Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ … Խառը մարտարվեստ՝ ՄՄԱ

ՖՈՏՈ

Ներկայումս խառը մարտարվեստի ՄՄԱ հապավումն է չափազանց տարածված, որը բացվում է որպես Mixed Martial Arts: Խառը մարտարվեստի մրցումները գրավում են մեծ թվով երկրպագուներ դահլիճներում և լայնորեն լուսաբանվում են հեռուստատեսությամբ: Եվ, չնայած այն հանգամանքին, որ ՄՄԱ-ն համեմատաբար վերջերս է սկսել ժողովրդականություն ձեռք բերել, քիչ երկրպագուներ գիտեն, որ դրա ծագումը խորը անցյալում է եղել:

Խառը ոճով կռիվների մասին առաջին հիշատակումը վերաբերում է մ.թ.ա. 648 թվականին: Հենց այդ ժամանակ էր, որ հնագույն Օլիմպիական խաղերի ժամանակ հույները մրցում էին «պանկրատիում» կոչվող մենամարտերում, որը ըմբշամարտի և բռունցքամարտի խառնուրդ էր: Հետագայում պանկրատիումը վերաճեց էտրուսկական և հռոմեական «պանկրատիումի»։ Դրանք դաժան մարտեր էին, որոնք տեղի էին ունենում նույնիսկ Կոլիզեյում։ Այդ ոճի լավագույն մարտիկների արձանները տեղադրվել են Հռոմեական կայսրության շատ քաղաքներում հանրային ցուցադրության համար։ Հռոմեական կայսրության անկումից հետո խառը ոճի մենամարտը տարալուծվեց շատ երկրների մարտարվեստներում։ Հետո խառը մարտարվեստները զարգացման խթան են ստացել 19-րդ դարի վերջին։ Այդ ժամանակահատվածում Եվրոպայում և Հեռավոր Արևելքի երկրներում չափազանց տարածված էին տարբեր ոճերը ներկայացնող մարտիկների մասնակցությամբ մրցաշարերը։ Օրինակ բռնցքամարտիկը մենամարտում էր ընդդեմ ըմբիշի։

Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո խառը մարտարվեստները բաժանվեցին երկու շարժման։ Առաջին շուտրռեստլինգն էր, որը բնութագրում էր որպես իրական մենամարտեր, երկրորդ միտումը բեմականացված մենամարտերն էին, որոնք ժամանակի ընթացքում վերածվեցին ռեսթլերների մարտերի, որն ավելի շուտ նման է շոուի:

Չինական մարտարվեստի դերասան և վարպետ Բրյուս Լին է հսկայական ներդրում ունեցել խառը մենամարտերի հանրահռչակման գործում։ Անցյալ դարի 60-ական թվականներին նա սկսել է ակտիվորեն առաջ մղել տարբեր մարտարվեստները մեկ ոճում միավորելու գաղափարը: Բրյուս Լիի համակարգը, որը կոչվում է «ջիթքուն», ներառում է մենամարտերի բազմաթիվ տեխնիկաներ ու սկզբունքներ, և որոնցից շատերը հանդիպում են ժամանակակից ՄՄԱ-ում: Խառը մենամարտերի ոճի հանրահռչակման գործում առանձնահատուկ դեր են խաղացել այդ հայտնի դերասանի մասնակցությամբ ֆիլմերը։

ՄՄԱ-ի զարգացման հաջորդ փուլն ընթացել է երկու ուղղությամբ: Դրանցից առաջինը 20-րդ դարի առաջին կեսին Բրազիլիայում ծագած «վալետուդո» շուտրռեստլինգ մրցաշարերն են։ Ճապոնիան էլ դարձել է մեկ այլ ուղղության սկիզբը: Այդ երկրում դեռ 1970-ականներին պրոֆեսիոնալ ըմբիշ Կանջի Ինոկին սկսեց մենամարտեր կազմակերպել օգտագործելով խառը մարտի կանոններ։ Այդ մենամարտերից մեկն էլ հենց Ինոկիի և Մուհամմադ Ալիի հանդիպումն էր։

Մենամարտի կանոններին համապատասխան ոտքերով հարվածներ կարելի էր կատարել միայն ռինգում պառկած վիճակում։ Ամբողջ մենամարտի ընթացքում Ինոկին, մեջքի վրա պառկած, հարվածեց բռնցքամարտիկի ոտքերին ծանր վիրավորելով նրան։ Հանդիպումն ավարտվեց ոչ-ոքի և ընդ որում այնքան էլ դիտարժան չէր։ Արդյունքում կարծիք ձևավորվեց, որ ոճերի անհամատեղելիության պատճառով նման մենամարտերը տեղին չեն։ Բայց ճապոնացիները չհրաժարվեցին նման մարտեր կազմակերպելու փորձերից։ Հիմնականում դրա պատճառով էլ 1986 թվականին հայտնվեց պատմության մեջ առաջին խառը մարտարվեստի կազմակերպությունը, որը կոչվում էր «Շուտո»:

ՄՄԱ-ի արագ զարգացումը ԱՄՆ-ում սկսվել է 1993 թվականի սկզբից, երբ Դենվերում անցկացվեց UFC-ի առաջին առաջնությունը (Ultimate Fighting Championship), 4 տարի անց Ճապոնիայում սկսեց իր աշխատանքը Pride Fighting Championship կոչվող կազմակերպությունը, որը շատ արագ դարձավ ՄՄԱ խոշորագույն կազմակերպություններից մեկը: Ավելի ուշ սկսեցին ի հայտ գալ  այլ կազմակերպություններ։

Այն մարդիկ, ովքեր ՄՄԱ-ն համարում են առանց կանոնների մենամարտեր, խորապես սխալվում են։ Այսօր ՄՄԱ մենամարտերը կանոնակարգված մենամարտեր են, որտեղ մարտիկները բաժանվում են քաշային կարգերի և մասնակցում 3 ռաունդից բաղկացած մենամարտերի՝ յուրաքանչյուրը 5 րոպե տևողությամբ։ Այստեղ արգելված են մի շարք տեխնիկական հնարքներ՝ կծելը, աչքերը կանխամտածված վնասելը, աճուկի հատվածին և կոկորդին հարվածելը։

Կ. Խաչիկյան

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Образовательная поездка в Дубай: эксклюзивное предложение Фонда «Музыка во имя будущего»Захарова поставила на место «дошедшего до безумства» немецкого журналиста СВР Армении ограничилась общими словами по поводу инцидента с послом РА в ЕС Армения получила приглашение на COP29 и могла бы участвовать в этом мероприятии — Хикмет Гаджиев Чехия передала Армении мощи святого ВарфоломеяФК «Спартак» обсуждает приглашение Мовсесьяна на пост спортивного директора На месте ресторана «Кактус» Нарек Налбандян открыл супермаркет: «Паст»Ближневосточная Академия классической музыки совместно с Фондом «Музыка во имя будущего» представляют уникальную возможность для образовательных путешествийСтипендиат Фонда «Музыка во имя будущего» Эдуард Даян -лауреат первой премии Международного конкурса имени Арама ХачатурянаПочему Никол Пашинян не заинтересован в освобождении пленных и насильственно похищенных людей? «Паст» Молодой армянский писатель Джейк Крикори презентует свою первую книгу в Barnes & Noble В Пасадене состоится концерт «Дудук. Голос армянской души» Юная армянская фигуристка Марина Геворгян победила на международном турнире в Болгарии Депутат парламента Армении: Нервные судороги Алиева не случайны Курс биткоина обновил исторический максиму Беспрецедентное влияние: Более 90% поддержанных ANCA кандидатов прошли в Конгресс США Крупный пожар в селе Джрарат: в сгоревшем доме обнаружено тело Секретарь Совета безопасности Армении отправится в Вильнюс Армении выделен новый грант в 38 млн. евро Самбист из Армавира Альберт Бадаянц стал победителем Первенства России по самбо В Армении применена тарифная квота к отдельным видам сельскохозяйственной продукции Все танцы студии армянского танца «Назани» Кисловодска стали лауреатами фестиваля «Мир талантов» Кубанский спортсмен Роберт Антонян вошел в тройку лучших на ЧМ по брейкингу Песков сообщил, что Путин не планирует разговор с Байденом Перейдет ли Южный Кавказ под контроль РФ в результате нового разделения зон влияния? «Паст»Региональная торговая «диверсификация» и реальная картина: «Паст»Непревзойденный цинизм: «Паст»Brent подорожала до $75,17 за баррель Атташе: «Верхний Ларс» закрылся для большегрузов Впечатляющее выступление молодой армянской виолончелистки в Национальном оперном театре Китая: «Паст»Трамп уступает Харрис 4% в финальном опросе PBS News Более 50 депутатов ЕП призвали Баку накануне COP29 освободить всех армянских пленных и заложников ААЦ отмечает День памяти Свв. епископа Акипсимоса, священника Иосифа, дьякона Аифалы и свидетеля Платона Србуи Галян назначена министром юстиции Армении Нам не нужно искать политическую «крышу»: Директор «Спайки» прокомментировал распространяемые слухи: «Паст»В Китае стартовал Международный молодежный конкурс имени Хачатуряна с выступлением виолончелистки фонда «Музыка во имя будущего» Мари АкопянСотрудники МККК посетили удерживаемых в Баку армянских заключенных Армения станет участником Международного турнира по греко-римской борьбе «Сила традиций» Экспозиция скульптур Вардкеса Авакяна представлена в Театре драмы им. Наума Орлова в Челябинске «Шедевр от Сперцяна»: армянский футболист забил третий гол в матче против «Оренбурга» со штрафного Комитет госдоходов: Налоговые доходы в Армении в январе-сентябре 2024 года выросли почти на 7% Эрдоган назвал агрессию Израиля в Газе одним из самых жестоких геноцидов столетия Погода в Армении «Росатом» провел в Ереване семинар, посвященный технологическим возможностям по сооружению АЭС в Армении и вовлечению местных поставщиков в проектОбщественно-политическое собрание «третьей силы» прошло в условиях строгой конфиденциальности Британское издание Harpers Wine & Spirit опубликовало статью «Армения: восходящая звезда Кавказа?» Соединенные Штаты похвалили Армению и Азербайджан В калифорнийском городе Ирвайн будет установлен памятник, посвященный памяти жертв Геноцида армян Сурен Григорян завоевал золото на ЧЕ по тяжелой атлетике в Польше Новая лапша из Баку накануне СОР 29: В Азербайджане обвиняют Армению в «уничтожении кладбищ»
Самое популярное