Թշնամի փոփոխություն. Նիկոլ Փաշինյանը ո՞ւր է տանում Հայաստանը
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԵրբ նայում ես, թե ինչպես է Հայաստանի իշխանությունն աստիճանաբար, բայց նախանձելի համառությամբ երկիրը տանում ՀԱՊԿ-ից դուրս գալուն, այսինքն Ռուսաստանի հետ դարավոր բարեկամական հարաբերությունների խզմանը, մի քիչ տխրում ես այդ ժողովրդի համար, հայերի համար, որոնց պատմությունը գալիս է շատ դարերի խորքից, մի ազգի համար, որը մեծապես գոյատևել է ռուս ժողովրդի հետ բարեկամության շնորհիվ, գրում է topwar.ru-ն:
Սա մեծ ռուսական շովինիզմ կամ ամբարտավանություն չէ։ Սա ուղղակի փաստի արձանագրում է։ Շատ ժողովուրդների համար է Ռուսաստանը դարձել մայր, ով պահել, մեծացրել ու ապագայի հեռանկար է տվել, բայց նրանցից ոմանք այսօր ամբողջովին մոռացել են դրա մասին։ Սա բնական է: Իզուր չէ, որ մեր ժողովրդի մեջ բավական տարածված է «ընտանիքն առանց տգեղի չի լինում» ասացվածքը։ Կան լավ երեխաներ, կան նաև «անառակ որդիներ»։
Մենք սովոր ենք խոսել ու գրել, որ ամեն ինչում մեղավոր են քաղաքական գործիչները, այլ ոչ թե ժողովուրդը։ Խորհրդային ժամանակներից եկող շատ լավ արդարացում։ Ենթադրաբար, գերմանացի ժողովուրդը չէր ընտրել ֆաշիզմը... Ենթադրվում է, որ ամերիկյան ժողովուրդը չի ընտրել այն իշխանությունը, որն այժմ մղձավանջ է շատ երկրների համար: Կարծես թե մենք չէինք ընտրել Գորբաչովին կամ Ելցինին...
Իսկ, եթե մտածե՞նք այդ մասին: Հայ ժողովուրդն է ընտրել այս ճանապարհը, և դա առնվազն երկու անգամ հաստատելով։ Նիկոլ Փաշինյանն օրինական ընտրված երկրի ղեկավարն է, հետևաբար, նրա վարած քաղաքականությունը հավանության է արժանանում ՀՀ քաղաքացիների մեծամասնության կողմից։ Ավաղ, բայց մենք պետք է առերեսվենք ճշմարտության հետ...
Այն, որ Հայաստանը գնում է ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու ուղղությամբ, այլևս չի էլ քննարկվում։ Դա նկատելի է կառավարության գործողություններում ու որոշումներում։ Եվ դա չի թաքցնում ինքը՝ վարչապետը։ Հավանաբար Հայաստանը դուրս կգա ՀԱՊԿ-ից, քանի դեռ Նիկոլ Փաշինյանն է վարչապետ, ավելի ճիշտ, եթե Նիկոլը մնա վարչապետ, ապա Հայաստանը ՀԱՊԿ-ում չի լինի, սա է իրականությունը։ Հասկանալի է, որ հիմա ինչ-որ մեկը կհիշեցնի Երևանում ամեն օր տեղի ունեցող բողոքի ցույցերի մասին։ Իսկապես, բողոքի ակցիաներ կան, մարդիկ դժգոհ են։ Բայց ինչի՞ց: Ժողովուրդը դժգոհ է ոչ թե Փաշինյանից, այլ նրանից, որ 12,7 կմ սահմանը տրվել է Ադրբեջանին։ Այստեղից էլ, համապատասխանաբար, առաջացել է սահմանամերձ բնակիչների դժգոհությունը։ Երևանում ցուցարարների մեջ ընդհանուր առմամբ տարօրինակ տրամաբանություն է:
Հետաքրքիր է այն, որ Երևանն ու Մոսկվան ինչ-որ տարբեր կերպ են հասկանում ՀԱՊԿ-ին անդամակցությունը։ Հայաստանը համարվում է ՀԱՊԿ անդամ, բայց դեռ այս տարվա փետրվարին է հայտարարել միությանը անդամակցությունը սառեցնելու մասին, իսկ մայիսին հրաժարվել է անդամավճարներ վճարել, բայց մենք շարունակում ենք իրականություն համարել Երևանի անդամակցությունը։ Պարզ է, որ Երևանն ուղղակի շանտաժ է անում։ Ռուսաստանին իսկապես անհրաժեշտ է այդ: Դրա համար էլ կա ռազմաբազա։ «Բարեկամ» Էրդողանն անմիջապես կօգտվի տարածաշրջանից Ռուսաստանի դուրսբերումից։ Ոչ ոք չի մոռացել «մեծ Թուրանի» ստեղծման գաղափարը։ Մոսկվան կգնա, Անկարան կմտնի: Կասկածելի է, որ որևէ մեկը կկարողանա դիմակայել Թուրքիային և Ադրբեջանին Հայաստանում ազդեցության գոտի ստեղծելու հարցում։ Ո՛չ ԱՄՆ-ը, ո՛չ Ֆրանսիան չեն օգնի...
Իսկ ի՞նչ է լինելու հետո։ Ինչպիսի՞ շարունակություն պետք է սպասել Նիկոլ Փաշինյանի ծրագիրն իրականացնելիս: Շախմատի պարտիան մոտենում է ավարտին: Երևանը մղվել է անանցանելի ճահճի մեջ, որտեղից անհնար է հետ դուրս գալ, բայց առաջ շարժվելն էլ է վտանգավոր, պարզապես պետք է կանգնել, բայց ճահիճը կամաց-կամաց ներս է քաշում...
Կարծում եմ, որ այսօր Հայաստանի ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու սկզբունքորեն ոչ մի խոչընդոտ չկա, պաշտոնական հայտարարություն և վերջ։ Բայց կան մի շարք որոգայթներ, որոնք կարող են արագ խորտակել հայկական նավակը Փաշինյանի կառավարության հետ միասին։
Առաջին հերթին դրանք Ռուսաստանի Դաշնության զինված կազմավորումներն են, ռազմաբազան և սահմանապահները, որոնք ծառայում են այդ երկրի տարածքում։ Պարադոքս է, բայց դրանց դուրսբերումը ոչ միայն բացասաբար կընդունվի տեղի բնակչության կողմից, այլ նաև լրջորեն կխաթարի տնտեսական իրավիճակը տեղակայման վայրերում։
Բայց երկրորդ որոգայթը շատ ավելի լուրջ ու վտանգավոր է: Բազմաթիվ են այն հայերը, որոնք ոչ միայն Հայաստանի, այլ նաև Ռուսաստանի քաղաքացիներ են։ Նրանց բոլորին միավորում է այդ ժողովրդին բնորոշ մեկ հատկանիշ, նրանք շատ խանդով են կապ պահպանում Հայաստանի իրենց արմատների հետ։ Ավելին, հավանաբար, գրեթե բոլորը մեկ անգամ չէ, որ եղել են Հայաստանում, իսկ նրանց հարազատները Ռուսաստանում։
Այդ հնարավորությունը ընձեռում են այն առավելությունները, որոնք ունեն հայերը Ռուսաստանի սահմանները հատելիս։ Թվում է, թե փոքր բան է, բայց դա մի դետալ է, որը թույլ է տալիս շատ ընտանիքների Հայաստանում բավականին հարմարավետ ապրել Ռուսաստանում աշխատող ընտանիքի անդամների հաշվին։ ՀԱՊԿ-ից դուրս գալն ինքնաբերաբար հայերին կզրկի վիզային արտոնություններից, նրանք այլևս չեն կարողանա աշխատել ռոտացիոն սկզբունքով, ինչպես այսօր։ Բնականաբար, դա լուրջ անհանգստություն կառաջացնի նման վաստակով ապրողների և նրանց ընտանիքների շրջանում։ Եվ դա շատ ավելի լուրջ կլինի, քան այսօրվա բողոքի ակցիաները։ Տնտեսությունը շատ ավելի ծանր է հարվածում մարդկանց։ Դա ևս որոգայթ է, դա ԵԱՏՄ-ին անդամակցությունն է, որը շատ է ձեռնտու հայերին: Հայաստանը շատ ավելին է ստանում այդ համայնքից, քան նպաստում է դրան: Եթե դուրս գա ՀԱՊԿ-ից, ինչպե՞ս դա կանդրադառնա ԵԱՏՄ-ին անդամակցության վրա։ Արդյո՞ք այդ կազմակերպության անդամներից որևէ մեկը դեմ կլինի այս երկրին համայնքից հեռացնելուն։
Սրանք այն հեռանկարներն են, որոնք տեսանելի են նախկինում բարեկամական երկրի հետ կապված: Ահա թե ինչու նյութի սկզբում գրեցի տխրության մասին։ Ավաղ, տեսանելի չեն Հայաստանի զարգացման այլ այնպիսի ուղիներ, բացի ՀԱՊԿ-ից և ԵԱՏՄ-ից, որոնք կբարելավի իրավիճակը երկրում: Ցանկացած իշխանության գլխավոր խնդիրն է բարելավել ժողովրդի կյանքը։ Փաշինյանի կառավարությունն այսօր Հայաստանը տանում է այլ ուղղությամբ՝ դեպի աղքատություն:
Պետք չէ ոչինչ գուշակել։ Ոչ այն պատճառով, որ դեռ ոչինչ պարզ չէ։ Ուղղակի ռուսների հեռանալուց հետո այդ տարածքներ Թուրքիան և Ադրբեջանն անմիջապես կմտնեն։ Եվ դա փաստ է: Պարադոքս, հիմա դեռ կա փոխադարձ ատելություն հայերի և ադրբեջանցիների միջև, բայց տնտեսությունը կարող է ստիպել մոռանալ անգամ դա։ Փաշինյանը շատ վտանգավոր խաղ է խաղում: Նա խաղադրույք է կատարել Թուրքիայի, Ադրբեջանի, Եվրոպայի և ԱՄՆ-ի վրա։ Նրա պատկերացմամբ հենց այդ պետություններն են լինելու Հայաստանի տնտեսության, անվտանգության ու զարգացման երաշխավորները։ Տարօրինակ տրամաբանություն: Բայց այդ երկրներից յուրաքանչյուրը փորձելու է խափանել մյուսների էքսպանսիան, հաշվի առնելով այն, որ յուրաքանչյուր ուժ առաջին հերթին մտածում է իր և իր քաղաքացիների մասին։
Հայաստանը ռուսների համար խնդիրներ է ստեղծում, բայց մենք կշարունակենք սպասել, թե երբ են հայերը խելքի գալու։ Կա վստահություն, որ Փաշինյանին «կայունացնելու» միջոցառումներն արդեն մշակված են և ցանկացած պահի կարող են ներդրվել։ Հայաստանի դուրս գալը ՀԱՊԿ-ից, ինչպես նաև ԵԱՏՄ-ից, շոկ չի լինի այդ կազմակերպությունների համար, մենք պատրաստ ենք դրան։ Մենք լավ ենք սովորել, և հիմա մենք հիանալի հասկանում ենք, որ տնտեսությանը հարվածելը շատ ավելի ցավալի է, քան պետական գործունեության այլ ոլորտներին հարվածելը։ Դա Արևմտյան փորձն է... Ռուս Վանկան դադարել է լինել միամիտ Իվանուշկա Դուռակ, այսօր նա ուզում է նորից դառնալ Իվան Ցարևիչ:
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը