Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


«Տեկտոնական» շարժեր Իրանում

ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Քչերին է հայտնի, որ 1945 թվականի նոյեմբերի 18-ին այսպես կոչված «իրանյան Ադրբեջանում» սկսվեց ապստամբություն Թեհրանի դեմ, որը կազմակերպել էր ԽՍՀՄ ղեկավարությունը: Իրանական նավթի հանդեպ Ստալինի հետաքրքրությունը փորձեցին օգտագործել Խորհրդային Ադրբեջանի ղեկավարները, ծրագրելով միացում Իրանի հյուսիսում ադրբեջանաբնակ շրջանների հետ: Իոսիֆ Վիսարյոնովիչին հետաքրքրում էր սովետա-իրանյան սահմանից մոտ երկու տասնյակ կմ հեռավորության վրա հայտնաբերված նավթահորերի շահագործումը և այդ առնչությամբ Թեհրանի համաձայնություն ստանալը, որպեսզի նավթահորերը չանցնեն ամերիկյան կամ բրիտանական շահագործման: Օգտվելով հնարավորությունից, որ Երկրորդ համաշխարհայինի բերումով իրանյան տարածքում էին գտնվում խորհրդային բանակի ստորաբաժանումները, Ստալինը ադրբեջանական կոմկուսի ղեկավարների միջոցով կազմակերպեց ապստամբություն Իրանի հյուսիսում, իսկ սովետական բանակի ստարաբաժանումները ճանապարհ չտվեցին իրանյան ուժայիններին:

Ի վերջո երկարատեւ ճգնաժամից հետո Թեհրանը տվեց համաձայնությունը, ԽՍՀՄ-ը դուրս բերեց իր բանակը Իրանի տարածքից, իսկ այսպես կոչված ադրբեջանական ապստամբությունը ճնշվեց: Հետո սակայն Թեհրանը չկատարեց նավթի շահագործման առնչությամբ պայմանավորվածությունը: Ըստ էության՝ 75 տարի անց ԽՍՀՄ չկա, սակայն Իրանի հյուսիսային սահմանին տեղի են ունենում «տեկտոնական» շարժեր: Դրանք զգալիորեն արտացոլում են պատմության 100-ամյա վաղեմության այլ իրադարձություններ եւ տրամաբանություն, մասնավորապես ռուս-թուրքական համաձայնությունների առումով: Այս անգամ սակայն հավակնորդը կլինի Էրդողանը: Եթե չքանդվի Թուրքիան, ապա Թուրքիան անպայմանորեն դնելու է Իրանը քանդելու հարց, եւ այդ հարցը բնականաբար դրվելու է «Իրանյան Ադրբեջանի» համատեքստում:

Իհարկե, ներկայիս Իրանը 1945 թվականի Իրանը չէ, սակայն 2020 թվականի կովկասյան պատերազմը ցույց տվեց, որ ներկայիս Իրանն էլ չունի իր կենսական շահերը աշխույժ ռեժիմում պաշտպանելու հնարավորություն, այլապես կօգտագործեր այդ հնարավորությունն իր հյուսիսային սահմանին պատերազմ, ահաբեկիչներ եւ երրորդ երկրի ռազմական ներկայություն թույլ չտալու հարցում: Իրանի դիվանագետները, պաշտոնյաները անցնող տարիների ընթացքում բազմիցս հայտարարել են, որ թույլ չեն տա երրորդ երկրի ռազմուժի տեղակայում: Մինչդեռ, Իրանը թույլ է տվել երեքն էլ: Խոսքը թե՛ պատերազմի մասին է, որի միջոցով էլ Թուրքիան ներբեռնել է ռեգիոն ահաբեկիչներ, եւ հաստատել նաեւ իր ռազմական ներկայությունը: Իր ռազմական ներկայությունն է հաստատել նաեւ Ռուսաստանը: Իրանն այս անգամ իհարկե փորձեց կանխարգելել իրադարձությունների ընթացքը եւ մեծ ծավալի ռազմական ուժ եւ սպառազինություն մոտեցնել Իրանի հյուսիսային սահմանին, որպեսզի թույլ չտա «պատմության կրկնություն»:

Անդրանիկ Կիրակոսյան

www.1or.am 

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Приказ не сопротивляться поступил из Армении в Арцах: КарапетянНефть Brent подорожала до $75,03 за баррель Самолет совершил экстренную посадку из-за мыши, обнаруженной пассажиром в коробке с едой США готовятся к введению санкций против пророссийского экс-премьера Грузии «У лающей собаки нет зубов, чтобы кусаться»: «Гражданский договор» снова демонстрирует свои страхиАрхиепископ Баграт Галстанян: Настали времена украденной чести и радости Мы ответственны за судьбу армянства перед будущими поколениями: Послание Аршака Карапетяна по случаю Дня НезависимостиОт имени Сержа Саргсяна утром воздана дань уважения и возложен венок в Воинском пантеоне «Ераблур» Архиепископ Езрас Нерсисян освятил новую армянскую церковь в селе Шаумяновском Ростовской области США гордятся тем, что продолжают поддерживать Армению – Блинкен «Интер» на своей официальной странице отметил, что Генрих Мхитарян уже сыграл в клубе 100 матчей «Здесь я понял, что мне хочется много снимать Родину»: Виген Ананян Мэр Еревана направил поздравительное послание по случаю Дня Независимости Республики Армения Число погибших при израильском ударе в Ливане выросло до 12 «Ухудшение отношений с ЕАЭС может иметь цепные и катастрофические последствия для Республики Армения» - Аршак КарапетянГлава делегации ЕС в Армении поздравил республику с Днем независимости По следам скандальных записейГрайр Гегамян назначен военным атташе Армении в США Поправки в Конституции должны быть направлены не на отказ от исторической правды, а на сохранение государственности и территориальной целостности: Аршак КарапетянЗахарова заверила о скором суде над азербайджанскими убийцами миротворцев РФ в Нагорном Карабахе Нефть Brent подешевела до $74,68 за баррель Рубен Варданян – Пашиняну: Каждый думает о действиях другого, исходя из моделей и принципов своей жизни ABC: Израиль 15 лет готовил операцию по подрыву пейджеров в Ливане СМИ: В центре Еревана произошла потасовка с участием десятков человек «Паст». Никол Пашинян в своем «репертуаре». Кто бросит ему спасательный круг? BBC: Что происходит с Рубеном Варданяном и другими армянами в азербайджанских тюрьмах Brent подешевела до $73,32 за баррель на данных API о росте запасов нефти в США В Белом доме ознакомились с мирным планом Зеленского и сочли его рабочим Лига чемпионов: Матчи дня Восьмилетняя девочка угнала автомобиль у собственной матери и 25 минут каталась на нем Всё тайное рано или поздно становится явным Сколько снарядов нужно купить, чтобы эти Индийские артиллерийские средства дали результат? Аршак КарапетянВ армянских церквях России и Беларуси отметили праздник Воздвижения Животворящего Креста Господня Brent торгуется у $71,6 за баррель Статуя богини Анаит доставлена из Великобритании в Армению В Армению доставлены 6 мусоровозов – они будут переданы мэрии Еревана Два человека пострадали в ДТП в Лорийской области Летевший из Еревана в Москву борт «Аэрофлота» вынужденно сел в Астрахани Архиепископ Галстанян посетил парламент Армении – он готов к встрече с представителями правящей партии Задержан глава военного представительства Минобороны РФ «Подарок» власти Аршаку КарапетянуОтношения Армении с Россией должны быть на самом важном месте, а у Запада нет того продукта безопасности, который он может предоставить Армении: Аршак КарапетянВИДЕО։ Диаспора имеет серьзный потнциал для обеспечения безопасности Армении: КарапетянДТП в Ереване: водитель скончался в больнице В МИД РА 16 сентября состоится официальная встреча министров иностранных дел Армении и Франции Оверчук о разблокировке коммуникаций: Россия готова помогать, исходя из принципов суверенитета и юрисдикции Армении После проливного дождя Ереван вновь затопило Рукописную Библию XIV века продали почти за $7 млн. Диаспора имеет серьезный потенциал для обеспечения безопасности Армении: КарапетянУкраинские силы не в состоянии использовать западное оружие: Путин
Самое популярное