Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


«Շահի մատ. ինչո՞ւ են վատացել Իրանի և Հայաստանի հարաբերությունները»

ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Iz.ru-ն գրում է, որ Իրանի նախագահ Իբրահիմ Ռաիսին փետրվարի կեսերին հանդիպել է Հայաստանի փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանի հետ։ Ըստ ԶԼՄ-ների բանակցություններն անցել են լարված մթնոլորտում։ Ռաիսին նշել է, որ Թեհրանը դեմ է Հայաստանից ռուսական զորքերի դուրս բերմանը և նրանց փոխարեն ամերիկյան կամ արևմտյան որևէ այլ կոնտինգենտի տեղակայմանը։ Հետաքրքիր է այն, որ բանակցություններին հաջորդած մամուլի հաղորդագրությունները բավականին տարբեր են եղել։ Երևանը խոսել է միայն տնտեսական խնդիրների մասին, իսկ ըստ Իրանի նախագահի մամուլի ծառայության Ռաիսին մանրամասն խոսել է անվտանգության իրավիճակի մասին։ «Մենք համաձայն չենք խնդիրների լուծմանն օգնելու պատրվակով տարածաշրջանում օտարերկրացիների ներկայությանը։ Մենք հավատում ենք, որ նրանց ներկայությունը ոչ միայն չի օգնի հաղթահարել մարտահրավերները, այլ նաև ավելի մեծ խնդիր կդառնա տարածաշրջանի ժողովուրդների և կառավարությունների համար»,- նշել է Իրանի առաջնորդը։ Հայկական ԶԼՄ-ները հավելյալ մանրամասներ են հայտնել։ Ըստ նրանց Գրիգորյանի այցն անցել է լարված մթնոլորտում, «պաշտոնական Թեհրանը սառը ջուր է լցրել հայ պաշտոնյայի գլխին». «Մեր աղբյուրներից տեղեկացանք, որ նախագահ Ռաիսին հնարավորինս ուղիղ է խոսել։ Նա ասել է, որ եթե Հայաստանը պատրաստվում է հասնել ռուսական ռազմական կոնտինգենտի դուրսբերմանը և դրա փոխարեն հավաքական Արևմուտքի ուժեր բերել, ապա Իրանը դա թույլ չի տա»։

Հայաստան-Իրան-Ադրբեջան եռանկյունում ուժերի հարաբերակցությունը մի քանի անգամ է փոխվել: Այսպիսով, Խորհրդային Միության փլուզումից և Ղարաբաղյան առաջին պատերազմից հետո Իրանը չմիացավ Թուրքիային և Պակիստանին, որոնք խզեցին դիվանագիտական ​​հարաբերությունները Հայաստանի հետ։ Թեհրանը նաև չփակեց Հայաստանի հետ սահմանի իր հատվածը, ինչի շնորհիվ հայերը կարողացան վերապրել հետպատերազմյան դժվարին տարիները։ Իրանի հետ Ադրբեջանի  հարաբերություններն բավականին բարդ են: Փաստն այն է, որ Իրանում ապրում է մոտ 25 միլիոն էթնիկ ադրբեջանցի։ Թեհրանը մտավախություն ունի, որ Բաքուն նրանց մեջ կհրահրի անջատողական և աշխարհիկ տրամադրություններ։ Բացի այդ, Իրանը մտահոգված է Իսրայելի հետ իր հարևանի սերտ կապերով։ Բաքուն դեռ դարեսկզբից է սկսել հրեական պետությանը մատակարարել նավթ և դրա դիմաց ստանալ էլեկտրոնիկա ու զենք։ Անդրկովկասում նոր իրողություն եղավ 2020 թվականի աշնանը, երբ Հայաստանը պարտվեց ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմում։ Դա հանգեցրեց ադրբեջանա-թուրքական տանդեմի զգալի ամրապնդմանը։ Բաքվում և Անկարայում սկսեցին խոսել Զանգեզուրի միջանցքի ստեղծման մասին, որը եթե կյանքի կոչվի, ապա Իրանը կկտրվի Հայաստանից, հետևաբար ելքից դեպի Սև ծով և ԵԱՏՄ երկրների շուկաներ։ Նման պայմաններում Իրանի և Ադրբեջանի հարաբերությունները լայնածավալ ճգնաժամ ապրեցին։ Թեհրանը հայտարարեց, որ չի հանդուրժի սահմանների վերագծում և մի քանի լայնածավալ զորավարժություններ  անցկացրեց։ Ադրբեջանը փակեց իր դեսպանատունը Իրանում և տարհանեց բոլոր դիվանագետներին։ Բացի այդ, Ադրբեջանում կանոնավոր դարձան հարձակումները «իրանական գործակալների» վրա, ովքեր իբր զինված հեղաշրջում են նախապատրաստում։ Միաժամանակ բարելավվեցին Իրանի և Հայաստանի հարաբերությունները։ Հաճախակի դարձան բարձրաստիճան պաշտոնյաների այցելությունները։ Իսլամական Հանրապետությունը բացեց իր հյուպատոսությունը Սյունիքի մարզում: Սակայն անցած տարեվերջին նոր շրջադարձ եղավ: Սեպտեմբերի 19-20-ի «հակաահաբեկչական գործողության» ընթացքում Ադրբեջանն ամբողջությամբ իր վերահսկողության տակ դրեց Ղարաբաղի ողջ տարածքը։ Այդ առումով Իրանը սկսեց վերանայել իր մոտեցումները։ Թեհրանը հայտարարեց, որ պատրաստ է օգնել իր հարևանին Ղարաբաղի վերականգնման հարցում։ Ըստ Ադրբեջանի նախագահի օգնական Հիքմեթ Հաջիևի Իրանից «դրական ազդակներ կան»։ Բացի այդ, Իրանն ու Ադրբեջանն ընդհանուր եզրեր գտան տնտեսական հարցերում։ Բաքուն ճկունություն ցուցաբերեց և Թեհրանի հետ պայմանավորվեց, որ Զանգեզուրի միջանցքի այլընտրանքային երթուղին անցնի Իրանի տարածքով։ Հոկտեմբերին կողմերը պայմանավորվեցին երկաթուղու կառուցման շուրջ և սկսեցին ճանապարհային կամուրջի և մաքսային և սահմանային անցակետի կառուցումը։ Բացի այդ սկսվեց  Հյուսիս-Հարավ տրանսպորտային միջանցքի զարգացումը, որը պետք է Ռուսաստանը կապի Հնդկաստանի և Պարսից ծոցի հետ։

Միևնույն ժամանակ, Հայաստանի իշխանությունների վարած քաղաքականությունն է սկսել Իրանում անհանգստություն առաջացնել։ Թեհրանը չի թաքցնում իր զայրույթն արևմտյան երկրների հետ Երևանի մերձեցման առնչությամբ: Իրանի համար այդ առումով ամենասարսափելին սեպտեմբերին տեղի ունեցած հայ-ամերիկյան զորավարժություններն էին։ Բացի այդ, Հայաստանն իր տարածք է ներգրավել ԵՄ դիտորդական առաքելություն և ակտիվ ռազմատեխնիկական համագործակցություն է հաստատել Ֆրանսիայի հետ։

Ըստ Ռուսաստանի Գիտությունների ակադեմիայի Արևելագիտության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող Վլադիմիր Սաժինի Իրանը չի ցանկանում, որ իր սահմաններում տեղակայվեն արևմտյան երկրների զորքեր։ «Իրանցիները միանշանակ ազդանշան են ուղարկում Երևանին, և եթե ​​Հայաստանը չընդունի դա, ապա Իրանը, հավանաբար, զորքեր կկենտրոնացնի սահմանի մոտ ու վարժանքներ կանցկացնի։ Թեհրանը բավականաչափ միջոցներ ունի իր տեսակետը տեղ հասցնելու համար: Նրանք այնուամենայնիվ չեն անցնի սահմանը, Իրանը միշտ էլ խուսափում է ուղղակի ռազմական գործողություններից, դա տեսել ենք բազմաթիվ օրինակներով, այդ թվում Գազայի հատվածի շուրջ ճգնաժամի ժամանակ»,- ասել է նա։

Հայ քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանն էլ կարծում է, որ Հայաստանում աճում է արևմտյան երկրների ազդեցությունը։ «Երևանը գնում է Իրանի նկատմամբ թշնամաբար տրամադրված Արևմուտքի հետքերով։ Հայաստանն ամբողջությամբ չի օգտագործում իր հարևանի հետ հարաբերությունների ներուժը։ Խոսքը միայն անվտանգության խնդիրների մասին չէ: Վերջին տարիներին Իրանը մոտենում է ԵԱՏՄ-ին, ստեղծվել է ազատ առևտրի գոտի, բայց միևնույն ժամանակ Հայաստանի և Իրանի միջև փոխադարձ առևտրի ծավալը վերջին մեկ տարվա ընթացքում մնացել է գրեթե անփոփոխ»,- նշել է նա։

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը

www.1or.am

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Молодежные организации IUSY и YES потребовали от Азербайджана освободить армянских пленныхАрмения не примет участия в саммите ОДКБ в АстанеЮные армянские гимнастки из Серпухова завоевали золото на первенстве городского округаКанадского журналиста не впустили в Турцию за критику Азербайджана и публикации о событиях в Арцахе В Риме прошла научная конференция, посвященная защите святынь Арцаха Дудукист Виталий Погосян выступит в симфоническом шоу Hans Zimmer’s UniverseРекордный долгожитель Олимпийских игр: Хэйг Прист«Единственный Западный Азербайджан находится на территории Ирана»: посол ФранцииПоказом фильма «Месье Азнавур» открылся 27-й Пражский кинофестиваль французских фильмовИзделия армянских мастеров представлены на Рождественской ярмарке Шпиттельберга в ВенеФонд «Музыка во имя будущего» предлагает талантливым молодым музыкантам стать участниками программы «Образовательная поездка в Дубай»Генрих Мхитарян начал писать автобиографиюМинистр окружающей среды Канады Стивен Гилбо призвал к освобождению армянских заключенных, незаконно удерживаемых в АзербайджанеКто станет депутатом? «Паст»Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст»Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст»В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст»Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст»Ожидать эскалации нужно всегда: Алексей АнпилоговАрмения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепитаМИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурсамиСтоимость биткойна приближается к 100 тыс. долларовКурс доллара к рублю в ходе торгов впервые с марта 2022 года превысил 103 рубляБельгийские политики и парламентарии направили заявление правительствам Азербайджана и БельгииМы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан ФиданАрмянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди военнослужащихРоссия впервые нанесла удар по военному объекту Украины новейшей баллистической ракетой «Орешник» с гиперзвуковой боевой частьюЮнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигацииВ Армении сократят помощь для арцахских беженцевАрмянский предприниматель строит новую канатную дорогу на горной вершине КрымаОванес Чрагян из города Армавир стал победителем Первенства мира по универсальному боюПалата депутатов Люксембурга потребовала от Баку немедленного освобождения незаконно заключенных лицАвантюризм кадровых движений: «Паст»Нынешняя власть Армении - факелоносец антиармянской повестки дня: «Паст»Как собираются лишить эту власть возможности получить мандат в будущем? «Паст»«В стране существует большая коррупция, во главе которой стоит Никол Пашинян»: «Паст»Примечательное предложение: физические лица могут получить грант в размере 1 миллиона, а общественные организации – в размере 3 миллионов российских рублей: «Паст»Концерт к 155-летию со дня рождения Комитаса прошел в Краснодарской филармонии им. ПономаренкоНС Армении ратифицировал соглашение о свободной торговле между ЕАЭС и ИраномЕС направит в Грузию "политическую миссию"Арпине Саркисян будет назначена главой МВД РАКомпания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городахЧЕ: Результаты армянских шахматистовГубернатор Армавирской области Давид Худатян будет назначен министром территориального управления и инфраструктур Комитет госдоходов: В Армении установлены случаи не регистрации наемных работников Армянские фехтовальщики завоевали 4 медали на международном турнире в Тбилиси Заместитель мэра Еревана: Главную елку страны украсим прошлогодними ветками и игрушками Арпине Саркисян назначена министром внутренних дел Армении Азербайджанцы стали настоящей головной болью в России։ «Паст» Принесет ли Армении какую-либо пользу членство в Римском статуте? «Паст»
Самое популярное