABC: Израиль 15 лет готовил операцию по подрыву пейджеров в Ливане СМИ: В центре Еревана произошла потасовка с участием десятков человек «Паст». Никол Пашинян в своем «репертуаре». Кто бросит ему спасательный круг? BBC: Что происходит с Рубеном Варданяном и другими армянами в азербайджанских тюрьмах Brent подешевела до $73,32 за баррель на данных API о росте запасов нефти в США В Белом доме ознакомились с мирным планом Зеленского и сочли его рабочим Лига чемпионов: Матчи дня Восьмилетняя девочка угнала автомобиль у собственной матери и 25 минут каталась на нем Всё тайное рано или поздно становится явным Сколько снарядов нужно купить, чтобы эти Индийские артиллерийские средства дали результат? Аршак КарапетянВ армянских церквях России и Беларуси отметили праздник Воздвижения Животворящего Креста Господня Brent торгуется у $71,6 за баррель Статуя богини Анаит доставлена из Великобритании в Армению В Армению доставлены 6 мусоровозов – они будут переданы мэрии Еревана Два человека пострадали в ДТП в Лорийской области Летевший из Еревана в Москву борт «Аэрофлота» вынужденно сел в Астрахани Архиепископ Галстанян посетил парламент Армении – он готов к встрече с представителями правящей партии Задержан глава военного представительства Минобороны РФ «Подарок» власти Аршаку КарапетянуОтношения Армении с Россией должны быть на самом важном месте, а у Запада нет того продукта безопасности, который он может предоставить Армении: Аршак КарапетянВИДЕО։ Диаспора имеет серьзный потнциал для обеспечения безопасности Армении: КарапетянДТП в Ереване: водитель скончался в больнице В МИД РА 16 сентября состоится официальная встреча министров иностранных дел Армении и Франции Оверчук о разблокировке коммуникаций: Россия готова помогать, исходя из принципов суверенитета и юрисдикции Армении После проливного дождя Ереван вновь затопило Рукописную Библию XIV века продали почти за $7 млн. Диаспора имеет серьезный потенциал для обеспечения безопасности Армении: КарапетянУкраинские силы не в состоянии использовать западное оружие: Путин Директор Национального центра ожогов и дерматологии: Число обращающихся к нам людей увеличивается Состоялся телефонный разговор премьер-министра Пашиняна с госсекретарем США Энтони Блинкеном Армянские журналисты вновь примут участие в литовском футбольном турнире 13-летний саксофонист Микаел Арутюнян получил Гран-при нидерландского международного конкурса Международный банк реконструкции и развития выделит Армении кредит в размере $40 млн. USAID более, чем в два раза увеличивает сумму выделяемой Армении поддержки Михаил Галустян сыграет главного героя в новом полнометражном фильме «Наша Russia» Олимпийский чемпион по гимнастике Артур Далалоян примет участие в открытии сезона школьного спорта в «Лужниках» Юный российский шахматист Юра Амбарцумян победил в чемпионате и стал кандидатом в мастера спорта Подразделения ВС РА не открывали огонь в направлении азербайджанских позиций: Министерство обороны Захарова: Мы уверены, что в Баку хорошо понимают, зачем в НАТО стремятся укрепить свои позиции в Азербайджане Barerar.am – новая платформа, предоставляющая возможность напрямую и без посредников оказывать помощь нуждающимся семьям Товмасян: В мировой истории нет практики суда над главой КС Мы рассматриваем предвзятые и несправедливые заявления ЕС как вмешательство в наши внутренние дела: МИД Азербайджана Важно сосредоточиться на национальных интересах, то есть положить конец изменению внешних приоритетов: Аршак КарапетянАрцаху должен быть возвращен его исторический статус, и власти Азербайджана не смогут отменить это: Аршак Карапетян«Паст». Кому выгодно выбрасывать подобную ​​«информацию» в поле?
Самое популярное