MarketWatch. Հայաստանը դառնում է նոր տեխնոլոգիական հանգույց
ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆԱմերիկյան MarketWatch հրատարակությունը մանրամասն հոդված է հրապարակել Հայաստանում տեխնոլոգիական ոլորտի բուռն զարգացման մասին, գրում է Bm.ge-ն։ Հայկական տեխնոլոգիական հատվածի հաջողության պատմությունը սկսվել է խորհրդային անցյալից, երբ երկիրը հայտնի էր որպես «ԽՍՀՄ Սիլիկոնային հովիտ»: Այսօր այդ ժառանգությունը զուգորդված կառավարության նպատակային քաղաքականության և մեծ հայկական սփյուռքի աջակցության հետ նպաստում է այդ ոլորտի արագ աճին:
Հայաստանի բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախկին նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանի խոսքով` 2022 թվականի համեմատ հանրապետությունում ՏՏ ընկերությունների թիվը կրկնապատկվել է, իսկ աշխատողների թիվը ավելացել է 30 տոկոսով։ Այդ աճը գրավել է այնպիսի հսկաների ուշադրությունը, ինչպիսիք են Nvidia-ն, Adobe-ը, Cisco-ն և Microsoft-ը, որոնք իրենց գրասենյակներն ու հետազոտական կենտրոններն են բացել Հայաստանում։
Հոդվածում հատուկ ուշադրություն է դարձվում տեղական ստարտափներին։ Հաջողության վառ օրինակ է Picsart-ը, որը հիմնադրվել է Հայաստանում 2011 թվականին և մինչև 2021 թվականը հասել է ավելի քան 1 միլիարդ դոլարի գնահատման: Չնայած իր գլխավոր գրասենյակը ԱՄՆ տեղափոխմանը, Picsart-ը զգալի ներկայություն է պահպանում Հայաստանում, որտեղ աշխատում են նրա աշխատակիցների մեծ մասը:
MarketWatch-ը նշել է, որ տեխնոլոգիական ոլորտի զարգացմանը նպաստել է նաև Ռուսաստանից մասնագետների վերջին հոսքը ուկրաինական հակամարտության բռնկումից հետո։ Փորձագետների գնահատմամբ 2022 թվականի փետրվարից հետո Հայաստան է տեղափոխվել մինչև 100 հազար ռուսաստանցի, հիմնականում ՏՏ մասնագետներ։
Հայկական սփյուռքը ևս, հատկապես ԱՄՆ-ի, կարևոր դեր ունի ոլորտի զարգացման գործում։ Շատ հաջողակ տեխնոլոգիական ընկերություններ, ինչպիսին է ServiceTitan-ը, հիմնադրվել են սփյուռքի ներկայացուցիչների կողմից և ակտիվորեն ներդրումներ են կատարում իրենց պատմական հայրենիքում ՏՏ ոլորտի զարգացման համար:
Չնայած աշխարհաքաղաքական մարտահրավերներին և սահմանափակ բնական ռեսուրսներին, Հայաստանը տպավորիչ տնտեսական աճ է ցուցաբերել: Երկրի ՀՆԱ-ն 2022 թվականին աճել է 12,6%-ով դարձնելով նրան Արևելյան Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի ամենաարագ զարգացող տնտեսությունը։
Եզրափակելով, MarketWatch-ն ընդգծել է, որ Հայաստանի հաջողությունը տեխնոլոգիական ոլորտում հիմնված է պատմական ժառանգության, կառավարության աջակցության, համաշխարհային սփյուռքի կապերի և տեղի բնակչության ձեռնարկատիրական ոգու համադրության վրա: Դա թույլ է տալիս երկրին, չնայած իր փոքր չափերին, ավելի ու ավելի նշանակալից դեր խաղալ համաշխարհային տեխնոլոգիական ասպարեզում:
Նախկինում էլ BMG-ն գրել էր, որ Հայաստանի ՏՏ ոլորտի շրջանառությունը 2023 թվականին կազմել է 837 մլրդ դրամ (2,12 մլրդ դոլար), ինչը 252 մլրդ դրամով (ավելի քան 630 մլն դոլար) կամ 43%-ով ավելի է 2022 թվականի համեմատ։ Միևնույն ժամանակ, ՏՏ ոլորտի շրջանառության շուրջ 87%-ը կամ 755 մլրդ դրամը (1,91 մլրդ դոլար) իրականացվել է արտաքին շուկաներում (այսինքն արտահանվել է), իսկ 13%-ը կամ 114 մլրդ դրամը օգտագործվել է ներքին շուկայում։
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը