Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Երևանին ի՞նչ վտանգավոր առաջարկ է արել Անակարան. «Փաստ»

ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

ng.ru–ն «Անկարան վտանգավոր առաջարկ է արել Երևանին» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը մոտ ապագայում կարող է այցելել Թբիլիսի։ Թուրքիային բաժին է ընկնում Վրաստանի ապրանքաշրջանառության 13,9 %-ը։ Անցյալ տարի նրանք ավելի քան 3 միլիարդ դոլարի առևտուր են արել: 2025 թվականին հանրապետությունները ցանկանում են այդ ցուցանիշը հասցնել 4 միլիարդ դոլարի: Դրան, ի թիվս այլ բաների, պետք է նպաստի Չինաստանը Եվրոպայի հետ կապող միջանցքի և Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղու զարգացումը: Վրաստանի իշխանությունները նաև հույս ունեն, որ ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու ճանապարհին Թուրքիան կաջակցի իրենց երկրին։

Ինչպես ասել է վերջերս Անկարա այցելած Վրաստանի արտգործնախարար Մակա Բոչորիշվիլին, ներկայում Անկարայի և Թբիլիսիի շուրջ բազմաթիվ հարցեր կան, «որոնց լուծումը պահանջում է իմաստություն, զգուշություն և անխոնջ աշխատանք, որպեսզի մեր տարածաշրջանում խաղաղություն լինի, որպեսզի մենք կարողանանք ավելի շատ մտածել տնտեսական զարգացման մասին»։ Նա ընդգծել է, որ Վրաստանը բարձր է գնահատում Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ եռակողմ համագործակցության ձևաչափը։ Իր հերթին, Թուրքիայի արտգործնախարար Հաքան Ֆիդանը Թբիլիսիի արտաքին քաղաքականությունն օրինակ է ծառայեցրել տարածաշրջանի այլ երկրների համար։ «Թուրքիան, Ադրբեջանը և Վրաստանը վաղուց ներգրավված են շատ կարևոր նախագծերի մշակման մեջ, որոնք ունեն բավականին բարձր ռազմավարական գործառույթ։ Հատկապես կարևոր են Կասպից ծովի հնարավորությունները թե՛ եվրոպական, թե՛ համաշխարհային շուկաների զարգացման գործում։ Եվ, իհարկե, սևծովյան տարածաշրջանն ու նրա ներուժը առաջնային նշանակություն ունեն։ Մենք արդեն օրինակելի հարաբերություններ ունենք երեք երկրների միջև, և դա կարելի է օրինակելի մոդել համարել տարածաշրջանի մյուս երկրների համար»,- ասել է Թուրքիայի ԱԳՆ ղեկավարը։

Ակնհայտ է, որ այլ երկրներ ասելով՝ Ֆիդանը նկատի է ունեցել Հայաստանը։ 2023 թվականից Երևանը առաջ է մղում իր «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը, որի իրականացմանը, ի թիվս այլոց, ցանկանում է ներգրավել նաև Թուրքիային։ Անկարան դեմ չէ այդ նախաձեռնությանը և նույնիսկ բանակցում է Հայաստանի իշխանությունների հետ։ Երկու երկրների ներկայացուցիչները վերջին անգամ հանդիպել են փետրվարի 20-ին Վիեննայում ԵԱՀԿ Խորհրդարանական վեհաժողովի ձմեռային նստաշրջանի ժամանակ: «Հանդիպմանը քննարկվել են երկու երկրների հարաբերությունների կարգավորմանն առնչվող հարցեր։ Երկու կողմից նշվել է տարածաշրջանում ճանապարհների և այլ ենթակառուցվածքների արագ ապաշրջափակման և տնտեսական հարաբերությունների զարգացման կարևորությունը»,- հայտարարել է Հայաստանի խորհրդարանի ՔՊ խմբակցության քարտուղար Արթուր Հովհաննիսյանը։

Այնուամենայնիվ, դեռ վաղ է խոսել բեկման մասին։ Նախ՝ թուրքերը ցանկանում են, որ Երևանը խաղաղության պայմանագիր կնքի Բաքվի հետ։ Ըստ Նիկոլ Փաշինյանի, փաստաթղթի նախագծում 17 կետից 2–ը դեռ պետք է համաձայնեցվեն: Բացի այդ, ադրբեջանցիներն ակնկալում են, որ Հայաստանը կընդունի նոր Սահմանադրություն, որը կբացառի նույնիսկ տեսական հնարավորությունը, որ պահանջներ կներկայացվեն Լեռնային Ղարաբաղի նկատմամբ։

Կովկասի ինստիտուտի գիտաշխատող Հրանտ Միքայել յանը ng.ru-ի հետ զրույցում ասել է, որ Վրաստանի և Թուրքիայի հարաբերություններն իրականում անամպ չեն, բայց Հայաստանը, որքան էլ փորձի, չի կարող անգամ այդ մակարդակին հասնել։ «Անկարայի հետ մերձեցման քաղաքականության շրջանակներում Թբիլիսին բավականին շատ է վաստակել, բայց, ճիշտն ասած, ոչ միայն փող, այլ նաև խնդիրներ։ Օրինակ՝ Աջարիայում ավելի ու ավելի շատ են մուսուլմանները: Միխեիլ Սահակաշվիլիի ստորագրած ազատ առևտրի պայմանագիրը, իր իսկ խոստովանությամբ, մեծ սխալ էր։ Մյուս կողմից, թուրքական զգալի ներդրումները գերակշռում են այդ թերություններին»,- ասել է Միքայել յանը։

Ըստ փորձագետի, Հայաստանի նախնական դիրքերը շատ ավելի վատն են, քան Վրաստանինը: «Առաջին հերթին՝ Հայաստանը դե ֆակտո պատերազմական վիճակում է Թուրքիայի հետ։ Դրա մասին է վկայում նաև փակ սահմանն ու էմբարգոն։ Ավելին, Թուրքիան է Ադրբեջանին ուղղորդում Հայաստանի դեմ, քանի որ նրա նպատակն է հայկական տարածքով ճանապարհ հարթել դեպի Կենտրոնական Ասիա։ Ոմանք կարծում են, որ Անկարայում իշխանափոխությունը կարող է հանգեցնել նրա արտաքին քաղաքականության փոփոխությանը, բայց Էրդողանից առաջ էլ էր այդպես»,- եզրափակել է Միքայելյանը։

IMEMO RAS-ի հետխորհրդային հետազոտությունների կենտրոնի կովկասյան հատվածի գլխավոր գիտաշխատող Ալեքսանդր Կռիլովն էլ կարծում է, որ միայն Բաքվի հետ խաղաղությունը բավարար չի լինի Անկարայի հետ հարաբերություններ հաստատելու համար։ «Խաղաղության պայմանագիրը, նոր Սահմանադրությունը և, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքը» լինելու են Երևանի միայն առաջին քայլերը։ Նա նաև պետք է խզի Ֆրանսիայի և Հնդկաստանի հետ պաշտպանական համագործակցությունը, ապա զինաթափվի։ Իսկ ընդհանրապես, որպեսզի Ադրբեջանը և Թուրքիան դադարեն Հայաստանին որպես ռազմավարական թշնամի տեսնել, Հայաստանի իշխանությունների բոլոր զիջումները պետք է լինեն միակողմանի։ Ի վերջո, հայերը ստիպված կլինեն հրաժարվել իրենց ազգային ինքնությունից: Այդ գործընթացը կարող է սկսվել Թուրքիայից Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու պահանջից հրաժարվելով... Կարծիք կա, որ Փաշինյանն արդեն գնում է այդ ուղղությամբ»,- ասել է նա ng.ru–ին:

Կռիլովի խոսքով, Վրաստանը գտնվում է նմանատիպ իրավիճակում։ Մասնավորապես, Աջարիայում թուրքերենն է արդեն բավականին տարածված, և դա ապագայում կարող է հանգեցնել նրան, որ Թուրքիայի և Ադրբեջանի ազդեցությունը Թբիլիսիի վրա էլ ավելի կմեծանա։ Միաժամանակ, «Վրացական երազանքը» պահպանողական, ազգային ուղղվածության քաղաքականություն է վարում, ինչը նրա դիրքերն ավելի կայուն է դարձնում։ Իր հերթին, Հարավային Կովկասի պայմաններում Փաշինյանի կուրսը դեպի բաց և դեմոկրատական աշխարհ կարող է Հայաստանին ծուղակի մեջ գցել։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Ключевые заявления Путина после телефонного разговора с ТрампомГубернатор Гегаркуникской области: В результате делимитации азербайджанские войска отойдут назадВласти Грузии отрицают задержки грузов с армянским коньякомСтипендиат фонда «Музыка для будущего» Арутюн Асатрян и участник программы Эдгар Мхитарян заняли второе место на Международном конкурсе пианистов в OrbetelloВице-президент США: Переговоры по Украине зашли в тупик, Путин не знает, как выйти из войныОДКБ рассчитывает на подписание мирного договора между Ереваном и БакуМИД РФ: Лавров в Ереване обсудит процессы армяно-азербайджанской и армяно-турецкой нормализацииОжесточенные бои произошли между курдами и ВС Сирии в провинции АлеппогаСпикер НС: Обсуждения между Ереваном и Баку продолжаютсяГлава парламента Кипра: Никосия поддерживает мирный договор между Ереваном и БакуГлава Палаты представителей Кипра посетила Арагацотнскую область АрменииКремль не планирует заканчивать войну: в ISW назвали причинуДва самолета авиакомпании S7 сломались в воздухе за суткиЕдинственный в своем роде музей в регионе приглашает совершить путешествие во времени: «Паст»«С клубникой», «безграбежные» потери без Тройного праздника, вообще без праздника.... «Паст»Никол Пашинян рискует потерять также свой основной «сегмент» и без того низкого рейтинга: «Паст»Эдмон Марукян уже написал заявление: «Паст»Шествия прошли более чем в 120 странах мира: главный координатор движения – армянин: «Паст»Жалобы в сфере производства и импорта мебели: почему страдают те, кто работает в правовом поле? «Паст»NYT: администрация Трампа уволила почти 600 сотрудников «Голоса Америки»Госсекретарь США рассказал главам МИД стран НАТО об усилиях Трампа по прекращению войны в Украине Ученые: Скрытый источник чистой энергии мог бы обеспечивать Землю энергией в течение 170 000 летТрамп объявил о сделках с ОАЭ на 200 млрд долларовВ Великобритании пройдет фестиваль Маргарет ТэтчерУкраина потеряла истребитель F-16Рубио: дата и место возможной встречи Путина и Трампа пока не определеныРубио встретится с главами МИД Турции и Украины в СтамбулеПосол РФ обратился с открытым письмом к Папикяну из-за высказываний Арцруна ОваннисянаWSJ: агентство США по ЧС не успевает подготовиться к сезону урагановУ президента США Трампа родился одиннадцатый внукВерхняя палата парламента Японии приняла закон об активной кибероборонеFT: в США произошел раскол относительно внесения компаний КНР в черный списокПока Пашинян участвовал в Параде Победы в Москве, в Ереване унижали ветеранов: «Паст»Вещи следует называть своими именами: причины «смелости» членов ГД: «Паст»«Визитная карточка» министра внутренних дел для реализации политических амбиций: «Паст»Какое отношение Романос Петросян имеет к Тавушу? «Паст»Азербайджан активизирует ложное экологическое направление։ снова под мишенью находится ЗММК: «Паст»Цена фьючерса на золото опустилась ниже $3 200 за унцию впервые с 10 апреляПрибывшего в Катар Трампа встретили фанфарами, верблюдами и красными CybertruckКанцлер Германии в преддверии мирных переговоров по Украине призвал западные страны сплотитьсяПесков: Путин вряд ли огласит состав делегации РФ в Стамбуле после переговоровИран пригрозил МАГАТЭ нарастить уровень обогащения урана до 93%Работа Армянской АЭС с 15 мая будет приостановлена для планового ремонтаИзраильская армия обнародовала предупреждение об эвакуации трех йеменских портовВ парламенте Грузии введен «желтый уровень» безопасностиВ суд направлено еще одно дело в отношении не выполнивших приказ в ходе 44-дневной войны командировReuters: В Стамбуле в пятницу пройдут переговоры по ядерной сделке между Ираном и европейской делегациейNissan сократит еще 11 000 рабочих мест по всему миру и закроет семь заводовИсторическая память должна быть передана поколениям: как отмечалось 80-летие Победы в Великой Отечественной войне в Армении? «Паст» «Выковывают» новую «оппозицию» в преддверии выборов: «Паст»
Самое популярное