BBC: Что происходит с Рубеном Варданяном и другими армянами в азербайджанских тюрьмах Brent подешевела до $73,32 за баррель на данных API о росте запасов нефти в США В Белом доме ознакомились с мирным планом Зеленского и сочли его рабочим Лига чемпионов: Матчи дня Восьмилетняя девочка угнала автомобиль у собственной матери и 25 минут каталась на нем В армянских церквях России и Беларуси отметили праздник Воздвижения Животворящего Креста Господня Brent торгуется у $71,6 за баррель Статуя богини Анаит доставлена из Великобритании в Армению В Армению доставлены 6 мусоровозов – они будут переданы мэрии Еревана Два человека пострадали в ДТП в Лорийской области Летевший из Еревана в Москву борт «Аэрофлота» вынужденно сел в Астрахани Архиепископ Галстанян посетил парламент Армении – он готов к встрече с представителями правящей партии
Русский
Հայերեն English
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Հայաստանի տնտեսական խնդիրների թանձրացող ստվերը. «Փաստ»

ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ
Կիսվել

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Համաշխարհային տնտեսությունը փորձում է հարմարվել առկա աշխարհաքաղաքական իրողություններին, որի արդյունքում մեծ փոփոխություններ են տեղի ունենում արտադրության, կապիտալի հոսքի և մատակարարման շղթաների շրջանակում։ Բազմաթիվ երկրներ փորձում են դիվերսիֆիկացնել տնտեսական հարաբերությունները՝ նվազեցնելով իրենց կախվածությունը որևէ տնտեսական շղթայից։ Օրինակ՝ վերջին շրջանում արևմտյան երկրները փորձում են նվազեցնել իրենց կախումը Չինաստանից ապրանքների ներկրումից։ Հենց դրանով պայմանավորված՝ բարձր մաքսատուրքեր են սահմանվում չինական արտադրության մի շարք ապրանքատեսակների՝ մասնավորապես էլեկտրամեքենաների նկատմամբ, իսկ արևմտյան ներդրումները Չինաստանից հոսում են դեպի արևել յան Ասիայի այլ երկրներ։ Բայց Հայաստանում հաշվի չեն առնվում տնտեսության դիվերսիֆիկացիայի ու նոր մատակարարման շղթաների կարևորությունը։

Ուկրաինայում ընթացող պատերազմից ի վեր մեծանում է մեր տնտեսական կախվածությունը արտաքին գործոններից։ Իսկ արտաքին գործոնները կարող են տնտեսական դիսբալանսի, ինչու չէ՝ նաև լուրջ խնդիրների պատճառ դառնալ։ Բայց այս հանգամանքի վրա բարձրագույն իշխանության կողմից որևէ մեծ ուշադրություն չի դարձվում։ Խնդիրն այն է, որ ռուս-ուկրաինական պատերազմով պայմանավորված՝ նոր տնտեսական իրավիճակը դեռևս շարունակում է դրական ազդեցություն ունենալ մեր տնտեսության վրա։ Պատահական չէ, որ տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը 2024 թվականի առաջին կիսամյակին նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի նկատմամբ աճել է 10,4%-ով։ Բայց եթե 2024 թվականի փետրվարին արձանագրվել է 16,4 % տնտեսական ակտիվություն, ապա հետագա ամիսներին այն սկսել է նվազել՝ հունիս ամսին արդեն կազմելով 7,1%։

Ու նախատեսվում է, որ տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը հետագա ամիսներին էլ ավելի է նվազելու։ Ու այս իրողությունը կանխատեսելի է նաև տնտեսական ոլորտի ներկայացուցիչների համար։ Պատահական չէ, որ փորձագիտական շրջանակներում կանխատեսում են, որ տնտեսական աճը տարեվերջին կլինի մոտ 6 տոկոսի շրջանակում: Իսկ այսպիսի տնտեսական միտումը չի կարող իր ազդեցությունը չունենալ երկրի հարկաբյուջետային համակարգի վրա։ Օրերս «Լույս» հիմնադրամը ներկայացրել է 2024 թվականի առաջին կիսամյակում ՀՀ պետական բյուջեի կատարման հաշվետվության վերաբերյալ իր վերլուծությունը, որտեղ մտահոգիչ է համարվում հատկապես այն պատկերը, որ մշակող արդյունաբերության (առաջին կիսամյակի բարձր տնտեսական ակտիվության «լոկոմոտիվի»՝ ոսկերչական գործունեության ծավալների մասով) աճի կտրուկ դանդաղում է նկատվել, ինչի հետևանքով 2024 թվականի երկրորդ եռամսյակում յուրաքանչյուր ամիս արձանագրվել է մշակող արդյունաբերության կուտակային աճի՝ նախորդ ամսվա ցուցանիշից զգալիորեն ավելի ցածր մակարդակ։

Ու եթե մի ժամանակ իշխանությունները հպարտանում էին, թե սպասվածից ավելի հարկային եկամուտներ են հավաքագրել, Փաշինյանն էլ կառավարության նիստերում այսպիսի իրողությունն անվանում էր «աննախադեպ», ապա հիմա իրավիճակը կտրուկ փոխվել է։ Այս տարվա առաջին կիսամյակում բյուջեի եկամուտների աճի տեմպը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի ցուցանիշից ավելի քան եռակի պակաս է՝ պայմանավորված հարկային եկամուտների և պետական տուրքերի աճի ավելի քան քառակի դանդաղմամբ։ ՀՀ պետական բյուջեի 2024 թվականի առաջին կիսամյակի ընդհանուր եկամուտները կազմել են 1,243.7 մլրդ դրամ և ճշտված պլանի նկատմամբ թերակատարվել են 8 %-ով։ Ու թերևս դրանով է պայմանավորված, որ կառավարությունում անընդհատ մտածում են, թե ինչ նոր հարկատեսակներ ու տուրքեր կարող են ավելացնել, որպեսզի բյուջեի եկամուտներն ապահովեն։ Բայց եթե կարճաժամկետ իմաստով այսպիսի քաղաքականության արդյունքում բյուջեի եկամուտները կարող են ավելանալ, ապա երկարաժամկետ կտրվածքով այն իր բացասական հետևանքներն է ունենալու տնտեսության՝ մասնավորապես փոքր ու միջին բիզնեսի վրա ու հանգեցնելու է հարկային եկամուտների էլ ավելի կրճատման։

«Լույս» հիմնադրամի կատարած վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ 2024 թվականի առաջին կիսամյակում թերակատարվել են պետական բյուջեի նաև ծախսերը։ Ընդ որում, դա վերաբերում է թե՛ ընթացիկ, թե՛ կապիտալ ծախսերին։ Եվ այս տարվա առաջին կիսամյակում ՀՀ պետական բյուջեն ունեցել է 11 մլրդ դրամի հավելուրդ, մինչդեռ ծրագրված էր ունենալ 56,4 մլրդ դրամի պակասուրդ: Այսինքն, բյուջեի կատարումը պլանից շեղվել է շուրջ 67,4 մլրդ դրամով: Մի կողմից՝ բյուջեի թերակատարումը, բնականաբար, պայմանավորված է եկամուտների թերակատարմամբ, իսկ մյուս կողմից էլ՝ այն կապված է այն հանգամանքի հետ, որ կառավարության կողմից նախատեսված ծրագրերն ուղղակի չեն իրականացվել։ Ուշագրավն այն է, որ գրեթե չեն իրականացվել ՀՀ-ի համար կենսական նշանակություն ունեցող այնպիսի ծրագրեր, ինչպիսիք են «Ռազմարդյունաբերության համալիրի զարգացումը» և «Թվային փոխակերպման գործընթացի իրականացումը»։ Այնինչ, եթե բյուջեով նախատեսված ծախսերը կատարվեին, ապա դա իր դրական էֆեկտը կունենար նաև ընդհանուր տնտեսական աճի միջավայրի վրա։ Թերևս ոլորտի պատասխանատուներն ընդունակ չեն կազմակերպել նախատեսված ծրագրերի արդյունավետ իրականացումը։ Իսկ այս ամենը վկայում է, որ ինչպես Հայաստանի տնտեսության մեջ, այնպես էլ հարկաբյուջետային համակարգում եղած խնդիրներն ավելի են խորանալու։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Կիսվել
Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Лента новостей
«Паст». Никол Пашинян в своем «репертуаре». Кто бросит ему спасательный круг? BBC: Что происходит с Рубеном Варданяном и другими армянами в азербайджанских тюрьмах Brent подешевела до $73,32 за баррель на данных API о росте запасов нефти в США В Белом доме ознакомились с мирным планом Зеленского и сочли его рабочим Лига чемпионов: Матчи дня Восьмилетняя девочка угнала автомобиль у собственной матери и 25 минут каталась на нем Всё тайное рано или поздно становится явным Сколько снарядов нужно купить, чтобы эти Индийские артиллерийские средства дали результат? Аршак КарапетянВ армянских церквях России и Беларуси отметили праздник Воздвижения Животворящего Креста Господня Brent торгуется у $71,6 за баррель Статуя богини Анаит доставлена из Великобритании в Армению В Армению доставлены 6 мусоровозов – они будут переданы мэрии Еревана Два человека пострадали в ДТП в Лорийской области Летевший из Еревана в Москву борт «Аэрофлота» вынужденно сел в Астрахани Архиепископ Галстанян посетил парламент Армении – он готов к встрече с представителями правящей партии Задержан глава военного представительства Минобороны РФ «Подарок» власти Аршаку КарапетянуОтношения Армении с Россией должны быть на самом важном месте, а у Запада нет того продукта безопасности, который он может предоставить Армении: Аршак КарапетянВИДЕО։ Диаспора имеет серьзный потнциал для обеспечения безопасности Армении: КарапетянДТП в Ереване: водитель скончался в больнице В МИД РА 16 сентября состоится официальная встреча министров иностранных дел Армении и Франции Оверчук о разблокировке коммуникаций: Россия готова помогать, исходя из принципов суверенитета и юрисдикции Армении После проливного дождя Ереван вновь затопило Рукописную Библию XIV века продали почти за $7 млн. Диаспора имеет серьезный потенциал для обеспечения безопасности Армении: КарапетянУкраинские силы не в состоянии использовать западное оружие: Путин Директор Национального центра ожогов и дерматологии: Число обращающихся к нам людей увеличивается Состоялся телефонный разговор премьер-министра Пашиняна с госсекретарем США Энтони Блинкеном Армянские журналисты вновь примут участие в литовском футбольном турнире 13-летний саксофонист Микаел Арутюнян получил Гран-при нидерландского международного конкурса Международный банк реконструкции и развития выделит Армении кредит в размере $40 млн. USAID более, чем в два раза увеличивает сумму выделяемой Армении поддержки Михаил Галустян сыграет главного героя в новом полнометражном фильме «Наша Russia» Олимпийский чемпион по гимнастике Артур Далалоян примет участие в открытии сезона школьного спорта в «Лужниках» Юный российский шахматист Юра Амбарцумян победил в чемпионате и стал кандидатом в мастера спорта Подразделения ВС РА не открывали огонь в направлении азербайджанских позиций: Министерство обороны Захарова: Мы уверены, что в Баку хорошо понимают, зачем в НАТО стремятся укрепить свои позиции в Азербайджане Barerar.am – новая платформа, предоставляющая возможность напрямую и без посредников оказывать помощь нуждающимся семьям Товмасян: В мировой истории нет практики суда над главой КС Мы рассматриваем предвзятые и несправедливые заявления ЕС как вмешательство в наши внутренние дела: МИД Азербайджана Важно сосредоточиться на национальных интересах, то есть положить конец изменению внешних приоритетов: Аршак КарапетянАрцаху должен быть возвращен его исторический статус, и власти Азербайджана не смогут отменить это: Аршак Карапетян«Паст». Кому выгодно выбрасывать подобную ​​«информацию» в поле? Аэропорты «Внуково», «Домодедово» и «Жуковский» возобновили работу после ограничений, сообщили в Росавиации Жители одного из сел Армении перекрыли трассу Аштарак –Ереван Brent подешевела до $71,76 за баррель В Нью-Йорке начинается 79-я сессия Генеральной Ассамблеи Организации Объединенных Наций В Армении признали заслуги России в установлении мира в Карабахе Армению ждут трудные времена: Аршак КарапетянЖора Айвазян победил американца Янси Медейроса на турнире Bellator Series в Сан-Диего
Вся лента »
Самое популярное
Отношения Армении с Россией должны быть на самом важном месте, а у Запада нет того продукта безопасн... «Подарок» власти Аршаку Карапетяну Диаспора имеет серьезный потенциал для обеспечения безопасности Армении: Карапетян Всё тайное рано или поздно становится явным Сколько снарядов нужно купить, чтобы эти Индийские артиллерийские средства дали результат? Аршак Кар...
Опрос