Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Հատուկ ռազմական գործողությունը T-80 տանկին երկրորդ կյանք է տվել

ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ

Անցյալ տարվա սեպտեմբերին հայտնի դարձավ, որ ՌԴ պաշտպանության նախարարության ցուցումով «Ուրալվագոնզավոդ» ձեռնարկություններում գրեթե զրոյից կսկսվի T-80 տանկերի արտադրությունը, գրում է news.ru-ն։ Ինչու՞ է ռուսական բանակին անհրաժեշտ տանկ, որի արտադրությունը սկսվել էր դեռևս 1976 թվականին։ Որո՞նք են T-80-ի առավելությունները:

Այդ հարցի պատասխանը պարզ է՝ ռուսական բանակին տանկը պետք է նույն պատճառով, ինչ խորհրդային իշխանության ժամանակներում։ T-80-ը պահանջված էր իր բնութագրերի շնորհիվ, ինչը նրան լավ կողմերով առանձնացնում էր անցյալ դարի 70-ականներին ծառայության մեջ գտնվող  այլ տանկերից (խարկովյան T-64 և նիժնիտագիլյան T-72): Հենց «խարկովցու» քմահաճ դիզելային շարժիչի «շնորհիվ» ծնվեց T-80-ը, որը ուներ գազատուրբինային շարժիչ։
T-80-ի արտադրությունը սկսվել է Լենինգրադում, և դրա առավելությունները արագ են բացահայտվել: Ի տարբերություն դիզելային շարժիչի, գազատուրբինայինի գործարկումը զրոյից ցածր ջերմաստիճանում հեշտ է, շարժիչի աղմուկը քիչ է, ունի 1000 ձիաուժ հզորություն (դրա շնորհիվ տանկի արագությունը հարթ ճանապարհին մինչև 80 կմ/ժ է): T-80-ն ունի նաև հետընթացի ավելի մեծ արագություն, քան իր դիզելային նմանակները: Այսինքն T-80-ն ունի շատ լավ մանևրելու հնարավորություն, ինչը թույլ է տալիս ավելի քիչ ժամանակ ծախսել թե՛ կրակային դիրք մտնելու, թե՛ դրանից դուրս գալու վրա։
Ճիշտ է, T-80-ն ուներ  մեկ նշանակալի թերություն: Եթե  ութսունականներին T-72 դիզելային շարժիչը արժեր 9600 ռուբլի, ապա T-80-ինը արժեր ֆանտաստիկ 104000 ռուբլի։ Բացի այդ, այն ուներ ավելի կարճ շահագործման ժամկետ, քան դիզելային շարժիչը և պահանջում էր ավելի որակյալ սպասարկում: Կային նաև մի շարք այլ թերություններ, ինչպիսիք են գազատուրբինի բարձր ջերմային հզորությունը, ինչը անցանկալի էր դարձնում T-80-ի շահագործումը տաք կլիմայական պայմաններում, վառելիքի մեծ ծախսը և շարժիչ մտնող օդի մանրակրկիտ զտման անհրաժեշտությունը:
Եթե  ԽՍՀՄ-ը կարող էր իրեն թույլ տալ արտադրել ոչ միայն թանկարժեք T-80, այլ նաև ևս երկու տեսակի տանկեր (T-64 և T-72), ապա հետխորհրդային Ռուսաստանը որոշեց կրճատել T-80-ի արտադրությունը և ապավինել T-72-ին և նրա խորը արդիականացմանը՝ T-90-ին: Մի քանի հազար T-80-ները պահեստավորվեցին բազաներում, և մինչևՀատուկ ռազմական գործողության մեկնարկը միայն հյուսիսում և Հեռավոր Արևելքում էին ընդամենը 300 միավոր T-80-ներ «ծառայում» ռուսական բանակում: Այնուամենայնիվ, դրանցից շատերը շուտով ստիպված եղան մասնակցել Հատուկ ռազմական գործողությանը, որտեղ էլ  ցույց տվեցին իրենց առավելությունները և դրական արձագանքների արժանացան մարտիկների կողմից:
Այդ իսկ պատճառով կայացվել է վիճելի թվացող որոշում T-80-ը հավաքման գիծ վերադարձնելու մասին: Տանկային շատ փորձագետներ այդ որոշումը անտրամաբանական են համարել առաջարկելով ավելացնել T-90M-ի արտադրությունը: Շատերն էլ մտածում են, որ այն միջոցները, որոնք կծախսվեն T-80-ի վերակենդանացման վրա, ավելի լավ կլինի ծախսել T-14 Armata տանկի կատարելագործման վրա:
Այս բոլոր փաստարկներն էլ ողջամիտ են։ Բայց փաստն այն է, որ այդ տանկերից ոչ մեկը չի ունենա այն բնութագրերը, ինչ ունի T-80-ը։ Իսկ մարտական  առաջադրանքները արդյունավետ կատարելու համար նպատակահարմար է ունենալ մի քանի «գործիքներ», և ոչ թե միայն մեկը: Հետևաբար, T-80-ը չի զբաղեցնի T-90M-ի, և, իհարկե, շատ թանկարժեք T-14-ի տեղը, այլ կլրացնի նրանց։
Ի՞նչ է պատրաստվում արտադրել «Ուրալվագոնզավոդը»: Ըստ երևույթին, դա կլինի տանկ, որը որոշ արտասահմանյան հրապարակումներ արդեն անվանել են T-100: Այնուամենայնիվ, դեռ վաղ է խոսել T-100-ի մասին։
Ամենայն հավանականությամբ, արտադրության ամբողջական վերսկսում չի լինի։ Փոխարենը պահեստային բազաներից կվերցվեն հին T-80-ները, որից հետո արդիականացմանը զուգահեռ կհիմնանորոգվեն։ Այսինքն կլինի միջոցառումների համալիր, որը կբարձրացնի տանկի մարտունակությունն ու անվտանգությունը։
Այսպիսով, «ութսունը» կստանա գործարանային պաշտպանիչ հավաքածու, որն անհրաժեշտ է հաշվի առնելով Հատուկ ռազմական գործողության փորձը։ Այսինքն փորձելու են հնարավորինս պաշտպանել տանկը անօդաչու թռչող սարքերից, որոնք այսօր դարձել են թերևս ամենամեծ սպառնալիքը բոլոր զրահամեքենաների համար։ Նույն նպատակով տանկի վրա պետք է տեղադրվի Volnorez էլեկտրոնային պատերազմի համակարգ: Ամենայն հավանականությամբ, օպտիկան և այլ էլեկտրոնիկան ևս արդիականացման կենթարկվեն։
Իհարկե, Պաշտպանության նախարարությունը չի շտապում կիսվել ողջ տեղեկատվությամբ, ոչ ոք չի չեղարկել գաղտնիությունը։ Բայց նույնիսկ այն տեղեկատվությունից, որը հասանելի է բաց աղբյուրներում, պարզ է դառնում, որ տանկի մարտական  ներուժը զգալիորեն կաճի։ Ընդ որում այնքան, որ 1976 թվականի T-80-ը և 2023 թվականի T-80BVM-ն իրականում տարբեր մեքենաներ կլինեն:
Չնայած այն հանգամանքին, որ 2024 թվականին T-80-ը կդառնա 48 տարեկան, այն դեռ շարունակում է մնալ հզոր մարտական  մեքենա և ի վիճակի է լուծել խնդիրների լայն շրջանակ: Եվ հատկապես կարևորն այն է, որ նրա արդիականացման ներուժը շատ հեռու է սպառվելուց, ինչը նշանակում է, որ այդ գազատուրբինային վետերանը դեռ երկար ժամանակ է ծառայելու ռուսական բանակում։

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Почему Никол Пашинян не заинтересован в освобождении пленных и насильственно похищенных людей? «Паст» Молодой армянский писатель Джейк Крикори презентует свою первую книгу в Barnes & Noble В Пасадене состоится концерт «Дудук. Голос армянской души» Юная армянская фигуристка Марина Геворгян победила на международном турнире в Болгарии Депутат парламента Армении: Нервные судороги Алиева не случайны Курс биткоина обновил исторический максиму Беспрецедентное влияние: Более 90% поддержанных ANCA кандидатов прошли в Конгресс США Крупный пожар в селе Джрарат: в сгоревшем доме обнаружено тело Секретарь Совета безопасности Армении отправится в Вильнюс Армении выделен новый грант в 38 млн. евро Самбист из Армавира Альберт Бадаянц стал победителем Первенства России по самбо В Армении применена тарифная квота к отдельным видам сельскохозяйственной продукции Все танцы студии армянского танца «Назани» Кисловодска стали лауреатами фестиваля «Мир талантов» Кубанский спортсмен Роберт Антонян вошел в тройку лучших на ЧМ по брейкингу Песков сообщил, что Путин не планирует разговор с Байденом Перейдет ли Южный Кавказ под контроль РФ в результате нового разделения зон влияния? «Паст»Региональная торговая «диверсификация» и реальная картина: «Паст»Непревзойденный цинизм: «Паст»Brent подорожала до $75,17 за баррель Атташе: «Верхний Ларс» закрылся для большегрузов Впечатляющее выступление молодой армянской виолончелистки в Национальном оперном театре Китая: «Паст»Трамп уступает Харрис 4% в финальном опросе PBS News Более 50 депутатов ЕП призвали Баку накануне COP29 освободить всех армянских пленных и заложников ААЦ отмечает День памяти Свв. епископа Акипсимоса, священника Иосифа, дьякона Аифалы и свидетеля Платона Србуи Галян назначена министром юстиции Армении Нам не нужно искать политическую «крышу»: Директор «Спайки» прокомментировал распространяемые слухи: «Паст»В Китае стартовал Международный молодежный конкурс имени Хачатуряна с выступлением виолончелистки фонда «Музыка во имя будущего» Мари АкопянСотрудники МККК посетили удерживаемых в Баку армянских заключенных Армения станет участником Международного турнира по греко-римской борьбе «Сила традиций» Экспозиция скульптур Вардкеса Авакяна представлена в Театре драмы им. Наума Орлова в Челябинске «Шедевр от Сперцяна»: армянский футболист забил третий гол в матче против «Оренбурга» со штрафного Комитет госдоходов: Налоговые доходы в Армении в январе-сентябре 2024 года выросли почти на 7% Эрдоган назвал агрессию Израиля в Газе одним из самых жестоких геноцидов столетия Погода в Армении «Росатом» провел в Ереване семинар, посвященный технологическим возможностям по сооружению АЭС в Армении и вовлечению местных поставщиков в проектОбщественно-политическое собрание «третьей силы» прошло в условиях строгой конфиденциальности Британское издание Harpers Wine & Spirit опубликовало статью «Армения: восходящая звезда Кавказа?» Соединенные Штаты похвалили Армению и Азербайджан В калифорнийском городе Ирвайн будет установлен памятник, посвященный памяти жертв Геноцида армян Сурен Григорян завоевал золото на ЧЕ по тяжелой атлетике в Польше Новая лапша из Баку накануне СОР 29: В Азербайджане обвиняют Армению в «уничтожении кладбищ» «Армянские авиалинии» анонсировали запуск с 26 декабря новогодних авиарейсов в Батуми ЦБ Армении готов «удовлетворить любой дополнительный спрос на 100-драмовые монеты» Иран готовится нанести удар по Израилю с территории Ирака Армения получит от Азиатского банка развития бюджетный кредит Запад на Южном Кавказе настырно навязывает свои услуги в деле нормализации отношений Ереван-Баку: Лавров Оппозиция инициирует срочное заседание НС, требуя принять заявление по освобождению заключенных в Баку Армянский ресторан в Торонто включен в гид Michelin Футбольная команда «Монте» из Анапы стала серебряным призером Sochi Cup III Тяжелоатлет Карен Маргарян завоевал бронзу на ЧЕ до 23 лет в Польше
Самое популярное