Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Նախապայմանները շարունակվում են, իսկ Փաշինյանը շուտով կարող է կանգնել ևս մեկ երկընտրանքի առաջ. «Փաստ»

ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

bbc.com–ը «Եվս երկու նախապայման. ինչո՞ւ Հայաստանն ու Ադրբեջանը դեռ խաղաղության պայմանագիր չեն ստորագրել» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը համաձայնության են եկել խաղաղության պայմանագրի վերջնական տեքստի շուրջ, սակայն խաղաղությունը դեռ շատ հեռու է, հիմնարար հարցերի շուրջ տարաձայնությունները չեն հարթվել։

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը լրացուցիչ պայմաններ ունի՝ Հայաստանի Սահմանադրության փոփոխություններ և ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի լուծարում։ Երևանը պատրաստ է տեղի տալ երկու պահանջներին էլ, սակայն հիմնական օրենքը փոխելը պահանջում է հանրաքվեի անցկացում, որի ելքը կանխատեսելն անհնար է։ Նաև դիտորդները մտավախություն ունեն, որ Ռուսաստանը կմիջամտի բանակցություններին։ «Միայն Մոսկվայի՝տարածաշրջանային ազդեցության թուլացման ֆոնին կլինեն լուրջ բանակցություններ, - նշել է տարածաշրջանային փորձագետ Զաուր Շիրիևը,– Ռուսաստանը, զբաղված լինելով իր հարևանի օկուպացիայով, կորցրել է վերահսկողությունը տարածաշրջանի վրա»։ Բայց այս պահին Ադրբեջանը դադարել է շտապել հաշտության պայմանագիր կնքել, քանի որ իր հարևանի նկատմամբ ունի անհերքելի ռազմական առավելություն և Եվրամիության՝ կարևոր գազային գործընկերոջ կարգավիճակ։ «Հնարավորությունների պատուհանը նեղանում է, եթե մինչև տարեվերջ համաձայնագիրը չստորագրվի, ապա 2022 թվականից ի վեր ձեռք բերված թափը կարող է մարել»,- գրել է Զաուր Շիրիևը։ Նա կարծում է, որ Ուկրաինայում հնարավոր զինադադարը, հատկապես Մոսկվային ձեռնտու պայմաններով, կարող է կրկին Ռուսաստանի ուշադրությունը վերադարձնել Հարավային Կովկասի վրա, և դա տեղի կունենա այն պայմաններում, երբ ԱՄՆ-ին քիչ է հետաքրքրում հետխորհրդային տարածքում տեղի ունեցողը։

Բայդենի վարչակազմը փորձում էր ակտիվ դեր խաղալ տարածաշրջանում, իսկ Թրամփի թիմի գործողություններն ու հայտարարությունները ստիպել են Հայաստանի կառավարությանը «առավել ռացիոնալ» հարաբերություններ փնտրել Մոսկվայի հետ՝ սառը հաշվարկի հիման վրա, կարծում է հայ քաղաքագետ Տիգրան Գրիգորյանը։ «Երբ ԱՄՆ-ի նոր վարչակազմն ինքն է կապեր հաստատում Մոսկվայի հետ, բոլորին և, մասնավորապես, Երևանին ուղերձը հետևյալն է՝ լուծեք ձեր խնդիրները ձեր հարևանների ու Ռուսաստանի հետ», - ասել է նա։

Միևնույն ժամանակ, Ռուսաստանի ակտիվությունը տարածաշրջանում ձեռնտու չէ ոչ մեկին։ Ադրբեջանը Ղարաբաղյան առաջին պատերազմում իր պարտությունը համարում է Մոսկվայի քաղաքականության արդյունք, Հայաստանը Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմում կրած պարտությունը և դրան հաջորդած սրացումները կապում է Մոսկվայի դավաճանության հետ։ Բացի դա, Երևանն սկսել է եվրաինտեգրման գործընթաց: Ադրբեջանն էլ Թուրքիայի նման հուսալի ռազմական և դիվանագիտական դաշնակից ունի, բացի դա, նրա երկկողմ հարաբերությունները Մոսկվայի հետ սրվել են ադրբեջանական ինքնաթիռի կործանումից հետո։ «Ռուսաստանը կարող է տարածաշրջան վերադառնալ միայն հակամարտությունների, այլ ոչ թե խաղաղության ճանապարհով»,- կարծում է ադրբեջանցի քաղաքագետ Նաթիգ Ջաֆարլին։

Հայաստանը մտավախություն ունի, որ նույնիսկ նոր Սահմանադրության ընդունումից հետո Բաքուն չի շտապի խաղաղության պայմանագրի կնքման հարցում։ Հարավային Կովկասի հարցերով փորձագետ Օլեսյա Վարդանյանը մեջբերել է հայ քաղաքական գործիչներին և օտարերկրյա դիվանագետներին, ովքեր ենթադրում են, որ դրան կհետևեն համազգային ներողություն խնդրելու կամ Ղարաբաղի համար զանգվածային ապաշխարության Բաքվի պահանջները:

bbc.com-ի հետ զրույցում քաղաքագետ Տիգրան Գրիգորյանը նշել է, որ Ադրբեջանն ավելի ու ավելի է փորձում 2020 թվականի պարտությունից հետո հայկական բանակի վերականգնումը ներկայացնել որպես ռազմականացում և պահանջում է դադարեցնել օտարերկրյա զենքի մատակարարումը Հայաստան։ Նա ենթադրել է, որ Սահմանադրությունը փոխելուց և ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը լուծարելուց հետո հաջորդ պահանջը կարող է լինել հայկական բանակի քանակի և սպառազինության սահմանափակումը, և որ այդ պահանջները կարող են հանգեցնել նոր սրացման։

Նշենք, որ նոր Սահմանադրության հանրաքվեի ելքը սերտորեն կապված է լինելու Փաշինյանի ճակատագրի հետ: Այստեղ նախաձեռնությունն ամբողջությամբ պատկանում է նրան ու իր՝ իշխող կուսակցությանը, իսկ ընդդիմադիր ուժերի մի լայն շրջանակ՝ ռուսամետից մինչև եվրոպամետ կուսակցություններ, դեմ են հիմնական օրենքի փոփոխությանը: Հայաստանում էլ վերջին քվեարկությունների արդյունքները ցույց են տալիս, որ իշխող կուսակցությունն այլևս չունի ընտրողների մեծամասնության աջակցությունը։ Հակամարտության վերսկսման համար պատրվակ կարող է ծառայել նաև երկու հարց, որոնք դուրս են մնացել խաղաղության պայմանագրի տեքստից՝ հաղորդակցությունների բացումը և սահմանազատումը։ Անընդհատ մեղադրելով Հայաստանին գնդակոծության մեջ՝ Ադրբեջանը խոսում է «պայմանական սահմանի» մասին և Հայաստանի տարածքի համար օգտագործում է ադրբեջանական անվանումներ։ Խաղաղության պայմանագրի կնքումից հետո երկրների միջև սահմանները պետք է բացվեն, բայց թե ի՞նչ պայմաններով՝ չեն կարողանում պայմանավորվել արդեն գրեթե հինգ տարի։ Ադրբեջանը պնդում է «միջանցքի» իրավունքը, որը կկապի իր հիմնական տարածքը Նախիջևանի հետ։ Ըստ Բաքվի, դա պետք է լինի շարունակական երթուղի, որը դուրս է հայ սահմանապահների վերահսկողությունից: Երևանն այդ սցենարը դիտարկում է որպես իր ինքնիշխանության և տարածքային ամբողջականության խախտում։ Դրա դիմաց նա առաջարկում է փոխզիջումային լուծումներ, ինչպիսիք են անձնագրային և մաքսային հսկողությունը միջազգային ընկերությանը հանձնելը: Բաքուն հրաժարվում է փոխզիջումային տարբերակներից, բայց, միևնույն ժամանակ, ակտիվորեն կառուցում է այդ երկաթուղու սեփական հատվածները, որոնք մի օր պետք է գործեն։ Դա նշանակում է, որ Փաշինյանը շուտով կարող է կանգնել երկընտրանքի առաջ՝ գնա՞լ ևս մեկ զիջման այն հարցում, որը ինքն է սահմանել որպես «կարմիր գիծ» Հայաստանի համար, թե՞ հրաժարվել: Եվ դա՝ այն համատեքստում, որ համաշխարհային կամ տարածաշրջանային տերություններից ոչ մեկը այս պահին չի երաշխավորում Հայաստանի անվտանգությունը։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Концерт «Звонкое будущее» объединил юных музыкантов Армении и России Политические «шутки» с ужасной долей правды: «Паст»Число покупателей и продавцов в Армении удвоилось: «Паст»«Отмена декларации - это вопрос времени»: «Паст»«Ядерную базу превратили в сарай для скота»։ бывший министр раскрывает скобки: «Паст»Общество вовсе не «спит», и это очень раздражает власти: «Паст»Знаменитый Time Magazine коснулся Армении: что издание оценило как национальное богатство? «Паст»Примаков: Россотрудничество рассчитывает на позитивный результат по Русскому дому в БакуПутин показал свою квартиру в Кремле с лепниной и белым роялемМинистр финансов: Государственный долг Армении составляет 5 трлн. 318 млрд. драмовКитай изучает заявления США о готовности к торговым переговорамТрамп объявил 8 мая Днем Победы во Второй мировой войнеМИД Ирана: Тегеран стремится урегулировать разногласия с США путем переговоровReuters: прибыли от сделки по минералам может не быть еще 10 летВ Лос-Анджелесе и Нью-Йорке прошли акции протеста против политики администрации Дональда ТрампаТрамп предлагает исторически рекордный бюджет на армию СШАНазваны авиакомпании, максимально загрязняющие окружающую среду в ЕвропеАмериканские ученые разработали суперточные атомные часыВ США планируют мегадорогой парад по случаю Дня рождения ТрампаГерой Арцаха обратился к Владимиру ПутинуИмператорский дворец Японии уволил сотрудника, укравшего деньги у правящей семьи на сумму 24 900 долларовАдминистрация Эрдогана опровергла заявления о прослушивании депутатов парламента«Этк»: Деньги, выделенные на организацию концерта Снуп Догга, до сих пор не возвращены в госбюджетСовет по защите прав граждан Арцаха продолжит работу в здании представительстваИндия сообщила об очередном нарушении Пакистаном режима огня на линии контроляУкраина и США подписали соглашение о недрахДва человека погибли, 15 ранены в результате российских ударов по ОдессеУспешная миссия фонда «Музыка во имя будущего» в ДубаеСудья Артуш Габриелян арестованТрамп заявил, что более 100 стран ведут с США переговоры по торговым сделкамNHK: на западе Японии автомобиль въехал в группу школьниковВАШ РОМАНТИЧЕСКИЙ ГОРОСКОП НА 1 МАЯФинляндия приняла закон об ограничении использования мобильных телефонов в школахBMW расскажет о будущем обновленного бренда Alpina в 2026 годуAxios рассказывает, что о чем говорили Зеленский и Трамп перед похоронами папы римскогоFAZ: Пекин частично отменил введенные в 2021 году санкции против ЕвропарламентаЕврокомиссия выделила €910 млн в Оборонный фонд ЕСВ Турции арестовали 18 чиновников Стамбула в рамках усиления репрессийНаходящийся под домашним арестом бывший офицер СНБ Арам Гаспарян перенес инфарктNTV: сопредседатель СДПГ Клингбайль станет вице-канцлером, министром финансовВ Курской области погибли 600 солдат из КНДР, утверждает разведка Южной КореиВозле села Талворик будут основаны интенсивные сады персика и нектарина площадью 182 гектараУченые узнали о ранее неизвестном полезном свойстве кофеМириам Ланской: Азербайджан использует мирный процесс с Арменией, чтобы избежать ответственностиFrontiers in Physiology : Женщины превосходят мужчин в самых экстремальных видах деятельностиСильный пожар возник на рынке в ТбилисиТрамп верит, что Путин хочет остановить войну, но допускает, что ему «морочат голову»Госдеп вновь предупредил, что США могут выйти из переговоров по УкраинеРектор: По 14 образовательным программам студенты Аграрного университета получают стипендию в 70000 драмовДругие, по словам Пашиняна, хорошие, мы – плохие: «Паст»
Самое популярное