Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


«Խաղաղության պայմանագիր. զիջումներ Հայաստանից և Ադրբեջանի մտադրությունները»

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Ի՞նչ փուլում է այսօր Երևանի և Բաքվի միջև խաղաղության պայմանագրի բանակցային գործընթացը և որքանո՞վ է իրատեսական մոտ ապագայում նման փաստաթղթի ստորագրումը։ Ինչպես ritmeurasia.ru-ի հետ զրույցում ասել է ադրբեջանցի փորձագետ Իլգար Վելիզադեն, խաղաղության պայմանագրի 17 կետերից մինչ օրս համաձայնեցվել է 15 կետը, և միայն երկու կետի շուրջ է մնացել անհամաձայնությունը։ Բայց այդ երկու կետերը շատ կարևոր են։ Դրանք վերաբերում են միջազգային ատյաններում Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև փոխադարձ պահանջների վերացմանը և ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի լուծարմանը։ «Բացի դա ադրբեջանական կողմը որպես հաշտության պայմանագրի վավերացման պայման է դնում նաև Հայաստանի Սահմանադրության մեջ փոփոխություններ մտցնելը, որոնք հնարավորություն են տալիս լեգիտիմացնել Լեռնային Ղարաբաղի հարցը»,- պարզաբանել է Վելիզադեն։

Վելիզադեի խոսքով, Հայաստանի վարչապետը, թեև հիմնվում է սեփական ներքաղաքական նպատակների վրա, սակայն խոսում է նաև Հայաստանի Սահմանադրությունը փոխելու ցանկության մասին։ «Այսպես թե այնպես ակնհայտ է, որ հայկական կողմն այդ ուղղությամբ շարժվելու ցանկություն ունի, պարզապես ժամանակն ու տեմպերը կախված են հայկական կողմից։ Հայաստանի վարչապետն ու քաղաքական ղեկավարությունն ավելի ու ավելի են խոսում «Իրական Հայաստան» հայեցակարգի իրագործման մասին, որը հիմնված է Հայաստանի ներկայիս, ՀԽՍՀ մոդելի Հայաստանի սահմանների և 44-օրյա պատերազմից և 2023 թվականի հատուկ գործողությունից հետո տարածաշրջանում առկա իրողությունների ճանաչման վրա։ Ուստի այստեղ լավատեսության պատճառ կա, բայց գործնական տեսանկյունից քաղաքական և իրավական հարթության մեջ այդ հարցերը դեռևս չեն լուծվել, ցանկություն կա, բայց գործնական քայլեր այդ ուղղությամբ չեն արվում։ Քաղաքագետը չի բացառում, որ դրա պատճառն օբյեկտիվ նախադրյալներն են և բուն Հայաստանի ներքաղաքական իրավիճակը»,– ասել է նա։ Ադրբեջանցի փորձագետը նշել է նաև աշխարհաքաղաքական գործոնը, որն ազդում է խաղաղության պայմանագրի ստորագրման հեռանկարների վրա։ «Այսօր աշխարհաքաղաքական լուրջ տուրբուլենտության պայմաններում նման փաստաթղթի կնքումն առանց աշխարհում ձևավորվող աշխարհաքաղաքական իրողությունները հաշվի առնելու անհնարին է, ինչի պատճառով կողմերը, հավանաբար, սպասողական դիրքորոշում են որդեգրել»,- ավարտել է Վելիզադեն։

Ըստ հայ փորձագետ Հրանտ Միքայելյանի, Բաքվի և Երևանի միջև խաղաղության պայմանագրի շուրջ բանակցությունները ձախողվել են անցած սեպտեմբերին Նյու Յորքում ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի շրջանակներում և դրանից հետո ընթանում են պասիվ, հիմնականում հեռահար ձևով: «Ադրբեջանի հայտարարությունների համաձայն խաղաղության պայմանագրի 17 կետերից 15-ը համաձայնեցված են։ Բայց ավելացվել է նաև այսպես կոչված Զանգեզուրի միջանցքի հարցը։ Սա մի բան է, որը նախկինում չկար համաձայնագրում, հիմա Ադրբեջանը փորձում է մտցնել այդ կետը»,- պարզաբանել է Միքայելյանը։ Նրա գնահատմամբ հայկական կողմը բանակցային գործընթացում ցույց է տվել, որ ցանկանում է ամեն ինչ անել համաձայնության գալու համար, սակայն Ադրբեջանը նման ցանկություն չի ցուցաբերում, քանի որ չի ցանկանում իրեն կաշկանդել որևէ պարտավորությամբ։

Մեկնաբանելով Հայաստանի Սահմանադրությունը փոփոխելու ադրբեջանական կողմի պահանջները հայ փորձագետը նշել է, որ հաշտության պայմանագրում նման կետ չկա։ «Ադրբեջանն իսկապես պնդում է փոխել Հայաստանի Սահմանադրությունը։ Բացի այդ, Ադրբեջանն ունի հսկայական քանակությամբ պահանջներ, այդ թվում 300 հազար ադրբեջանցիների բնակեցումը Հայաստանում, այլ տարածքային զիջումները, իսկ լրջորեն ասած խոսքը հայկական պետականության լուծարման մասին է։ Ալիևը խոսում է Արևմտյան Ադրբեջանի մասին նկատի ունենալով ողջ Հայաստանը: Այդ մասին նա խոսում է պաշտոնապես և անընդհատ կրկնում, որ Հայաստանը ֆաշիստական ​​պետություն է, վտանգ, որը պետք է վերացվի»,- ընդգծել է Միքայելյանը։

Նրա խոսքով, ակնհայտ է, որ Ալիևը պատրաստվում է նոր պատերազմի, սակայն պաշտոնական Երևանը դիմադրում է հասկանալով այդ իրողությունը և պարզապես փորձում է դիվանագիտական ​​ճանապարհով լուծել խնդիրը։ Ավելին, դա ոչ պիտանի ճանապարհ է, քանի որ, ըստ փորձագետի, Հայաստանի ներկայիս իշխանությունն իր զինանոցում պարզապես չունի համապատասխան հնարավորություններ։ Եվ դրա պատճառով էլ բանակցային գործընթացում իրավիճակը ներկայումս դադարի վիճակում է, բայց ցանկացած պահի իրավիճակը կարող է սրվել։

Ինչ վերաբերում է Հայաստանի իշխանության հերթական զիջումներին, ապա, ըստ Միքայելյանի, Փաշինյանն արդեն խոսում է Սահմանադրությունը փոխելու իր մտադրության մասին, բայց դժվար թե կարողանա դա իրականացնել: «Փաշինյանն արդեն ուզում է փոխել Սահմանադրությունը, բայց խնդիր ունի: Նա կարող է չկարողանա Սահմանադրության հանրաքվե անցկացնել, ավելին, գրեթե համոզված եմ, որ հանրաքվեով Սահմանադրությունը կմերժվի։ Իսկ Ալիևը դա կարող է օգտագործել որպես պատրվակ նոր պատերազմի համար, քանի որ ասում է, որ իրեն երաշխիքներ են պետք, իսկ երաշխիքները ներառում են Փաշինյանին անվերապահ մանդատ տալը»,- ասել է Միքայելյանը։ Նրա կարծիքով, հնարավոր չէ լրջորեն խոսել Բաքվի և Երևանի միջև խաղաղության պայմանագրի մասին, քանի որ Ադրբեջանը նման մտադրություններ չունի։ «Ադրբեջանի մտադրությունը նոր պատերազմ է, որը, ամենայն հավանականությամբ, տեղի կունենա, այլ հարց է, թե  ե՞րբ»,- ընդգծել է Միքայելյանը։

2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի ավարտից հետո կողմերը խոսում են խաղաղության պայմանագրի ստորագրման անհրաժեշտության մասին, և ամեն անգամ նշում ժամկետներ՝ 2022, 2023 կամ 2024 թվական, սակայն փաստաթուղթն ինքնին, որը կոչված է վերջնականապես խաղաղություն հաստատել երկու երկրների միջև, դեռ համաձայնեցված չէ։ Խաղաղության պայմանագրի տեքստի շուրջ բանակցությունների ընթացքում Հայաստանի իշխանությունները ստիպված էին գնալ մի շարք զիջումների չնայած այն բանին, որ պաշտոնական Բաքուն չի զիջում իր դիրքերը և նոր պահանջներ է ներկայացնում Երևանին, որպեսզի վերջնականապես ամրապնդի Լեռնային Ղարաբաղի հարցում ձեռք բերված հաղթանակները։

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը

www.1or.am

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Россия и Украина провели обмен пленными по формуле «205 на 205»Археологический прорыв: Греческий алфавит оказался на несколько веков древнее, чем считали ученые«Это позор»: Трамп отреагировал на удары Индии по ПакистануОпрос: Большинство жителей Запада считают, что Третья мировая война может начаться в течение ближайших 10 летТринадцать российских аэропортов за ночь приостановили полеты: Из Москвы в Ереван перенесено 5 рейсовАрхеологи нашли в Перу 2500-летнюю комнату для тайных ритуалов с применением наркотиковУкраина сообщила о российских ударах по Запорожью: повреждены дома, под завалами находятся людиИндия заявила, что нанесла удары по 9 объектам в Пакистане и Джамму и КашмиреПолитическое поле… кривых зеркал: «Паст»Когда будут доступны данные по сборам за вывоз мусора, и что ожидается с точки зрения накопившейся задолженности: «Паст»Руководитель Инспекционного органа по безопасности пищевых продуктов не только получил «sms», но ему еще и предъявили обвинение: «Паст»Армения должна действовать более оперативно: «Паст»Идут на встречу, а «под стенами» жестко критикуют: «Паст»Более 2,5 миллионов просмотров: в чем заключается феномен Роберта Кочаряна? «Паст»Как «чувствуют» себя компании, связанные со строительством? «Паст» Трамп назвал «психами» демократов, которые хотят подвергнуть его импичментуСпецслужба РФ сообщила, что Европа и Украина пытаются «омрачить» празднование 80-летнего юбилея ПобедыИран объявил об успешном испытании новой ракеты с дальностью полета в 1 200 кмНикарагуа выходит из ЮНЕСКО из-за присуждения ею премии оппозиционной газетеНа знаменитом древнеегипетском обелиске в Париже нашли скрытые послания, адресованные знатиХуситы намерены установить полную воздушную блокаду ИзраиляНетаньяху после удара по аэропорту Бен-Гурион пригрозил ответить и хуситам, и ИрануВ Чехии два туриста во время прогулки обнаружили тайник с золотыми монетами стоимостью в 340 000 долларовСкандальная реклама «органического собачьего мяса» в центре города оказалась кампанией веганов против мясоедовТрамп признал: Россия хочет всю Украину - но ей придется уступитьANI: Пакистан испытывает нехватку боеприпасов на фоне их поставок УкраинеЗеленский: Украина не верит, что Россия будет соблюдать трехдневное перемириеКонцерт «Звонкое будущее» объединил юных музыкантов Армении и России Политические «шутки» с ужасной долей правды: «Паст»Число покупателей и продавцов в Армении удвоилось: «Паст»«Отмена декларации - это вопрос времени»: «Паст»«Ядерную базу превратили в сарай для скота»։ бывший министр раскрывает скобки: «Паст»Общество вовсе не «спит», и это очень раздражает власти: «Паст»Знаменитый Time Magazine коснулся Армении: что издание оценило как национальное богатство? «Паст»Примаков: Россотрудничество рассчитывает на позитивный результат по Русскому дому в БакуПутин показал свою квартиру в Кремле с лепниной и белым роялемМинистр финансов: Государственный долг Армении составляет 5 трлн. 318 млрд. драмовКитай изучает заявления США о готовности к торговым переговорамТрамп объявил 8 мая Днем Победы во Второй мировой войнеМИД Ирана: Тегеран стремится урегулировать разногласия с США путем переговоровReuters: прибыли от сделки по минералам может не быть еще 10 летВ Лос-Анджелесе и Нью-Йорке прошли акции протеста против политики администрации Дональда ТрампаТрамп предлагает исторически рекордный бюджет на армию СШАНазваны авиакомпании, максимально загрязняющие окружающую среду в ЕвропеАмериканские ученые разработали суперточные атомные часыВ США планируют мегадорогой парад по случаю Дня рождения ТрампаГерой Арцаха обратился к Владимиру ПутинуИмператорский дворец Японии уволил сотрудника, укравшего деньги у правящей семьи на сумму 24 900 долларовАдминистрация Эрдогана опровергла заявления о прослушивании депутатов парламента«Этк»: Деньги, выделенные на организацию концерта Снуп Догга, до сих пор не возвращены в госбюджет
Самое популярное